شرح وظایف دفتر خدمات قضایی و انواع خدمات قضایی قابل ارائه در این دفاتر
آیین نامه ارائه خدمات الکترونیک در سال 1391 توسط رئیس قوه قضاییه به منظور رفع اطاله (طولانی شدن) دادرسی، تسریع در امور جاری محاکم، پیشگیری از وقوع جرم و استفاده از فناوری‌های جدید به تصویب رسید. رئیس قوه قضاییه در راستای اجرای ماده 2 این آیین نامه، دستورالعمل مربوط به ضوابط و شرایط تاسیس، فعالیت و انحلال دفتر خدمات قضایی را ابلاغ کرد.
ارائه خدمات قضایی به صورت الکترونیکی، یکی از طرح‌های بزرگ و مهم دستگاه قضایی به شمار آمده که همواره مورد توجه و تاکید مدیران عالی این دستگاه است. به موجب طرح خدمات الکترونیک قضایی، دعاوی حقوقی، خانواده، تجدید نظر، واخواهی و دیگر موارد قضایی باید بدون مراجعه حضوری به دادگاه یا دادسرا و از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی انجام شوند.
از مهمترین مزایای تاسیس این دفاتر می‌توان به کاهش مراجعه به دستگاه قضایی، صرفه جویی در وقت و هزینه مراجعه کنندگان، شفاف سازی در فرآیندهای رسیدگی، افزایش کارآمدی نظام قضایی کشور، افزایش دقت و کیفیت رسیدگی به پرونده‌های مطرح شده، بیشتر شدن رضایت‌مندی مردم از قوه قضاییه و رفع موانع اداری به منظور استفاده شهروندان از فرصت‌های برابر اشاره کرد. به صورت کلی می‌توان گفت که این دفاتر به منظور سهولت در ارائه خدمات قضایی و صرفه جویی در وقت مراجعه کنندگان و در کنار محاکم دادگستری تشکیل می‌شوند.
همچنین، ابلاغ اوراق قضایی که به وسیله این دفاتر انجام شده است، باعث افزایش کیفیت و دقت ارسال اوراق قضایی در مقایسه با شیوه سنتی آن خواهد شد. در این مقاله، با خدماتی که در دفتر خدمات قضایی ارائه می‌شوند و همچنین با شرح وظایف این دفاتر آشنا خواهیم شد.
شرایط عمومی برای تاسیس دفتر خدمات قضایی
مرکز آمار و اطلاعات قوه قضاییه، فراخوان تاسیس دفاتر خدمات الکترونیک قضایی را هر ساله با توجه به نیاز شهرستان‌ها و مراکز استان‌ها اعلام می‌کند. لازم به ذکر است که این فراخوان از طریق سایت www.adliran. ir منتشر و اعلام می‌شود. متقاضیان تاسیس این دفاتر باید از شرایط عمومی زیر برخوردار باشند:
- داشتن تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران؛
- التزام عملی به قانون اساسی کشور و اصل ولایت فقیه؛
- تدین به دین مبین اسلام و داشتن التزام عملی به احکام و اخلاق اسلامی؛
- عدم اعتیاد به مواد مخدر؛
- نداشتن سوء پیشینه کیفری؛
- داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دایم از خدمت نظام وظیفه برای متقاضیان مرد؛
- داشتن توانایی روحی و جسمی کافی.
شرایط اختصاصی برای تاسیس دفتر خدمات قضایی
متقاضیان تاسیس دفاتر خدمات قضایی باید از شرایط اختصاصی زیر برخوردار باشند:
- داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در رشته‌های مرتبط با حقوق، فقه و حقوق و علوم قضایی از دانشگاه‌ها یا موسسات آموزش عالی یا دارا بودن مدرک سطح دو یا بالاتر از حوزه‌های علمیه؛
- دارا بودن حداقل بیست و پنج سال سن؛
- برخورداری از حداقل پنج سال سابقه کاری مرتبط با حوزه‌های قضایی یا حقوقی؛
- داشتن اطلاعات پایه و برخورداری از مهارت کار با یارانه.
اشخاص ممنوع از تاسیس دفتر خدمات قضایی
مجوز تاسیس دفتر خدمات قضایی به افراد زیر داده نمی‌شود:
- وکلای دادگستری، مشاوران حقوقی موضوع ماده 187 و کارشناسان رسمی دادگستری؛
- قضات و سردفترانی که به انفصال دائم محکوم شده‌اند و حکم محکومیت آن‌ها قطعیت پیدا کرده است؛
- افرادی که به فعالیت‌های تجاری مندرج در ماده 2 قانون تجارت اشتغال دارند؛
- کارمندان و مستخدمان دولت و همچنین، کارمندان شاغل در موسسات عمومی غیر دولتی.
لازم به ذکر است که کارمندان و مستخدمان دولت و موسسات عمومی غیر انتفاعی، هنگام ثبت نام در فراخوان تاسیس دفاتر خدمات قضایی نباید در دولت یا موسسات عمومی غیر انتفاعی مشغول به کار باشند.
همچنین باید به این نکته اشاره کنیم که افراد فوق الذکر نمی‌توانند به عنوان کارمند یا کارشناس حقوقی نیز در دفاتر خدمات قضایی استخدام شوند.
شرایط استخدام در دفتر خدمات قضایی
مطابق با ماده 15 آيين نامه اجرايي ايجاد دفاتر خدمات الكترونيك قضايي و كانون آن‌ها، هر یک از دفاتر خدمات قضایی، علاوه بر مدیر دفتر باید یک کارشناس حقوقی، یک کارشناس فناوری و دو کارمند دفتری داشته باشد.
به صورت کلی می‌توان گفت، افرادی که متقاضی استخدام در دفاتر خدمات قضایی هستند باید از شرایط زیر برخوردار باشند:
- داشتن مدرک کارشناس حقوق قضایی؛
- تسلط کامل به یارانه و مهارت‌های ICDL؛
- داشتن حداقل بیست و پنج سال؛
- داشتن معرف و ضامن معتبر؛
لازم به ذکر است، متقاضیانی که سابقه کار در دفاتر خدمات قضایی را دارند در اولویت هستند.
بررسی شرح وظایف دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
در ابتدا باید بگوییم که منظور از شرح وظایف دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در واقع، همان خدماتی است که از سوی این دفاتر ارائه می‌شود. به صورت کلی می‌توان گفت، خدمات قضایی ارائه شده در این دفاتر عبارت است از:
- طرح دعاوی مالی؛
- طرح دعاوی خانوادگی؛
- امور حقوقی مربوط به عقود و تعهدات مانند ابطال اجاره نامه؛
- امور شهری؛
- تنظیم دادخواست مربوط به رسیدگی مجدد و طاری؛
- طرح دادخواست‌های مربوط به امور حسبی؛
- تنظیم دادخواست اعسار و تقسیط؛
- طرح درخواست‌های مربوط به امور تجاری و شرکت‌های تجاری؛
- اسناد و امور ثبتی؛
- اموال و مالکیت مانند تنظیم دادخواست تخلیه ید، رفع تصرف عدوانی، خلع ید و اثبات مالکیت؛
- تنظیم دادخواست مربوط به تجدید نظر خواهی و واخواهی.
آشنایی با وظایف دفتر خدمات الکترونیک قضایی
اگر بخواهیم وظایف دفتر خدمات الکترونیک قضایی را به صورت خلاصه و تیتر وار بررسی کنیم، می‌توان گفت که وظایف دفاتر خدمات قضایی عبارت است از:
- ثبت کردن دادخواست ( اعم از دادخواست‌های مربوط به دعاوی حقوقی و دعاوی خانوادگی) در مرحله بدوی؛
- به ثبت رسانیدن دادخواست واخواهی و تجدید نظر خواهی از آرای صادره توسط دادگاه حقوقی و دادگاه خانواده؛
- به ثبت رسانیدن دادخواست بدوی مربوط به شورای حل اختلاف؛
- ثبت شکوائیه؛
- ثبت دادخواست اعاده دادرسی و فرجام خواهی و دیگر پرونده‌های مرتبط با دیوان عالی کشور؛
- به ثبت رسانیدن دادخواست نخستین مرتبط با دیوان عدالت اداری؛
- به ثبت رسانیدن لایحه؛
- ثبت اظهار نامه (اخطار مطالبه قانونی و رسمی حق)؛
- پیگیری ابلاغ الکترونیکی اوراق قضایی و ارائه گواهی ابلاغ؛
- پیگیری آخرین وضعیت اوراق قضایی مانند دادخواست، شکواییه، لایحه و اظهار نامه به صورت الکترونیکی؛
- پیگیری زمان تشکیل دادگاه.
موارد تخلف از وظایف دفاتر خدمات قضایی و ضمانت اجرای آن‌ها چیست؟
قانونگذار، موارد تخلف از وظایف دفتر خدمات قضایی را در ماده 37 آیین نامه اجرایی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و کانون آن‌ها، مشخص کرده است. با توجه به این ماده، موارد تخلف از وظایف دفتر خدمات قضایی عبارت است از:
- نصب نکردن هزینه خدمات در محل مناسب؛
- حاضر نشدن مدیر در دفتر در ساعات اداری بدون داشتن عذر موجه؛
- داشتن تاخیر نسبت به ارسال اطلاعات و آمار مورد درخواست به مراجع ذی صلاح؛
- تاخیر یا تقصیر غیر موجه در ارسال یا درج اطلاعات و اسناد مربوط در سامانه؛
- داشتن تاخیر یا تقصیر در سایر فرآیندهای مربوط به خدمات ارائه شده توسط این دفاتر؛
- حاضر نشدن در دوره‌های آموزشی تعیین شده توسط مرکز به صورت فعال؛
- تحویل ندادن قبض رسید وجوه به ارباب رجوع؛
- رعایت نکردن نکات ایمنی در حفاظت از اطلاعات و سامانه خدمات الکترونیکی قضایی براساس ضوابط اعلام شده از سوی مرکز؛
- داشتن رفتار خارج از نزاکت با ارباب رجوع و همکاران؛
- همکاری نکردن با بازرسان؛
- عدم تحویل رونوشت اسناد و اوراق به کسانی که از نظر قانونی حق دریافت آن‌ها را دارند؛
- واریز نکردن وجوهی که پرداخت آن‌ها الزامی است به حساب‌های مربوط؛
- دریافت وجه از مراجعه کنندگان بیشتر از هزینه‌های تعیین شده و مصوب؛
- افشا کردن اطلاعات مربوط به ارباب رجوع به افرادی که مسئولیتی در این زمینه ندارند و عدم رعایت حریم خصوصی ارباب رجوع؛
- عدم رعایت دیگر مقررات و ضوابط مربوط به این دفاتر.
ضمانت اجرای تخلف از وظایف مندرج در ماده 37 آیین نامه
اقدامات تنبیهی و انتظامی که به علت تخلف از انجام وظایف برای دفاتر خدمات الکترونیکی در نظر گرفته شده، عبارت است از:
- تذکر شفاهی؛
- اخطار کتبی؛
- توبیخ کتبی با درج در پرونده؛
- توبیخ با درج در سایت مرکز؛
- تعلیق موقت پرونده از سه ماه تا دو سال؛
- لغو دائم پروانه.
پیشنهاد می‌کنیم
عدم تنظیم یک قرارداد مکتوب که مستحکم، مستدل و قابل استناد باشد، یکی از مهمترین عوامل بروز اختلاف میان اشخاص است. قراردادی که به صورت مکتوب و همه جانبه تنظیم شده باشد، در واقع، سندی است که توافق میان طرفین آن را به اثبات می‌رساند. به همین دلیل، تنظیم قرارداد مکتوب تاثیر قابل توجهی در جلوگیری از بروز اختلاف میان طرفین آن دارد. همچنین، تنظیم قرارداد می‌تواند مانع از تضییع حقوق و منافع قانونی طرفبن آن شود. قراردادها در صورتی صحیح و نافذ هستند که مطابق با شرایط و ضوابط آمره قانونی تنظیم شده باشند.
به همین دلیل، بهتر است که کارشناسان حقوقی بر فرآیند نگارش و تنظیم قراردادها نظارت داشته باشند.
خدمات تنظیم قرارداد رکلا به شما این امکان را می‌دهد که قراردادهای مد نظر خود را به صورت اختصاصی و توسط کارشناسان حقوقی تنظیم کنید.
کارشناسان حقوقی حاضر در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی رکلا نیز آماده پاسخگویی به سوالات شما در زمینه شرایط قانونی تنظیم و اجرای قراردادها هستند.
