شرایط صدور مجوز کار با اشعه چیست؟
تقسیم و رشد غیر طبیعی سلول‌ها می‌تواند باعث ابتلای انسان‌ها به سرطان شود. برای درمان سرطان و مقابله با آن، راه‌های مختلفی وجود دارد. پرتو درمانی یکی از روش‌های درمان و مقابله با پیشرفت سرطان است که جلوی رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی را میگیرد. در پرتو درمانی از پرتوهای ایکس، امواج آلفا، موج بتا و اشعه گاما استفاده می‌شود. امروزه مراکز درمانی متعددی مانند مراکز پرتو درمانی، پرتو تشخیصی و مراکز پزشکی هسته با اشعه کار می‌کنند این مراکز درمانی باید مجوز کار با اشعه را از مراجع قانونی ذیربط دریافت کرده باشند.
در کشور ما سازمان انرژی اتمی متولی نظارت بر هر نوع فعالیتی است که در آن اشعه و پرتوهای یون ساز و غیر یون ساز وجود داشته باشد. به همین دلیل دستورالعمل‌ها و ضوابط صدور مجوز برای کار با اشعه، با همکاری سازمان انرژی اتمی و دانشگاه علوم پزشکی تدوین شده است. در این مقاله، مراحل اخذ مجوز کار با اشعه ، شرایط و ضوابط دریافت آن را مطابق با دستورالعمل‌های صادره بررسی می‌کنیم.
فعالیت مربوط به اخذ این مجوز به نوعی اقداماتی برای دریافت پروانه کسب محسوب می‌شود.
مجوز کار با اشعه چیست؟
امروزه، اشعه و پرتو درمانی در پزشکی کاربرد زیادی دارد. قانون حفاظت در برابر اشعه در سال 1368 به تصویب رسیده است. مطابق با ماده 1 این قانون، هدف از تصویب آن، ضرورت حفاظت از کارکنان، مردم، نسل‌های آینده و محیط در برابر اثرات مخرب و زیان آور اشعه است. با توجه به بند 3 ماده این قانون می‌توان گفت که کار کردن با اشعه به معنای هر کار و فعالیتی است که در ارتباط با منابع تولید کننده اشعه انجام شود.
با توجه به ماده 4 این قانون می‌توان گفت که صدور مجوز برای کار با اشعه در صلاحیت سازمان انرژی اتمی است. مطابق با تبصره این ماده، درخواست صدور مجور کار با اشعه برای موسسات پزشکی، توسط کمیسیونی که از دو نفر متخصص امور حفاظت در برابر اشعه از سوی سازمان انرژی اتمی و دو نفر کارشناس از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مورد بررسی قرار میگیرد. اگر در کمیسیون با این درخواست موافقت شد، پروانه کار با اشعه توسط سازمان انرژی اتمی صادر می‌شود.
دارنده پروانه کار با اشعه باید حداقل یک نفر که از شرایط لازم برخوردار است را به عنوان شخص مسئول و یک فرد واجد شرایط دیگر را به عنوان مسئول فیزیک بهداشت به سازمان انرژی اتمی معرفی کند تا به نام آن‌ها، پروانه اشتغال صادر شود.
همچنین لازم به ذکر است که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید برای موسسات پزشکی که مجوز کار با اشعه را دریافت کرده‌اند، پروانه کار جدید صادر کند.
ضوابط دریافت مجوز کار با اشعه در مراکز پرتودرمانی
دستورالعمل مربوط به ضوابط دریافت مجوز کار با اشعه در مراکز پرتو درمانی با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان انرژی اتمی تهیه شده است.
متقاضیان تاسیس مراکز پرتو درمانی، پس از اخذ موافقت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و قبل از شروع به کار باید مجوزهای زیر را از سازمان انرژی اتمی بگیرند:
- مجوز احداث؛
- مجوز کار با اشعه.
در ادامه، شرایط صدور مجوز کار با اشعه برای مراکز پرتو درمانی را بررسی می‌کنیم.
اجازه نامه کار با این تشعشعات
- متقاضی دریافت مجوز برای ورود و ترخیص تجهیزات پرتو درمانی مورد تقاضا برای نصب در مرکز، باید براساس ضوابط ورود و ترخیص سازمان انرژی اتمی اقدام کند؛
- تجهیزات پرتو درمانی باید به صورت هم زمان و همراه با سیستم‌های طراحی درمان، تجهیزات دزیمتری و سیمولاتور، ایجاد اعتبار و وارد شوند مگر در صورتی که قبلاً تامین شده باشند. اگر این امکانات در مرکز پرتو درمانی وجود نداشته باشد، این پروانه صادر نمی‌شود.
- متقاضی صدور مجوز برای کار با اشعه باید پیش از به کارگیری تجهیزات، فرم درخواست صدور مجوز کار با اشعه در رادیو تراپی را تکمیل کرده باشد و به همراه مدارک مورد نیاز برای بررسی و تایید به سازمان انرژی اتمی ارسال کند.
نکته: برای اطلاعات بیشتر در خصوص شرایط و ضوابط صدور این پروانه برای مراکز پرتو درمانی، شما را به ضوابط دریافت مجوز کار با اشعه در مراکز پرتو درمانی به تاریخ اجرای مرداد 1387 ارجاع می‌دهیم.
ضوابط دریافت تایید مجوز کار با اشعه در مراکز پرتو تشخیصی
دستورالعمل ضوابط دریافت تایید این پروانه در مراکز پرتو تشخیصی، توسط سازمان انرژی اتمی تهیه شده است. مطابق با این دستورالعمل، مراکز پرتو تشخیصی، پیش از شروع به کار باید این پروانه را از سازمان انرژی اتمی دریافت کرده باشند. افرادی که در عملیات پرتو نگاری مشغول به کار هستند، پرتوکار محسوب می‌شوند و باید دارای مدرک تحصیلی مرتبط با این حوزه باشند. اگر پرتوکار دارای مدرک تحصیلی مرتبط نباشد، ارائه گواهی نامه دوره مقدماتی حفاظت در برابر اشعه الزامی خواهد بود.
لازم به ذکر است که مراکز پرتو تشخیص، علاوه بر دریافت این پروانه، باید مجوز نصب تجهیزات ایجاد کننده اشعه را نیز از سازمان انرژی اتمی دریافت کرده باشند.
شرح تمام ضوابط و شرایط صدور این پروانه برای مراکز پرتو شناختی از حوصله این نوشتار خارج است. برای آگاهی بیشتر در خصوص نحوه صدور این پروانه برای مراکز پرتو شناسی می‌توانید به منابع زیر مراجعه کنید:
- قانون حفاظت در برابر اشعه (مصوب 1368)؛
- آیین نامه اجرایی قانون حفاظت در برابر اشعه (مصوب 1369)؛
- استانداردهای پایه در برابر اشعه (1380)؛
- پیش نویس دستورالعمل صدور پروانه برای مراکز پرتو پزشکی (مصوب 1381)؛
- ضوابط دریافت تایید مجوز برای کار با اشعه در مراکز پرتو تشخیصی، صادره از نظام ایمنی هسته‌ای به تاریخ اجرایی 2/3/1384.
ضوابط دریافت مجوز کار با اشعه در مراکز پزشکی هسته ای
دستورالعمل صدور مجوز کار با اشعه پزشکی هسته ای نیز با همکاری میان سازمان انرژی اتمی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه شده است. مطابق با این دستورالعمل، پروانه کار با اشعه، سندی است که توسط سازمان انرژی اتمی و براساس معیارهای ایمنی و حفاظت در برابر اشعه به دارنده موافقت اصولی، شخص مسئول و مسئول فیزیک بهداشت داده می‌شود. لازم به ذکر است که مدت اعتبار مجوز کار با اشعه پزشکی هسته ای، سه سال خواهد بود. در ادامه، اصطلاحات به کار رفته در این تعریف را توضیح می‌دهیم.
موافقت اصولی به معنای مجوز اولیه برای تاسیس موسسات و مراکز پزشکی و پیراپزشکی است که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادر می‌شود.
دارنده موافقت اصولی باید دو نفر واجد شرایط را به عنوان فرد مسئول و مسئول فیزیک بهداشت معرفی کند.
صدور پروانه برای مراکز پزشکی هسته‌ای، پس از اخذ تاییدیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مربوطه و پس از نصب تجهیزات پزشکی هسته‌ای به فرد مسئول داده می‌شود. همچنین، دارنده مجوز احداث مرکز پزشکی هسته‌ای، برای دریافت این پروانه باید تجهیزاتی که در دستورالعمل تعیین شده است را تهیه و تعداد و مشخصات آن‌ها را به سازمان انرژی اتمی اعلام کند.
سامانه صدور مجوز کار با اشعه
متقاضیان دریافت این پروانه باید به سایت مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور (دفتر خدمات در برابر اشعه) که به اختصار سیناپ نامیده می‌شود، مراجعه کنند. لازم به ذکر است که مراحل اخذ مجوز کار با اشعه و تمدید آن نیز از طریق این سامانه انجام می‌شود.
سامانه تمدید مجوز کار با اشعه نیز همان پورتال دفتر حفاظت در برابر اشعه (وابسته به مرکز نظام هسته‌ای) است. متقاضیان برای ثبت درخواست تمدید مجوز کار با اشعه رادیولوژی نیز باید به سامانه سیناپ مراجعه کنند. لازم به ذکر است که تمدید مجوز کار با اشعه رادیولوژی نیز از طریق تنظیم درخواست در سامانه سیناپ امکان پذیر می‌شود.
پیشنهاد گروه حقوقی رکلا
قرارداد مکتوبی که موضوعات مورد توافق طرفین در آن قید شده باشد، سندی است که طرفی برای اثبات ادعاهای خودشان یا انکار ادعاهای شخص دیگری می‌توانند به آن استناد کنند. به همین دلیل، اهمیت تنظیم مکتوب قراردادها بر هیچکسی پوشیده نیست. تنظیم قرارداد مکتوب می‌تواند مزایای متعدد دیگری نیز به دنبال داشته باشد.
باید به این نکته توجه داشته باشیم که قراردادهای مکتوب در صورتی از مزایای قانونی برخوردار می‌شوند که به صورت اصولی و همه جانبه تنظیم شده باشند.
کارشناسان گروه حقوقی رکلا با ارائه خدمات تنظیم قرارداد و مشاوره حقوقی تلفنی ، سعی دارند که قراردادهایی اصولی و مستحکم که مستند به قانون هستند را در اختیار شما بگذارند.
