چکها ورقههایی هستند که در نظام بانکی کشورهای مختلف به عنوان یک سند معتبر و با ارزش، استفاده میشوند. احتمالا تا به حال درباره چک و انواع استفاده از آن، مطالب زیادی شنیده باشید. مساله چک و انواع آن، چنان با زندگی، کسب و کار و تجارت امروز آغشته است که کمتر کسی را پیدا میکنید که درباره آن چیزی نداند. از مسائل مهمی که در مواقع زیادی محل اختلاف برای اشخاص مختلف میشود، چک امانت است. این نوع چک و کارایی آن، گاهی اختلافات و مشکلات متعددی ایجاد میکند و روند رسیدگی به آن، در شورای حل اختلاف یا دادگاهها به طول میانجامد. قرارداد چک امانت ، در حقیقت توافقی است که در خصوص ارائه چک امانت و شرایط آن، میان طرفین انجام میشود.
قرارداد چک امانت ، یک قرارداد است که میان صاحبان اجناس و اشخاصی که در حوزه داد و ستد و تجارت فعالیت میکنند، بسیار زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. نکتهای که در این میان وجود دارد، این است که در اکثر مواقع، این قرارداد واقعا نشان از یک رابطه امانت نیست. حتی اگر جسارت بیشتری به خرج دهیم، باید بگوییم که به طور کلی، این نوع چک، نه صرفا برای امانت که اغلب به عنوان اعتبار و تضمین صادر خواهد شد. حقیقتا درباره نمونه قرارداد امانت چک مطالب و مباحث مختلفی بیان میشود که لازم دیدیم در این مقاله به آنها بپردازیم.
برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید به توضیحی که در مقدمه در خصوص استفاده از چک امانت بیان شد، مجدد اشاره کنیم و بگوییم که به طور معمول، چک امانت به منظور اعتماد و تضمین انجام یک معامله یا یک رابطه حقوقی میان طرفین رد و بدل میشود. در حقیقت، چک امانت، ضمیمه قراردادی خواهد بود که میان طرفین برقرار شده است. یعنی اینکه آن قرارداد موجب میشود که طرفین از چک امانت استفاده کنند یا اینکه آن را صادر کنند.
علاوه براین، برگه چک نیز مانند یک قرارداد یا توافق است. زیرا یک سند مکتوب محسوب میشود که درباره تاریخ، مبلغ تعهد و طرفین قرارداد صحبت میکند. بنابراین، در این مقاله زمانی که از نمونه امانت نامه چک حرف میزنیم، منظور ما به طور کلی تمام مواردی است که توضیح دادیم. البته ممکن است که اشخاص به طور ویژه و اختصاصی، نمونه متن امانت نامه چک را نیز تنظیم کنند. به این صورت که در این قرارداد به شماره چکی که بابت امانت صادر شده است، اشاره میکنند. علاوه براین، توضیح میدهند که دلیل اصلی صدور این چک، چه چیزی است و چه زمانی و با چه شرایطی میشود این چک را وصول کرد و چه اقداماتی نباید انجام شود.
به طور کلی، شما میتوانید از شرایط قانون مدنی در خصوص آزادی قراردادها و اعتبار توافق طرفین در قراردادهای خصوصی استفاده کنید و با شرایطی که در نظر دارید، نمونه متن امانت نامه چک را بنویسید. البته این پیشنهاد تیم حقوقی رکلا به شما است. با تنظیم قرارداد چک امانت ، میتوانید دلایل محکمه پسندی داشته باشید و در جریان دادگاه یا رسیدگی به شکایات در این پروندهها، به شروطی که در متن نمونه قرارداد امانت چک آمده است، استناد کنید.
پیشتر پیشنهاد کردیم که قرارداد چک امانت داشته باشید و برای آن شروطی تعیین کنید اما اگر تصور میکنید که با تعیین آن شروط، بانک، چک صادر شده را پاس نمیکند، باید بگوییم که این تصور اشتباه است. نظام بانکها کاملا مطابق با شرایط خود عمل میکنند. تعیین شروط قرارداد، فقط سند یا مدرکی در اختیار شما میگذارد که بتوانید در دادگاه به آن استناد کنید.
پیشتر توضیح دادیم که دلیل اصلی استفاده از قرارداد چک امانت ، تعهد پرداخت دیون، تضمین و اطمینان از اجرای قراردادها است. در اینجا سوال پیش میآید که چرا به جای استفاده از نمونه امانت نامه چک ، به طور مستقیم از چک برای تضمین استفاده نمیکنند؟ چرا لازم است که موضوع این چک، امانت باشد و آیا استفاده از عنوان امانت صحیح است؟
در پاسخ باید بگوییم که حقیقتا استفاده از عنوان چک امانت، روشی برای تسهیل شرایط صادر کننده چک است. البته این کار نیز به درستی انجام نمیشود و ایرادات فراوانی دارد. امانت نامه به این معنی است که مالی از جانب شما به شخص دیگر سپرده شود و او از آن مال مراقبت کند. علاوه براین شما نیز میتوانید هر زمان که اراده کردید، مال امانت داده شده را طلب کنید. با همین توضیح کوتاه، به طور کامل مشخص شد که قرارداد چک امانت ، نمیتواند در حقیقت یک امانت واقعی باشد. زیرا در واقعیت، این چک برای نگهداری واگذار نشده است. از طرف دیگر، شما هر زمان که بخواهید نمیتوانید چک را طلب کنید. بلکه هر زمان که تعهدات خود را در خصوص قراردادتان انجام دادید، میتوانید چک خود را پس بگیرید.
با این مواردی که توضیح دادیم، در این قرارداد ما با شرایطی رو به رو هستیم که از عنوان امانت استفاده میشود اما واقعا یک امانت نیست.
استفاده از عنوان امانت، به ظاهر این اطمینان خاطر را ایجاد میکند که شخص پذیرنده چک، نمیتواند از چک در جای دیگر استفاده کند یا اینکه به دلیل وصول نشدن آن، نمیتواند از شما شکایت کند. در اصلاحیه قانون چک در سال 1372، برای رسیدگی به چکهایی که بلامحل صادر میشوند، قاعدهای مطرح شد. ماده 13 این قانون به صراحت بیان میکند که اگر یک چک برای ضمانت صادر شده باشد و وصول نشود و موجودی حساب خالی باشد، شخص صادر کننده چک به 6 ماه الی 2 سال حبس محکوم میشود و علاوه براین، باید جریمه نقدی هم پرداخت کند.
این موارد، دلایل اصلی هستند که صادر کننده چک، ترجیح میدهد که به جای نوشتن چک ضمانت، از عنوان چک امانت استفاده کند. از طرف دیگر، شخصی که پذیرنده چک است نیز تمایل ندارد که نام او به عنوان امانت دار در قرارداد چک امانت باشد. به همین دلیل شرط میگذارد که چک در وجه حامل صادر شود.
حامل به معنی حمل کننده است. چکی که در وجه حامل صادر میشود، توسط هر شخصی قابل وصول هست. یعنی هر شخصی که چک را به بانک ببرد، میتواند آن را وصول کند. در این شرایط، شخصی به عنوان امانت دار نخواهد بود. زیرا که چک حامل است. در چنین موقعیتی، امانت بودن و حامل بودن، با یکدیگر در تعارض هستند و وجوه مشترکی ندارند. همانطور که میبینید، در این حالت نیز استفاده از این عنوان چندان صحیح نیست.
به طور کلی نمیتوانیم بگوییم که آیا توافقی با شرایط خاص یا نوع قرارداد خاصی برای همه افراد مناسب است یا خیر اما در خصوص قرارداد چک امانت ، پیشنهاد میکنیم اگر قرار است توافقی مبنی بر پرداخت وجه، تضمین اجرای قرارداد یا هر مساله مشابه دیگری داشته باشید، از قراردادهای دیگر با عنوان تضمین استفاده کنید زیرا در مواردی که هدف شما تامین ضمانت است، قرارداد امانت چندان مناسب نیست. مسلم است که طرفین هر قرارداد، در هر صورت ملزم هستند که به تعهدات خود عمل کنند و دیونی که به عهده دارند را بپردازند.
در خصوص قرارداد چک امانت ، شیوه استفاده و تنظیم آن و سایر شرایطی که میتوانید برای آن در نظر بگیرید، لازم است که حتما با یک مشاور حقوقی گفت و گو کنید. خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، خدمتی است که تیم حقوقی رکلا با شرایط بسیار مناسب برای شما در نظر گرفته است. در کنار شما هستیم.
قرارداد امانت
با زدن روی این تصویر، میتوانید به یک فرم ساده از قرارداد امانت دسترسی پیدا کنید.