نکات معامله موتور ؛ برگ سبز یا ثبت معامله در دفاتر اسناد رسمی؟!

در نگاه اول، معامله کردن موتور کار ساده‌ای به نظر می‌رسد اما معامله موتور با چالش‌های قانونی بسیار زیادی همراه است. نادیده گرفتن هر یک از نکات قانونی مربوط به معامله موتور می‌تواند ضرر و زیان مالی زیادی را به دنبال داشته باشد. در برخی موارد نیز توجه نکردن به نکات قانونی معامله موتور باعت به وجود آمدن مسئولیت کیفری برای یکی از طرفین معامله می‌شود. معامله موتورهای سرقتی یکی از اموری است که به کرات در جامعه اتفاق می‌افتد. معامله موتور سرقتی باعث به وجود آمدن مسئولیت کیفری و مدنی برای انتقال دهنده و انتقال گیرنده آن می‌شود. آشنایی نداشتن با نکات معامله موتور می‌تواند نتایج زیان باری برای انتقال دهنده و انتقال گیرنده آن به دنبال داشته باشد. در این مطلب مهم‌ترین نکات معامله موتور و قرارداد بیع نامه مربوط به آن را بررسی می‌کنیم.

آیا تنظیم مبایعه نامه در معامله موتور الزامی است؟

مبایعه‌نامه موتور در واقع همان قرارداد فروش موتور سیکلت است که به وسیله انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور تنظیم شده است. تنظیم مبایعه نامه در این معامله اهمیت زیادی دارد زیرا قرارداد در حکم سندی است که معامله مورد نظر را به اثبات می‌رساند. مبایعه نامه عادی موتور که توسط انتقال دهنده و انتقال گیرنده آن تنظیم شده از اعتبار قانونی لازم برخوردار است.

مبایعه نامه‌ای که به صورت دقیق و مستحکم نوشته شده است از بروز اختلافات بعدی میان انتقال دهنده و انتقال گیرنده جلوگیری می‌کند. از نظر قانونی، مبایعه نامه موتور یک سند قابل استناد محسوب می‌شود. تنظیم یک مبایعه‌نامه دقیق و کامل از مهم‌ترین نکات معامله موتور است. موارد زیر باید در سند معامله نوشته شود:

1. طرفین معامله (انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور)؛
2. نوع و مشخصات موتور مورد معامله؛
3. بهای مال مورد معامله و نحوه پرداخت آن؛
4. ضمانت اجرای عدم پرداخت به موقع بهای قرارداد،
5. شرط‌های طرفین معامله موتور؛
6. تعهدات انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور؛
7. مرجع حل اختلاف معامله؛
8. نسخه‌های تنظیم شده از قرارداد.

یکی دیگر از نکات معامله موتور تعیین تکلیف کردن در خصوص کارت سوخت و دیگر لوازم مربوط به موتور است. انتقال دهنده و انتقال گیرنده در زمان تنظیم مبایعه نامه باید درباره کارت سوخت و لوازم متعلق به موتور نیز تصمیم گیری کنند.

آیا گرفتن برگ سبز یکی از مراحل و نکات معامله موتور است؟

برگ سبز موتور یک سند رسمی تک برگ است که از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی صادر می‌شود. در برگ سبز، مشخصات موتور و مالک آن نوشته خواهد شد. انتقال دهنده و انتقال گیرنده‌ پس از معامله کردن موتور باید برای صدور برگ سبز جدید موتور به راهنمایی و رانندگی مراجعه کنند. مراکز راهنمایی و رانندگی پس از استعلام موتور، احراز هویت و مالکیت انتقال دهنده و تعویض پلاک موتور، یک سند تک برگ به نام انتقال گیرنده صادر می‌کنند. به این سند تک برگ در اصطلاح، برگ سبز گفته می‌شود. برگ سبز موتور نشان دهنده مالکیت جدید انتقال گیرنده است. صدور برگ سبز جدید به نام انتقال دهنده یکی از مهم‌ترین مراحل و نکات معامله موتور است.

آیا تنظیم سند رسمی انتقال موتور در دفتر اسناد رسمی الزامی است؟

در مطالب بالا نیز گفتیم که برگ سبز موتور یک سند رسمی است که مالکیت جدید انتقال گیرنده را اثبات می‌کند. در خصوص الزامی بودن تنظیم سند رسمی انتقال موتور رویه ثابتی وجود ندارد. برخی معتقدند که برگ سبز موتور به تنهایی کفایت می‌کنند و عده‌ای دیگر نیز تنظیم سند رسمی انتقال موتور را الزامی می‌دانند.

انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور در زمان تنظیم مبایعه نامه می‌توانند در خصوص تنظیم سند رسمی با یکدیگر توافق کنند. اگر انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور در خصوص تنظیم سند رسمی توافق کرده باشند باید برای تنظیم سند به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند. ممکن است که انتقال دهنده موتور از حضور در دفتر اسناد رسمی و امضای سند رسمی خوداری کند. در این حالت، انتقال گیرنده می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه و اقامه دعوا کند. اقامه دعوا از سوی انتقال گیرنده موتور مستلزم تقدیم دادخواست است. موضوع دادخواست انتقال گیرنده باید الزام انتقال دهنده نسبت به تنظیم سند رسمی انتقال موتور باشد. قاضی دادگاه بنا به تشخیص خود و مفاد مبایعه نامه، در خصوص الزام یا عدم الزام انتقال دهنده موتور حکم صادر می‌کند. توافق در خصوص تنظیم سند رسمی انتقال موتور یکی از مهم‌ترین نکات معامله موتور است که باید در مبایعه نامه قید شود.

آیا در زمان معامله موتور گرفتن استعلام از آن ضروی است؟

یکی از اساسی‌ترین نکات معامله موتور استعلام گرفتن از آن است. استعلام گرفتن از موتور در راستای مشخص کردن خلافی‌های آن و اطمینان خاطر از مسروقه نبودن موتور مورد معامله انجام می‌شود.

انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور برای اطلاع پیدا کردن از خلافی‌های آن می‌توانند به مراکز پلیس 10+ مراجعه کنند. در آن زمان، انتقال دهنده باید قبل از انجام معامله به پرداخت خلافی‌های موتور اقدام کند. انتقال گیرنده برای اطمینان خاطر نسبت به مسروقه نبودن موتور می‌تواند به پلیس راهور مراجعه کند و با دادن اطلاعات مربوط به موتور از آن استعلام بگیرد. در ادامه چند راه متداول برای استعلام خلافی موتور را توضیح می‌دهیم:

1. یک روش استعلام خلافی موتور مراجعه به سایت http://www.rahvar120.ir است. با مراجعه به این سایت می‌توانید برای مشاهده خلافی موتور و پرداخت آن اقدام کنید؛
2. روش دیگر استعلام خلافی، نیاز به اینترنت ندارد. در این روش می‌توانید با شماره‌گیری ۸۸۲۸۸۸۸۸ از میزان جریمه و تعداد خلافی‌های موتورسیکلت مطلع شوید. در نظر داشته باشید که اگر از خارج از تهران با این شماره تماس می‌گیرید، باید کد تهران (021) را نیز به شماره‌ای که پیش‌تر اشاره کردیم، اضافه کنید؛
3. روش سومی که پیشنهاد می‌کنیم به واسطه ارسال پیامک انجام می‌شود. در این روش لازم است شماره VIN (شماره‌ای که پشت کارت موتور سیکلت نوشته شده است) را به سامانه ۱۱۰۱۲۰۲۰۲۰ پیامک کنید.

کدام اشخاص از انجام دادن معاملات موتور ممنوع هستند؟

یکی دیگر از عمده‌ترین نکات معامله موتور ممنوع المعامله نبودن طرفین آن است. معامله موتور یک قرارداد دو جانبه است که با هدف انتقال مالکیت موتور از انتقال دهنده به انتقال گیرنده آن انجام می‌شود. انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور باید از ویژگی‌های قانونی لازم برای تصرف در اموال و حقوق مالی خودشان برخوردار باشند.

قانون گذار، برخی از اشخاص را ممنوع المعامله کرده است. اشخاص ممنوع المعامله از شر‌ط‌های قانونی لازم برای تصرف در اموال و حقوق مالی خودشان برخوردار نیستند. این اشخاص نمی‌توانند نسبت به معامله کردن موتور اقدام کنند. اشخاص ممنوع المعامله عبارتند از محجورین، اشخاص ورشکسته و محکومین دادگاه که در ادامه درباره هر کدام از آن‌ها توضیح خواهیم داد:

معرفی و بیان ویژگی اشخاص محجور در معامله

محجور در حقوق ایران، در یکی از چند دسته زیر قرار می‌گیرد:

1. کودکان نابالغ (صغیر): به دختران کمتر از 9 سال و پسران کمتر از 15 سال؛ صغیر گفته می‌شود؛
2. افراد غیر رشید: به افرادی که قادر به تشخیص سود و زیان معاملات نیستند در اصلاح سفیه یا غیر رشید گفته می‌شود. اشخاص کمتر از 18 سال، غیر رشید محسوب می‌شوند؛
3. مجنون بودن: مجنون به فردی گفته می‌شود که قوای فکری و مغزی او از بین رفته است.

در هنگام بیان مهمترین نکات معامله موتور به این مساله اشاره داشتیم که تمام اشخاص محجور، از انجام دادن معامله موتور ممنوع هستند.

ویژگی اشخاص ورشکسته در معامله

به فردی که حکم ورشکستگی او از سوی دادگاه صادر شده است در اصطلاح ورشکسته گفته می‌شود. اشخاص ورشکسته از انجام تمام معاملات مالی ممنوع هستند. شخصی که ورشکسته شده است نیز نمی‌تواند نسبت به معامله کردن موتور اقدام کند.

ویژگی محکومین دادگاه در انجام معامله

برخی از اشخاصی که حکم محکومیت آن‌ها از سوی دادگاه صادر شده است از انجام تصرفات مالی ممنوع هستند. ممنوع التصرف بودن این اشخاص می‌تواند به علت بدهکار بودن و توقیف اموال آن‌ها باشد. این دسته از محکومین نیز نمی‌توانند معاملات موتور را انجام دهند.

آیا نماینده انتقال گیرنده و انتقال دهنده موتور نیز می‌تواند نسبت به معامله کردن آن اقدام کنند؟

منظور ما از واژه نماینده، شخصی است که از طرف انتقال دهنده یا انتقال گیرنده موتور، دارای وکالت محسوب می‌شود.

در برخی موارد، وکیل، نماینده انتقال دهنده و انتقال گیرنده موتور است و به نمایندگی از هردوی آن‌ها مبایعه نامه موتور را امضا می‌کند.

وکیل در صورتی می‌تواند مبایعه نامه موتور را امضا کند که موکل به او اجازه این کار را داده باشد.

یکی از مهم‌ترین نکات معامله موتور که نباید از آن غافل شد این است که وکیل در زمان تنظیم و امضای مبایعه نامه موتور باید وکالت‌نامه‌ خودش را ارائه دهد. در وکالت نامه باید قید شده باشد که وکیل می‌تواند موتور را معامله کند. وکالت نامه سندی است که نمایندگی وکیل نسبت به معامله موتور را به اثبات می‌رساند.

از دیگر نکات معامله موتور پیوست کردن رونوشت برابر با اصل وکالت نامه شخصی است که به نمایندگی از انتقال دهنده یا انتقال گیرنده، مبایعه نامه موتور را امضا می‌کند.

توصیه‌ای برای انجام این معامله

تنظیم قرارداد برای انجام این معامله، سندی معتبر است که روابط میان طرفین و انتقال مالکیت میان آن‌ها را معین می‌کند. به این منظور خدمات تنظیم قرارداد را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

همچنین می‌توانید پیش از هر اقدامی با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، با یک مشاور حقوقی مجرب یا وکیل پایه یک دادگستری گفتگو کنید و از او مشورت بگیرید.