فرهنگ شغلی ؛ راهنمای جهت دهی به رفتار کارکنان با هدف تحقق اهداف در موقعیت‌های شغلی
در هر جامعه‌ای، شرکت‌ها، نهادها و مشاغل، برای تامین نیازهای فردی و گروهی افراد تشکیل شده‌اند. از طرفی، قلب تپنده هر کمپانی، نیروی انسانی آن است که تنها در صورتی به اهداف خود دست می‌یابد و به موفقیت می‌رسد که کارکنانی پر تلاش و پایبند داشته باشد. برای این منظور، در هر نهادی باید یک فرهنگ قوی، تحت عنوان فرهنگ شغلی کارآمد نهادینه شود زیرا به واسطه وجود فرهنگ، شغل مذکور، به عنوان یک ارزش، برای کارمندان تلقی می‌شود و اعضاء، با انجام صحیح وظایفشان، به توسعه اقتصادی، افزایش بازدهی و بهره وری بهتر دست می‌یابند.
لازم به ذکر است که اعضا و پرسنل این مجموعه، به واسطه انجام قرارداد کار ، به خدمت گرفته می‌شوند.
فرهنگ شغلی چیست؟
فرهنگ شغلی ، از سه جزء اصلی ارزش‌ها، رفتارها و بینش مشترک تشکیل شده است و در وجود کارکنان یک مجموعه نهادینه می‌شود. به واسطه آن، اعضای مجموعه، مسئولیت‌های محوله خود را به بهترین نحو و مطابق با قواعد تعریف شده انجام می‌دهند. همچنین، یک هویت یا شخصیت متمایز برای آن نهاد ایجاد می‌کنند. به منظور ارائه تعریف فرهنگ شغلی به صورت واضح، لازم است که با هر یک از اجزای آن به صورت جدا آشنا شوید.
منظور از ارزش‌ها، اعتقادات و اصولی است که توسط مدیر مجموعه معین می‌شود و برگرفته از ایده‌ها و تمایلاتی است که به عنوان یک راه حل معتبر، هنگام مواجه با مشکلات به کمک اعضاء می‌آید و به نوعی، هدایت گر رفتار، کردار و نحوه تفکر تمام اعضاء، اعم از مدیر و کارکنان است.
دومین جزء، رفتار است که یک وجه مشترک بین کارکنان مجموعه به حساب می‌آید و از طریق آن، می‌توان ارزش‌های تعیین شده توسط مدیر را به منصه ظهور گذاشت. در واقع، افراد، علی رغم تفاوت‌های فرهنگی و فکری به راحتی در کنار یکدیگر در تعامل هستند و همکاری می‌کنند. سومین مورد، دید مشترک بین اعضاء است که لازم است افراد درباره ماهیت شغلیشان و چشم اندازی از آینده آن مجموعه اطلاعات داشته باشند زیرا بدون وجود این اطلاعات، اعضاء، قادر به همکاری با یکدیگر برای رسیدن به هدف مشترکی نیستند.
با توجه به توضیحات فوق، می‌توان دریافت که فرهنگ شغلی ، مجموعه‌ای از ارزش‌های تعریف شده مطلوب و مشترک بین کارکنان است که در صورت نمود آن بر روی نحوه رفتار مدیران و پرسنل، اهداف تعیین شده محقق می‌شود و توسعه و موفقیت شرکت تضمین خواهد شد.
راهکارهای فرهنگ سازی شغلی در هر نهاد یا کمپانی
در هر مجموعه شغلی، مدیر موظف است برای تحقق چشم اندازها و اهداف شرکت خود، یک فرهنگ شغلی منحصر به فرد بنا کند که وجه تمایز کمپانی او با دیگر مجموعه‌ها باشد و همچنین، هویت آن نهاد را مشخص کند. از طرفی، با توجه به فرهنگ غالب در این مجموعه، مدیر باید در زمان استخدام، افرادی را گزینش کند که ارزش‌های مشترک و طرز فکر مشابهی با مجموعه او داشته باشند. در این قسمت به عوامل موثر بر ایجاد فرهنگ در مشاغل مختلف، اشاراتی خواهیم داشت:
- تصمیم گیری در رابطه با ارزش‌های فرهنگی مطلوب توسط مدیر و عدم ایجاد رسوم و آداب شرکت توسط سایر افراد؛
- بیان ارزش‌ها به صورت شفاف و تاکید بر رعایت آن‌ها به عنوان یک عادت برای پرسنل؛
- لزوم توجه به مساله الگو بودن در رعایت ارزش‌های بنیادین و پیاده سازی آن ارزش‌ها در عمل توسط مدیر؛
- حمایت مدیران از پرسنل خود به عنوان یکی از علل مهم ایجاد انگیزه در کارکنان؛
- تعریف فرآیند پاداش دهی و قدردانی از اعضاء به دلیل رفتارهای ارزش مدارانه؛
- احترام گذاشتن به کارمندان؛
- تامین امنیت شغلی اعضاء.
مزیت فرهنگ سازی شغلی برای مدیران و کارکنان
هدف از ایجاد فرهنگ شغلی ، تاثیر گذاری بر روی همه ابعاد یک موقعیت شغلی است به طوری که اعضاء با یکدیگر، یکپارچه و هم راستا شوند و اهداف مورد نظر کمپانی را محقق کنند. در واقع، به واسطه این نوع آداب، افراد مستعد، توانا و هم سو با اهداف شرکت در زمان استخدام، جذب مجموعه می‌شوند. همچنین، تاثیرات مثبتی بر مشتریان می‌گذارند. در ادامه به چند مورد از مزایای فرهنگ شغلی می‌پردازیم:
ذکر چند نمونه از مزایای مهم
- تبدیل ارزش‌های شرکت به فرهنگ مطلوب و نمود آن بر همه جنبه‌های مجموعه شما؛
- آشنایی کارمندان با وظایفشان، عدم سردرگمی و بروز رفتار مناسب در موقعیت‌های مختلف از سَمت ایشان؛
- اتخاذ تصمیمات جدید و برنامه ریزی برای آینده شرکت به موجب رفتار صحیح کارمندان در چهارچوب قوانین تعریف شده؛
- بهبود اعتماد متقابل و ترغیب اعضاء به همکاری بیشتر؛
- تشکر و قدردانی از کارمندان وظیفه شناس و به تبع آن تقویت انگیزه و عزت نفس ایشان؛
- افزایش بازدهی افراد و حفظ تندرستی ایشان؛
- همکاری کارکنان با یکدیگر و انجام امور به صورت تیمی؛
- حمایت افراد از یکدیگر و به اشتراک گذاشتن دانش و معلوماتشان بین یکدیگر و در نتیجه توسعه و ارتقای فردی؛
- بهبود کارکرد اعضاء؛
- افزایش سطح خشنودی کارکنان؛
- پایبندی افراد به مجموعه شغلی.
ویژگی‌های فرهنگ شغلی کارآمد
ویژگی‌هایی که در ادامه بیان می‌کنیم، کمک زیادی به شما می‌کند تا با ماهیت فرهنگ شغلی بیشتر آشنا شوید:
- جسارت و ریسک پذیری افراد؛
- انجام امور به صورت تیمی؛
- برخورداری از یک سبک رهبری کارآمد و پویا به منظور پیشبرد اهداف و کارکردهای مورد انتظار؛
- یکپارچگی قسمت‌های مختلف شرکت؛
- ارائه یک هویت مشخص به عنوان معرف برای کارکنان؛
- تخصیص پاداش به کارکنان بر اساس کارکرد ایشان و نه بر اساس سابقه، پارتی بازی و غیره؛
- سازگاری با تعارضات و پذیرش انتقادهای سازنده.
منظور از الگوی فرهنگ شغلی چیست و چه اهمیتی دارد؟
به طور کلی فرهنگ، الگوی اندیشیدن و عمل کردن است که از اعتقادات، ارزش‌ها، باورها و آداب یک مجموعه تشکیل شده است و بر نحوه رفتار و کارکرد اعضای آن مجموعه تاثیر می‌گذارد. در واقع، فرهنگ شغلی ، مجموعه‌ای از فرضیات اساسی است که کارمندان در هنگام مواجه با موقعیت‌های مختلف به منظور سازگاری با محیط خارجی و دستیابی به انسجام و یکپارچگی داخلی، از آن بهره می‌گیرند و به عنوان یک روش صحیح ادراک و تفکر، آن را به اعضای جدید منتقل می‌کنند. همچنین، فرهنگ شغلی یک الگوی مشترک برای اعضای هر کمپانی به منظور تحقق اهداف و مقاصد مشترک به حساب می‌آید.
ذکر این نکته ضروری است که هر نهادی، کارایی مخصوص به خود را دارد. بنابراین، برای طراحی الگوی مناسب برای هر موقعیت شغلی، ابتدا باید رسالت آن مجموعه را بررسی کرد تا بتوان از این طریق، محیطی پویا به وجود آورد و فرهنگ یا الگوی رفتاری آن نهاد را به نحوی ایجاد کرد که شرکت را در تحقق اهداف مدنظرش راهنمایی کند.
برخورداری از یک الگوی فرهنگ شغلی قوی، بر پایبندی افراد به میزان زیادی تاثیر می‌گذارد و کارمندان در موقعیت‌های مختلف، رفتار مناسبی از خود نشان می‌دهند. همچنین، یک جایگزین منعطف برای قوانین و مقررات رسمی به حساب می‌آید. از دیگر مزایای وجود یک الگوی فرهنگی قوی و مثبت این است که افراد احساس خوبی نسبت به انجام امور محوله داشته باشند. در نتیجه، بازدهی و بهره وری افزایش می‌یابد و بهبود سطح زندگی و افزایش رفاه را سبب می‌شود.
یک توصیه کارآمد
در همه مشاغل، به یک فرهنگ کارآمد نیاز است که باید توسط مدیر ساخته شود زیرا حکم شخصیت برای هر نهاد یا مجموعه را دارد و به واسطه آن، همه ارزش‌های مورد تایید مدیر را به منصه ظهور می‌رساند. در واقع، فرهنگ سازی شغلی مهارتی است که مدیران باید به منظور همکاری اثر بخش و کارآمد با کارکنان خود، آن را در سطح فردی و اجتماعی توسعه دهند تا از این طریق، رفتار کارمندان مطابق با ارزش‌های تعریف شده توسط آن‌ها باشد. همچنین، افراد به شغل خود وفادارتر خواهند بود، سطح خشنودی و رفاه آن‌ها افزایش می‌یابد. در نتیجه، تحقق اهداف و افزایش بازدهی سیستم را در برخواهد داشت.
همه کسانی که قصد دارند در یک موقعیت شغلی فعالیت کنند، باید پیش از استخدام، علاوه بر آگاهی از فرهنگ و ارزش‌های مجموعه مذکور و مطابقت آن‌ها با ارزش‌های درونی خود، به منظور اطمینان خاطر از موقعیت شغلی جدید، از یک قرارداد معتبر استخدامی بهره بگیرند تا بدین منظور، کارمند و کارفرما به عهد و پیمان خود عمل کنند. وب سایت رکلا، به عنوان مرجع تخصصی قرارداد، در زمینه تنظیم قرارداد اختصاصی با شما همراه است. همچنین، به منظور آگاهی از ابعاد قانونی مسائل شغلیتان، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی این مجموعه بهره بگیرید.
