قرارداد جعاله زمین یکی از انواع قرارداد جعاله است که به آن به طور مستقیم در قانون مدنی اشاره شده است. قرارداد جعاله و در زیر مجموعه آن، نمونه قرارداد جعاله زمین قراردادی است که از نظر حکم شرع، عقد آن ایرادی ندارد و جایز است و یکی از قراردادهای بسیار کاربردی و پر استفاده در میان مردم محسوب میشود. براساس قرارداد جعاله، کاری به شخصی سپرده میشود و آن شخص متعهد میشود که در ازای دریافت حق الزحمه آن کار را انجام دهد.
در نمونه قرارداد جعاله زمین یا به طور خاصتر در نمونه قرارداد جعاله فروش زمین ، یک طرف خواهان آن است که زمین مورد نظرش به فروش برسد و طرف دیگر آن شخصی است که این کار را به عهده میگیرد. طرفی که درخواست فروش زمین را دارد، متعهد به پرداخت مزد و حق الزحمهای است که پیشتر درباره آن گفتیم.
این قرارداد زیر مجموعهای از قراردادهای جعاله است که عقد جایز محسوب میشوند. عقد جایز به این معنا است که طرفین قرارداد، هر زمان که بخواهند میتوانند از قرارداد خارج شوند و الزام و ضرورتی برای انجام قرارداد وجود ندارد. این مساله از آن جهت که حق الزحمه تنها در صورت اتمام کار پرداخت میشود، ایرادی ایجاد نمیکند. ولی با این حال، قرارداد جعاله به خصوص نمونه قرارداد جعاله فروش زمین شرایط و قوانینی ایجاد میکند که با برهم خوردن قرارداد، حق هیچ کدام از طرفین ضایع نشود.
اگر بخواهیم این قرارداد را تعریف کنیم، میتوانیم بگوییم که جعاله مزدی در ازای انجام کار است. به این معنی که اگر شخصی کاری را به دیگری بسپارد(مثل فروش زمین، ملک یا هر کار دیگر) میان این دو پیمانی بسته میشود. بدون شک شخصی که میپذیرد کاری را انجام دهد، به نیت و قصد دریافت مزد این کار را خواهد کرد. جعاله نیز در لغت به معنی اجرت و دستمزد است.
همانطور که پیش از این گفتیم جعاله در فقه نیز تعریف شده است. در فقه آمده است که : جعاله، ملتزم شدن جاعل به دادن عِوَض است در قبال عملی که حلال و مقصود عقلاء باشد.
جعاله از قراردادهایی است که در قانون مدنی به صراحت و با اشاره مستقیم درباره آن صحبت شده است و مادههایی برای آن در قانون مدنی نوشته شده است. فصل هفتم قانون مدنی و ماده 561 تا 570 در ارتباط با جعاله صحبت کرده است. در ماده 561 قانون مدنی آمده است:
«جعاله عبارت است از التزام شخصی به اداء اجرت معلوم در مقابل عملی اعم از این که طرف معین باشد یا غیر معین.»
بنا به این ماده، قرارداد جعاله از نظر قانونی ایرادی ندارد. برای نوشتن هرقرارداد جعاله باید سه رکن اصلی جعاله حاضر باشند. برای قرارداد جعاله زمین نیز همینطور است. در ادامه به شرح این سه رکن میپردازیم.
برای آن که نمونه قرارداد جعاله فروش زمین یک قرارداد صحیح باشد، لازم است که دارای سه رکن باشد. ماده 562 قانون مدنی این سه رکن را اینگونه معرفی میکند:
«در جعاله ملتزم را جاعل، طرف را عامل و اجرت را جُعل میگویند.»
ما در ادامه، تعریف کامل جاعل، عامل و اجرت را بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
جاعل در این قرارداد شخصی است که قصد دارد زمین خود را بفروشد. اما به دلایلی خودش نمیتواند این کار را انجام دهد. جاعل در این قرارداد، مالک زمین است و حق تصرف در آن را دارد. شخصی عاقل و بالغ است و بدون زور و اجبار میخواهد پیگیری امور مربوط به فروش زمین خود را به شخص دیگری بسپارد. اگر ایرادی در مالکیت جاعل در زمین مورد نظر وجود داشته باشد، این خطا مربوط به او است و باید پاسخگو باشد.
عامل در این قرارداد شخصی است که میپذیرد کار فروش زمین را به عهده بگیرد. عامل میتواند معین یا نامعین باشد. برای پذیرش انجام فروش زمین، شرط خاصی برای عامل وجود ندارد. شرع، شرط لازم برای عامل را توانایی برای انجام کار میداند و تنها لازم است که به سن تمییز (تشخیص خوب از بد) رسیده باشد. عامل باید بتواند زمین را با شرایطی که جاعل در نظر دارد بفروشد. یعنی باید بتواند کاری که به او سپرده میشود را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.
جُعل به معنی اجرت و دستمزد است. در واقع جعل در این قرارداد همان مقدار حق الزحمهای است که عامل در ازای انجام کار دریافت میکند. این مقدار با توافق جاعل و عامل تعیین میشود.
ماده 570 در فصل هفتم از قانون مدنی میگوید: «جعاله بر عمل نامشروع و یا بر عمل غیر عقلائی باطل است.»
براساس این ماده از قانون مدنی و با توجه به فقه، شرایط خاصی برای عمل فروش زمین وجود دارد که لازم است در این قرارداد به آن توجه شود:
این قرارداد را میتوان به دو نوع عامل واگذار کرد. براساس نوع عامل، قرارداد جعاله زمین به دو نوع قرارداد جعاله عام و جعاله خاص تقسیم میشود.
در قرارداد جعاله خاص ، جاعل مشخص میکند که میخواهد دقیقا چه کسی کار فروش زمین را بهعهده بگیرد. برای مثال جاعل مشخص میکند که برادرش، یا دوست یا یکی از اقوام و آشنایان او کار فروش زمین را پیگیری کند. یا ممکن است این شخص از خانواده و وابستگان نباشد، ولی از طرف جاعل معرفی شده باشد. در این نوع از قرارداد جعاله، تنها در صورت حضور آن شخص خاص، قرارداد اجرا میشود و در غیر این صورت، قرارداد باطل است.
در این نوع از قرارداد، مالک زمین فقط میخواهد که زمینش در سریعترین زمان و با بیشترین قیمت ممکن فروخته شود. یعنی برای جاعل، هدف نهایی و نتیجه مهم است و اینکه چه کسی به عنوان عامل در قرارداد حضور داشته باشد اهمیتی ندارد. او فقط میخواهد عامل، بهترین نتیجه را در زمینه فروش زمین برای او به دست آورد. به عبارت دیگر، هرکسی میتواند به عنوان طرف این قرارداد قرار بگیرد و آنچه برای جاعل اهمیت دارد انجام کامل موضوع قرارداد است. اطلاعات بیشتر درباره جعاله عام را میتوانید در مقاله مرتبط با آن مطالعه کنید. روی عبارت جعاله عام بزنید و به صفحه مقاله آن وارد شوید.
حق الجعاله، اجرت و مزد است. طرفین قرارداد مشخص میکنند که در ازای انجام کار، مبلغی مشخص به جاعل پرداخت شود. این مبلغ بابت کاری است که انجام میشود. میزان حق الجعاله با توافق طرفین مشخص خواهش شد.
بعد از مشخص شدن حق الجعاله، طرفین باید روی نحوه پرداخت آن با یکدیگر توافق کنند. چیزی که درباره پرداخت حق الجعاله در قانون مدنی آمده است، اینطور است:
ماده 567 قانون مدنی: عامل وقتی مستحق جعل میگردد که متعلق جعاله را تسلیم کرده یا انجام داده باشد.
براساس این ماده در قرارداد جعاله زمین نیز زمانی جاعل به عامل حق الجعاله میپردازد که عامل زمین مورد نظر را با شرایط خاص مورد توجه جاعل بفروشد.
یکی از بخشهای مهم نمونه قرارداد جعاله زمین که نوشتن آن باعث میشود قرارداد، جنبه رسمیتری داشته باشد، تعیین مدت برای انجام شدن موضوع پروژه است. باید تاریخ دقیق شروع و پایان قرارداد، به روز، ماه و سال شمسی نوشته شود. منظور از زمان قرارداد، محدوده زمانی مشخصی است که عامل متعهد میشود موضوع قرارداد را به اتمام برساند. همانطور که پیشتر گفته شد، زمانی عامل حق الجعاله را دریافت میکند که کار را به انجام رسانده باشد و انجام کار نیز باید در بازه زمانی قرارداد صورت بگیرد.
براساس نوع کار، تعهداتی میان طرفین قرارداد شکل میگیرد. لازم است که جاعل و عامل این تعهدات و مسئولیتها را بپذیرند و به نحو احسن به آنها عمل کنند. اگر موردی در نظر شما است که میخواهید طرف دیگر قرارداد به آن متعهد باشد، لازم است که در این بخش از قرارداد به آن اشاره کنید. در این مورد اختیار کاملی دارید و میتوانید تعهدات کامل و مورد نظر خودتان را در قرارداد بنویسید. قانون به این توافق احترام میگذارد و بر اساس متن قرارداد در زمان اختلاف، تصمیم گیری خواهد شد.
پیش از تنظیم و عقد نمونه قرارداد جعاله زمین و یا قبل از شروع به کار، میشود این قرارداد را فسخ کرد. اگر جاعل قرارداد را فسخ کند، باید به میزان کاری که عامل انجام داده است، حق الزحمه او را بپردازد و اگر جاعل بعد از نیمی از کار، قرارداد را فسخ کند باید اجرت المثل عمل عامل را بپردازد. در ماده ۵۶۵ قانون مدنی نیز اشاره شده است که:
«جعاله تعهدی است جائز و مادامی که عمل به اتمام نرسیده است هر یک از طرفین میتوانند رجوع کنند ولی اگر جاعل در اثناء عمل رجوع نماید باید اجرت المثل عمل عامل را بدهد.»
تیم حقوقی رکلا، قرارداد جعاله فروش زمین و قرارداد جعاله خرید زمین را تنظیم کرده است. شما میتوانید این نمونه قراردادها را در بانک قرارداد رکلا جستجو و تهیه کنید.
شما همچنین میتوانید وظیفه تنظیم قرارداد اختصاصی خود را به ما بسپارید. برای ثبت درخواست تنظیم قرارداد یا درخواست مشاوره حقوقی تلفنی روی لینکهای نارنجی رنگ قبل بزنید.
دانلود نمونه قرارداد جعاله فروش زمین
اگر قرار است که مسئولیت فروش زمین متعلق به شخص دیگر را عهده دار شوید قرارداد مناسب برای شما، قرارداد موجود در صفحه زیر است. روی دکمه بزنید و وارد صفحه نمونه قرارداد شوید.
دریافت نمونه قرارداد جعاله خرید زمین
ممکن است بخواهید از طرف یک خریدار، متعهد شوید که برای او زمین مناسب پیدا میکنید. اگر چنین است از قراردادی استفاده کنید که در زیر قرار دادهایم. روی تصویر زیر بزنید.