تمامی سازمانها و شرکتهای در حال فعالیت، سعی میکنند برای رسیدن به اهداف تدوین کرده خود در بخشهای مختلف سازمان، افراد متخصص را منسوب کنند. از این رو یکی از قسمتهای مهم هر سازمان یا شرکت، بخش مدیریت کل آن است که معمولا فردی با دانش و مهارت ویژه برای به عهده گرفتن این سمت انتخاب میشود. این شخص تحت عنوان مدیر عامل مشغول به کار خواهد شد.
مسئول بخش مربوطه، در راس تمامی سمتهای شغلی دیگر آن سازمان قرار دارد و بنابراین، موظف است هر نوع فعالیت و اقدامی از سوی سایر پرسنل را تحت نظارت و رهبری جدی خود قرار دهد. با این اوصاف، رئیس کل، یکی از اعضای مهم هر سازمان محسوب میشود و باید در انتخاب او دقت کرد چرا که لازم است تواناییهای او برای این سمت شغلی، ارزیابی شود. مدیر عامل به تمام فعالیتهای شرکت اشراف کامل دارد و به همین دلیل، مسئولیت مهمی را به عهده خواهد داشت.
در واقع، مدیریت عامل وظیفه دارد که تمامی فعالیتهای مجموعه را در راستای برنامهها و طرحهایی که تعریف شده است، سازماندهی و رهبری کند. با توجه به این مطالب، هدف از تحریر مقاله حاضر، ارائه شرح اختیارات و عملکرد رئیس کل است. بنابراین اگر قصد دارید درباره این موقعیت شغلی، اطلاعاتی مفید و در عین حال کاربردی کسب کنید، توصیه میکنیم تا پایان این مقاله، همراه ما باشید.
لازم به ذکر است که به خدمت گرفتن مدیر عامل، به واسطه قرارداد استخدام امکان پذیر میشود. بنابراین، لازم است که برای امضای قرارداد با مدیر، قانون کار و قانون تامین اجتماعی را در نظر داشته باشید.
فرد فعال در حیطه رهبری و هدایت یک مجموعه یا سازمان، مدیری با تجربه و با مهارت است که معمولا از طرف تمامی اعضای سازمان اعم از سهامدارن و افراد هیئت مدیره انتخاب میشود. این شخص، به محض انتخاب و تعیین حوزه اختیارات، وظیفه دارد که تمامی آن وظایف را با رهبری کارآمد، اجرا کند. در برخی شرکتها، به تناسب میزان گستردگی فعالیتهای آن شرکت، ممکن است بیشتر از یک شخص برای سمت شغلی مدیریت عامل انتخاب شود که در این صورت، اعضای سازمان موظف هستند وظایف آن مدیران را به طور یکسان، تعیین و مشخص کنند. لازم به ذکر است که مسئولیتهای افراد مشغول در این سمت، مطابق با قرارداد توافق شده بین طرفین، قابلیت کم یا زیاد شدن دارد.
در واقع، اعضای هیئت مدیره یک مجموعه، با برگزاری جلسهای رسمی، شخصی را که میدانند شرایط و امتیازات بیشتری نسبت به بقیه افراد کاندید شده دارد، برای ریاست سازمان انتخاب می کنند. فرد مورد نظر، اکثر مواقع از میان سهامداران یا اعضای شرکت برگزیده میشود اما در مواقعی این امکان نیز وجود دارد که شخصی خارج از شرکت، به این سمت منسوب شود. مدیریت عامل ، نمیتواند همزمان رئیس هیئت مدیره نیز باشد اما با این وجود، در صورتی که مطابق با رأیگیری، نظر اکثر اعضاء مثبت باشد؛ این امر امکان پذیر خواهد بود. همچنین در نظر داشته باشید که اگر مدیر عامل ، عضو هیئت مدیره باشد، به محض اتمام مدت زمان عضویت، دوره ریاست او نیز تمام میشود.
احتمالا اصلاح مدیر ارشد اجرایی را در توصیف مدیر عامل شنیده باشید. مطابق این اصطلاح و همچنین براساس آنچه درباره این موقعیت شغلی بیان میشود، مدیر عامل بالاترین مقام تصمیم گیرنده در سازمان است که برای حفظ بقا و رشد و توسعه سازمان، مهمترین و کلیدیترین تصمیمات لازم را اتخاذ میکند. در سازمانها و شرکتهایی که دارای هیئت مدیره هستند، مدیر عامل در واقع نقطه اتصال اصلی هیئت مدیره با بدنه سازمان و حتی نقطه ارتباطی هیئت مدیره با جلوه عمومی سازمان در جامعه است. بدون شک تجربه و تصمیمات سازنده مدیر عامل میتواند در آینده سازمان تاثیرگذار باشد. تصمیم گیریهای مهم، تدوین و تعیین استراتژیهای سازمان، نظارت بر استراتژیهای فروش و بازاریابی، نظارت بر صحت فعالیتها و اجرائیات سازمان، تصمیم گیری در خصوص سیاستهای سازمان و ایجاد تغییرات اساسی و بنیادی، از جمله مهمترین مسئولیتهایی هستند که نقش مدیر عامل در یک سازمان را مشخص میکنند.
مسئول مورد نظر به محض شروع فعالیت خود، متناسب با چهارچوب و قواعد سازمانی که در آن مشغول به فعالیت شده است، دارای اختیارات و مسئولیتهای متعددی همچون امضای کلیه قراردادهای کسب و کار؛ امضا و رسیدگی به چکها و سایر اوراق بهادار؛ رسیدگی به اسناد و مدارک مربوطه و موارد مهم دیگر خواهد بود. این شخص، همچنین موظف است که طرحهای نهایی اعضای هیئت مدیره را به صورت کاملا کاربردی در راستای تحقق مطلوب اهداف سازمان، عملیاتی کند. لازم به ذکر است که بر اساس ماده ۱۲۴ قانون تجارت، هیئت مدیره میتواند در صورت عدم مشاهده عملکرد مناسب و مطابق با انتظارات معین از جانب مدیر عامل ، او را عزل کنند. در واقع مطابق این ماده، هیئت مدیره یک سازمان این اختیار را دارد که بنابر صلاحدید خود و در صورت لزوم، مدیر عامل را عزل کند.
از آنجا که رئيس کل، ارجحترین مسئول یک سازمان است و وظیفه هدایت و رهبری تمامی بخشهای دیگر آن سازمان را به عهده دارد؛ لازم است که به مهارتها و تواناییهای قابل توجهی مسلط باشد تا علاوه بر این که میتواند با روشی درست و صحیح، سازمان مربوطه را در مسیر شاخصهای مدون شده، هدایت و رهبری کند، بتواند با اجرای عملکرد مناسب، موجب رشد و توسعه سازمان نیز شود.
بنابراین یک مدیر عامل حرفهای ، باید از مهارتهایی نظیر جسارت و شجاعت بالا برای تصمیمگیریهای ریسکپذیر؛ نادیده گرفتن نفع شخص به نفع اهداف و منافع کلی سازمان؛ مشاوره و تعامل با کارکنان و استفاده از نظرات مفید آنها در جهت موفقیت سازمان؛ واقع بینی و توانایی بررسی و تحلیل تمامی جوانب؛ هدایت و رهبری مخصوصا در مواقع بحرانی و حساس؛ به روز بودن و بهره بردن از روشهای نوین و جدید؛ قدرت برقراری ارتباطات سازنده ؛ به کار بردن استراتژی و برنامههای خلاقانه و موثر در جهت توسعه بهتر سازمان و موارد تاثیر گذار دیگر برخوردار باشد.
مدیر عامل یا مسئول اجرایی، مطابق با سیاستهای شرکت و سازمانی که در آن کار میکند، دارای وظایف و اختیارات مخصوصی است. بنابراین، مسئولیتهای فرد مشغول در این نوع سمت شغلی، با توجه به مجموعهای که در آن فعالیت دارد متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، مسئول مورد نظر در یک شرکت کوچک و نوپا، ممکن است مسئولیتهای کمتر و کلیتری نسبت به یک سازمان گستردهتر داشته باشد زیرا در یک مجموعه بزرگتر، در عین حال که وظایف مدیر عامل بیشتر میشود، این وظایف تخصصیتر نیز خواهند شد که در این صورت، اقدامات کم اهمیتتر را افراد تحت امر او انجام میدهند.
همانطور که در مباحث قبل نیز اشاره کردیم، مسئولیتهای یک رئیس کل، با توجه به نوع کسب و کار و همینطور با توجه به قواعد و مقررات سازمان مربوطه متفاوت خواهد بود. با این وجود، به صورت کلی، تعدادی از مهمترین وظایف مدیر عامل شرکتها، شامل موارد زیر میشود:
کسب اطلاعات و آگاهی از هر موقعیت و حوزه کاری، میتواند در نتیجه انتخابهای شما نقش چشمگیر و موثری داشته باشد. بنابراین، توصیه می کنیم که قبل از اقدام برای هر کار یا فعالیتی، جهت برخورداری از عملکردی مفید و رضایت بخش، حتما از آن حوزه شغلی، اطلاعاتی هر چند مختصر دریافت کنید تا بتوانید با آگاهی بیشتر و امکان ایجاد اشتباهاتی کمتر، فعالیت مورد نظر خود را آغاز کنید. پیرو این مساله، در این مقاله سعی شده است که مطالبی ارزنده در این خصوص ارائه شود.
علاوه بر نکات و اصول اختصاصی فعالیت در این حوزه شغلی، آگاهی از شرایط امضای قرارداد آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. چه مدیر عامل باشید و چه هیئت مدیرهای که قصد استخدام مدیر عامل را دارد؛ نیاز دارید از نکات حقوقی قراردادی که میان شما امضا میشود، مطلع باشید. در راستای این مساله، پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعاتی که به آن نیاز دارید، از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و همچنین از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی بهره ببرید.
قرارداد مدیر عامل
استخدام مدیر عامل، به یک قرارداد جامع و کامل نیاز دارد. برای تهیه این قرارداد، اینجا بزنید.