وظایف مهندس صنایع در ایران، ویژگی‌های این شغل و خواسته اصلی کارفرما از شما!
مهندس صنایع در کارخانه یکی از متخصصان کلیدی در آن مجموعه محسوب می‌شود که فعالیت او در چگونگی بازدهی و عملکرد فرآیند تولید آن کارخانه، بسیار تاثیرگذار خواهد بود. این متخصصان با استفاده از دانش و مهارتهای خود می‌توانند از لحاظ کمی و کیفی، تاثیراتی کارآمد بر توسعه و رشد تولیدات آن کارخانه داشته باشد. به بیان دیگر، مهندسین صنایع، به واسطه مدیریت و برنامه ریزی‌های دقیقی که انجام می‌دهند، نتایجی منحصر به فرد همچون افزایش راندمان کاری مطلوب، کاهش هزینهها، بهره گیری از استانداردهای سودمند و پیشرفته را برای کارخانه یا ارگان مربوطه به همراه خواهند داشت. از این رو در این مقاله ضمن اینکه می‌خواهیم وظایف کارشناس مهندس صنایع را به صورت کامل شرح دهیم، همچنین قصد داریم توضیحاتی جامع و کاربردی درباره قابلیت‌ها، بازار کار، حقوق و مزایا، نیازمندی‌های و موارد مرتبط دیگر با این شغل را نیز برای شما تفصیل کنیم.
در اغلب مواقع این مهندسان با امضای انواع قرارداد کار توسط کارخانه یا سازمان مورد نظر، استخدام می‌شوند. در واقع این شغل در اغلب مواقع به واسطه یک رابطه استخدامی ایجاد می‌شود.
اگرچه ممکن است مهندسان مجرب و با تجربه در این حرفه با امضای قرارداد خدمات مشاوره ای ، به ارائه مشاوره تخصصی در این حوزه نیز بپردازند.
مهندس صنایع کیست؟
مهندس یا کارشناس صنایع به کسی گفته می‌شود که با بهره گیری از دانش و تخصص خود در حرفه مورد نظر، سعی می‌کند تولیدات یک کارخانه را در جهتی کارآمد و بهینه هدایت کند. در واقع، شاغلین این حوزه قادر هستند دستگاه‌ها و برنامه‌های جامع و کاربردی طراحی کنند که مزایایی همچون کاهش هزینهها و اتلاف وقت، در نظر داشتن مقررات و استانداردهای تعریف شده، مدیریت کارآمد منابع مالی و انسانی و در نتیجه بهبود و توسعه روند تولید محصولات و خدمات یک کارخانه را به دنبال داشته باشد. بنابراین مهندسان فعال در حوزه صنایع کارخانه باید حتما به دانش و مهارتهای ضروری در حوزه علوم اجتماعی، ریاضی و فیزیک کاملا مسلط باشند تا علاوه بر توانایی منحصر به فرد در طراحی، تحلیل و ارزیابی منابع و امکانات مورد نظر، بتوانند با تکیه بر دانش و اطلاعات خود، نتایج را پیش بینی و در صورت لزوم، برنامه‌های کارآمدتری تدوین کنند.
مهندس صنایع کارخانه باید از چه ویژگی‌هایی برخوردار باشد؟
قابلیت‌ها و شایستگی‌هایی که باعث می‌شود وظایف کارشناس مهندس صنایع به درستی انجام شوند، شامل مواردی خواهند شد که در ادامه بیان می‌کنیم:
- توانایی تحلیل و ارزیابی مسائل پیچیده؛
- کنجکاو و جستجوگر بودن در حوزه کاری خود؛
- دارای روابط عمومی بالا؛
- قادر به ارائه راهکارهای خلاقانه و کارآمد؛
- توانایی انجام فعالیت به صورت تیمی و همچنین تحمل فشار‌های ناشی از کار؛
- دقت و توجه زیاد به جزئیات فعالیت‌های شغلی خود؛
- توانایی مدیریت بهینه زمان ؛
- تسلط کافی به دانش محاسباتی و ریاضی؛
- آشنایی به زبان انگلیسی؛
- برخوردار بودن از مهارت مدیریتی.
زمینههای کاری مناسب برای یک مهندس صنایع
افرادی که مدرک تحصیلی آن‌ها مهندسی صنایع است با توجه به توانمندی‌‌ها و مهارتهای کسب کرده خود به طور معمول می‌توانند در بسیاری از زمینه‌هایی که در زیر شرح می‌دهیم فعالیتی کارآمد داشته باشند:
- سرپرستی و مدیریت بخش‌های مختلف صنعتی اعم از کارخانه‌ها، کارگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، شرکت‌ها و غیره؛
- مدیریت، برنامه ریزی، کنترل منابع و امکانات مورد نیاز پروژه‌ای که در اختیار دارند؛
- فعالیت‌های همچون کارآفرینی،بازاریابی، مدیریت منابع مالی، انسانی، استارتاپ‌های صنعتی و غیره؛
- تجزیه و تحلیل منابع مالی پروژه قبل و همچنین در حین اجرا؛
- تدوین و طراحی زمان‌بندی‌های مناسب و کارآمد برای بخش‌های صنعتی؛
- رهبری و کنترل کیفی عملکردهای کارخانه؛
- رهبری هدایت نیروهای انسانی؛
- کنترل، سرپرستی، برنامه ریزی و ارزیابی بخش‌های تولید؛
- فعالیت در بخش‌های صنعتی هر کسب و کار؛
- ارزیابی و مدل‌‌‌‌سازی سیستم‌ها و کلیه مراحل برای اصلاح و بهبود کارآیی آن‌ها؛
- تحلیل‌گری در زمینههای اقتصادی به صورت جزئی و کلی؛
- مدیریت و رهبری سازمان‌های خصوصی و دولتی؛
- فعالیت در حوزه صنایع لجستیک؛
- فعالیت‌های پژوهشی در زمینههای اقتصادی و اجتماعی.
مرحله به مرحله تا تبدیل شدن به یک مهندس صنایع حرفهای
اشخاصی که تصمیم دارند به صورت جدی در حوزه صنایع مشغول شوند باید با توجه به تخصصی بودن این حرفه، مراحلی را طی کنند. در واقع، کار کردن به عنوان مهندس بخش‌های صنعتی از پیچیدگی‌ها و دشواری‌هایی برخوردار است که تنها افراد دارای تخصص و مهارتهای عالی می‌توانند در آن موفق شوند. بنابراین شغل مورد نظر مانند بسیاری از مشاغل دیگر، نیازمند دانش و اطلاعات کاربردی و تخصصی است که افراد با کسب آن‌ها می توانند به موقعیت‌های دلخواه خود دست یابند. در ادامه درباره لازمه‌های دستیابی به این موقعیت شغلی توضیح می‌دهیم.
مراحل ضروری برای شروع فعالیت در این حرفه
به طور کلی، مراحل زیر از جمله لازمه‌های فعالیت در شغل مهندس صنایع یا کارشناس صنایع است:
- اخذ مدرک آکادمیک یا دانشگاهی: اولین قدم و در اصل، مهمترین مرحله برای تبدیل شدن به یک مهندس حرفهای و متخصص در حوزه صنعت و کارخانه این است که متقاضیان از تحصیلات دانشگاهی این حرفه برخوردار یاشند.
- کار آموزی و انجام پروژه‌های مبتدی: متقاضیان بعد از اینکه دانش‌های لازم را از طریق نهاد‌های آموزشی معتبر اخذ کردند، بهتر است از طریق کارآموزی یا انجام پروژه‌های ساده و مبتدی، تجارب و مهارتهای عملی مورد نیاز این حرفه را نیز کسب کنند.
- ساختن یک رزمه کاری قوی و حرفهای: موفقیت در هر شغل و حرفه، در وهله اول به میزان قابلیت‌ها و توانمندی‌های فرد در آن شغل بستگی دارد. از این رو افرادی که در حوزه صنایع و کارخانه نیز فعالیت می‌کنند برای اینکه در حوزه کاری خود به موفقیت‌ها و جایگاه مطلوبی برسند، لازم است حتما رزومه حرفهای و مناسبی داشته باشند زیرا یک رزومه کاری کامل و حرفهای باعث می‌شود که آن‌ها امکان انتخاب فرصت‌های شغلی عالی‌تری را داشته باشند.
- انجام اقدامات لازم برای استخدام شدن در یک محیط کاری مناسب و رضایت بخش: این اشخاص در نهایت، با کسب تجارب و سوابق عالی، می‌توانند با آزادی کامل، برای انتخاب یک محیط کاری مناسب اقدامات لازم را انجام دهند. شرکت‌ها یا کارخانه‌هایی که تمایل به استخدام این نیروهای متخصص دارند، قطعا افراد دارای مهارتهای حرفهای را در اولویت قرار خواهند داد.
مهندس صنایع در حوزه کاری خود با چه مشکلاتی رو به رو است؟
کلیه مشاغل فارغ از مزیت‌ها و مزایایی که دارند با توجه به شرایط، قوانین و قواعد خاص محیط کاری، با سختی‌ها و مشکلاتی نیز درگیر خواهند بود. بنابراین از جمله چالش‌هایی که یک مهندس فعال در حوزه صنایع کارخانه می‌تواند همواره با آن‌ها مواجه باشد، عبارتند از:
- متنوع نبودن و عدم خلاقیت و نوآوری در برخی از شاخه‌های این حوزه؛
- ورود بسیاری از مهندسان صنایع در حوزه مدیریت به جهت آسان بودن این سمت شغلی؛
- نبود دانش و مهارتهای نوین و به روز و عدم شناخت کافی مهندسان به آخرین پیشرفت‌های علمی؛
- عدم پشتیبانی و حمایت برخی مسئولان از مهندسان صنایع؛
- محدود بودن واحد و بخش عملی و تجربی در دوران تحصیل؛
- عدم وجود موقعیت‌های شغلی مناسب در کلیه گرایش‌های مهندسی صنایع.
شرح وظایف مهندس صنایع در کارخانه
تدوین روش‌های موثر برای کنترل کیفی تولیدات، طراحی‌های بهینه جهت کاهش هزینهها و مسائل پیش آمده، بررسی و ارزیابی سیستم‌های مربوطه، ارزیابی و بازرسی مراحل تولید، تاسیسات فنی، نحوه تولید محصولات، تجزیه و تحلیل منابع مالی، ارائه برنامه‌های موثر برای توسعه و گسترش روند تولید، همکاری و مشارکت با مدیران مربوطه جهت اتخاذ روش‌های مطلوب، طراحی و تدوین سیستم‌های با کیفیت، رعایت نکات ایمنی، در صورت نیاز ارائه آموزش‌های لازم به کارکنان و مدیران، از جمله شرح وظایف مهندس صنایع در کارخانه محسوب می‌شوند.
نکته بسیار مهم در خصوص همکاری با این مهندسان، توجه به سابقه کاری، تجربه و تخصص آن‌ها در خصوص تولید کالا یا محصولات کارخانه است. یک مهندس صنایع باید مطابق با شرایط سازمان یا کارخانه‌ای که با آن همکاری می‌کند، به فعالیت بپردازد. بنابراین، اگر کارفرما هستید و یک مهندس را برای این سمت استخدام می‌کنید، حتما به سابقه کاری او توجه داشته باشید و علاوه براین، در ابتدای همکاری، حتما شرح کاملی از وظایف و انتظاراتی که از او دارید را با مهندس صنایع در میان بگذارید.
وظایف مهندس صنایع در ایران
مهندسان صنایع ایران مطابق قوانین و مقررات داخلی هر سازمانی که در آن مشغول هستند، وظایف متعددی بر عهده دارند که باید بر اساس دستورالعمل‌های تعریف شده، آن وظایف را اجرایی کنند. از جمله وظایف مهندس صنایع در ایران این موارد است:
- برنامه ریزی موثر و کارآمد در راستای توسعه و ارتقای اهداف سازمان مربوطه؛
- طراحی و تدوین سیستم‌های مناسب و کارآمد برای تحلیل و ارزیابی چگونگی ارائه خدمات و محصولات؛
- ارائه راهکارهای مناسب و بهینه جهت رفع کردن مشکلات تولید و کاهش هزینهها از دیگر وظایف مهندسین صنایع؛
- ارائه طرح‌ها و استراتژی‌های لازم برای عملیات صنعتی؛
- سنجش و بازرسی بخش تولیدات؛
- نظارت، کنترل و بهینه سازی پروژه‌های خدماتی و صنعتی؛
- تحلیل و ارزیابی کارکرد سیستم‌ها و در صورت نیاز، تدوین طرحی جدید جهت برطرف کردن عیوب موجود؛
- و در پایان رشد و توسعه استانداردهای تولید از طریق مشورت و مذاکره با مدیران مربوطه از دیگر وظایف مهندسین صنایع شناخته می‌شود.
بازار کار برای یک مهندس صنایع در کارخانه چگونه است؟
از آنجا که مهندسی صنایع یکی از رشته‌های مدیریتی محسوب می‌شود، بازار کار و همچنین آینده شغلی این حرفه در سطح ایده آلی قرار دارد. فارغ تحصیلان این شغل در صورت داشتن توانایی و تخصص‌های حرفهای، می‌توانند در بخش‌های صنعتی، تولیدی، خدماتی یا همچنین به عنوان مدیریت برنامه ریزی و اداره امور، در حوزه‌های دیگری همچون خدمات مشاوره‌ای، بیمه‌ای، شهری، مراکز درمانی، شرکت‌های کشتیرانی، هواپیمایی و غیره نیز فعالیت کنند. در مجموع می‌توان گفت که افراد فعال در شغل مهندسی صنایع، از دانش مدیریتی متناسبی برخوردار هستند که در صورت تسلط کافی به این دانش، بازار و زمینههای شغلی گسترده و زیادی برای آن‌ها فراهم خواهد بود. مخصوصا در چند سال اخیر که مدیران مربوطه، اهمیت و تاثیرات این سمت شغلی را متوجه شده‌اند.
حقوق و مزایای دریافتی برای این شغل چقدر است؟
میزان درآمد و حقوق شاغلین حیطه صنایع با توجه به موقعیت محیط کاری آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد. به بیان دیگر، افرادی که به صورت رسمی و دولتی در حوزه صنایع فعالیت می‌کنند، با توجه به میزان تخصص خود، معمولا دستمزدی مازاد بر حقوق و مزایای اداره کار دریافت خواهند کرد. در حالیکه حقوق و مزایای مهندسان مشغول در کارخانه‌ها و مراکز خصوصی بر مبنای توانمندی، تخصص و همچنین توافق منعقد شده بین آن‌ها و کارفرمایان پرداخت می‌شود.
در پایان توجه داشته باشید
شغل مذکور یکی از مشاغل مهم جامعه است که شروع فعالیت حرفهای آن به مدرک، تخصص و دانش در این حوزه بستگی دارد. علاوه براین، به مهندسین توصیه می‌کنیم که فارغ از تحصیلات اختصاصی این حوزه، به جهت اینکه عملکردی منحصر به فرد داشته باشند حتما از طریق مطالعات و آموزش‌های دوره‌ای، توانمندی‌های خود را زیاد و به روز کنند. ضمن اینکه آگاهی از مسائل حقوقی شغل مهندسی صنایع، علاوه بر کارپذیران برای کارفرمایان نیز موثر و کارآمد است.
بنابراین در صورت نیاز می‌توانید از طریق وب سایت رکلا که ارائه دهنده خدماتی همچون مشاوره تلفنی حقوقی و تنظیم قرارداد اختصاصی است اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کنید. همچنین اگر سوالی در خصوص موضوع این مقاله برای شما ایجاد شده است یا تجربه مشابهی از فعالیت در این حرفه دارید، آن را در بخش نظرات شرح دهید تا در اسرع وقت پاسخگوی شما باشیم.
قرارداد کارمند
به طور معمول مهندسان برای همکاری با کارخانه‌ها یک قرارداد استخدامی امضا می‌کنند. نمونه قرارداد استخدام کارمند، یک فرم عمومی قرارداد استخدامی است که می‌تواند در این زمینه کاربردی باشد.
