تعریف دقیق مرخصی استحقاقی کارمندان و شرایط بهره برداری از آن مطابق قانون و آیین نامه

کار کردن و کسب درآمد در جامعه امروزی، بخش مهمی از وقت افراد را در بر ‌می‌گیرد. مخصوصا برای کسانی که دارای شغل کارمندی هستند چرا که کارمندان یکی از قشرهای غالب اجتماع محسوب می‎‌شوند که در طول 365 روز سال وقت زیادی از خود را به کار کردن اختصاص می‌دهند. از این رو، ممکن است برخی مواقع، در اثر روزمرگی و یا احساس تکراری بودن کار خود، خسته شوند و یا به دلیل مشغول بودن زیاد، فرصت کافی جهت رسیدگی به امور شخصی خود را نداشته باشند. بنابراین جهت برطرف کردن اینگونه مسائل و همچنین برای اینکه کارکنان با انرژی و انگیزه بیشتری به شغل خود ادامه دهند، مراجع مربوطه در طول سال برای آن‌ها انواع مرخصی‌ها را در نظر گرفته‌اند. در مقاله حاضر نیز قصد داریم یک نوع از این مرخصی‌ها که در واقع، مرخصی استحقاقی کارمندان نام دارد را مورد بررسی و توضیح قرار دهیم.

در نظر گرفتن امکان دریافت مرخصی ،در واقع یکی از انواع مزایای قانون کار است که برای رفاه بیشتر کارمندان در نظر گرفته می‌شود.

تمام اشخاصی که به واسطه قرارداد کار با یکدیگر همکاری می‌کنند و روابط استخدامی دارند، از مزایای قانون کار بهره مند خواهند بود.

مرخصی استحقاقی چیست و شامل چه کسانی می‌شود؟

تعطیلی استحقاقی یکی از انواع مرخصی‌های رایج در جامعه کارمندی است که توسط مراجع زیربط برای تمامی کارکنان رسمی و پیمانی بخش‌های خصوصی و دولتی تحت قانون کار ، در نظر گرفته شده است. در واقع، تعطیلی استحاقی، به این معنی است که کارمند می‌تواند درخواست کند که به مدت یک ماه کار نکند. ضمن اینکه در بازه زمانی مرخصی استحقاقی نیز از تمام حقوق و مزایای قانون کار برخوردار خواهد بود و کارفرما به هیچ عنوان نمی‌تواند حقوق کارمند را کسر کند. قابل توجه است که این نوع تعطیلی بر اساس مدت فعالیت فرد تعیین می‌شود.

میزان مرخصی استحقاقی کارمندان

میزان مرخصی استحقاقی کارمندان ، در طول سال یک ماه است. البته توجه داشته باشید که مرخصی سالانه برای برخی از مشاغل سخت و خطرناک بیشتر از این مدت خواهد بود. همچنین تعطیلی سالانه یک ماهه در صورتی برای یک کارمند قابل استفاده است که به مدت یک سال در شرکت یا موسسه مربوطه مشغول فعالیت باشد. اگر کمتر از یک سال از حضور کارمند در موسسه یا شرکت گذشته باشد، مدت این نوع تعطیلی نیز به تناسب ماه‌ها و یا روزهای فعالیت او محاسبه خواهد شد که در این صورت از یک ماه کمتر می‌شود.

مرخصی سالانه چیست؟

تعطیلی سالانه در واقع، همان مرخصی یک ماهه نام دارد که چون به صورت سالانه مشخص شده است معمولا با نام مرخصی سالانه نیز شناخته می‌شود. توجه داشته باشید که تعطیلی استحقاقی همانطور که از نام آن نیز پیدا است، یک نوع تعطیلی سالانه محسوب می‌شود که پیشنهاد می‌کنیم حتما در طول سال از این مزیت استفاده کنید چرا که در غیر این صورت بر طبق ماده 66 قانون اداره کار، تنها 9 روز از آن میزان تعطیلات، برای سال بعد ذخیره خواهد شد که در این حالت، شما حتی اگر از یک ماه تعطیلی خود استفاده نکرده باشید، در سال بعد تنها می‌توانید از 9 روز آن بهره ببرید.

مرخصی استحقاقی کارمند چند روز است ؟

به طور معمول مرخصی استحقاقی کارمند ، باید 2.5 روز در طول یک ماه باشد که نهایتا در پایان سال، 26 روز و با در نظر گفتن 4 جمعه هر ماه، مرخصی استحقاقی کارکنان کلا یک ماه می‌شود. بنابراین یک کارمند در طول سال، یک ماه مرخصی استحقاقی دارد که می‌تواند این امتیاز را به صورت ساعتی، روزانه و یا ماهانه مورد استفاده قرار دهد.

انواع مرخصی استحقاقی

مرخصی استحقاقی کارمند ، همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، این نوع مرخصی به صورت ساعتی، روزانه و یا ماهانه قابل استفاده است که یکی از رایج‌ترین نوع آن، مرخصی ساعتی نام دارد که ممکن است فرد بنابر نیاز و یا ضرورت، بخواهد با اخذ مرخصی، از این امتیاز استفاده کند. کارمند برای استفاده از این شیوه از مرخصی، امکان گرفتن 2 الی 6 ساعت تعطیلی ساعتی را دارد. توجه داشته باشید که اگر مرخصی او بیشتر 6 ساعت بشود، در واقع روزانه محسوب خواهد شد. یک نوع دیگر تعطیلی سالانه، مرخصی پاس شیر نام دارد که مخصوص بانوان کارمندی است که کودک زیر 2 سال دارند. این تعطیلی بدین صورت است که کارمند مربوطه می‌تواند حداکثر نیم ساعت از هر 3 ساعت را جهت رفع نیاز فرزند خود خارج از محل کار باشد.

مرخصی استحقاقی کارمندان پیمانی

کارکنان پیمانی در واقع افرادی هستند که به طور موقت در یک موسسه یا شرکت فعالیت می‌کنند. به عبارت دیگر، انعقاد قرارداد پیمانی بین کارمند و کارفرما برای انجام یک پروژه مشخص است که مدت آن قرارداد می‌تواند بین یک تا سه سال باشد. قرارداد پیمانی چندان تفاوتی با قرادادهای رسمی ندارد و در واقع شامل مواردی نظیر موضوع پروژه مورد نظر، مشخصات فردی کارمند و کارفرما، مدت شروع و پایان قرارداد و میزان حقوق کارمند می‌شود. بنابراین مرخصی استحقاقی کارمندان پیمانی نیز به همان میزان و مدتی در نظر گرفته شده که مرخصی استحقاقی کارمندان رسمی ، تعیین و تصویب شده است. با این اوصاف، تمامی کارکنان رسمی و پیمانی که تحت قوانین اداره کار در ادارات خصوصی و دولتی فعالیت می‌کنند از تعطیلی استحقاقی برخوردار هستند.

در تکمیل این بخش باید ذکر کنیم که منظور از کارمندان پیمانی، کارمندانی هستند که با پیمانکاران، قرارداد استخدام امضا می‌کنند. برای توضیح بیشتر باید بگوییم که، تعداد زیادی از مراکز و موسسات دولتی و غیر دولتی، تمایل ندارند که برای جذب نیروی انسانی و کنترل آن‌ها، اقدامی انجام دهند و ترجیح می‌دهند که پروژه تامین نیروی کار انسانی را به پیمانکاران بسپارند. در این زمان، قراردادی که پیمانکار با نیروی کار انسانی امضا می‌کند، کماکان قرارداد کار است و پیمانکار در این توافق، نقش کارفرما را خواهد داشت. بنابراین، این دسته از کارمندان نیز می‌توانند از مرخصی استحقاقی استفاده کنند.

مرخصی استحقاقی کارمندان رسمی

با توجه به مطالب گفته شده فوق، تمامی کارکنان رسمی و پیمانی، امتیازی مبنی بر استفاده از حداقل یک ماه تعطیلی در سال را دارند که تمامی کارفرمایان موظف هستند شرایطی را فراهم کنند که کارکنان بتوانند تا پایان سال از این امتیاز خود به طور تمام و کمال بهره‌مند شوند. مرخصی استحقاقی کارمندان رسمی ، معمولا با تقاضای کارمند درخواست و در صورت موافقت کارفرما اجراء می‌شود. هر کارمند می‌تواند حداکثر نیمی از تعطیلی استحقاقی خود (15 روز) را در طول سال ذخیره کند.

مهم‌ترین شرایط استفاده از این امتیاز

تعطیلی استحقاقی دارای شرایط و قوانینی است که باید از طرف تمامی کارفرمایان به طور کامل رعایت شود. از جمله اینکه روزهای تعطیل جز مرخصی استحقاقی محسوب نمی‌شوند. بنابراین اگر با تعطیلی استحقاقی کارمند تداخل پیدا کرد نباید در نظر گرفته شود. در صورت داشتن تعطیلی سالانه، انصراف از آن با درخواست کارمند و موافقت کارفرما قابل اجراء است. کارمند در حال استفاده از تعطیلی استحقاقی، امکان تمدید تعطیلی خود را خواهد داشت که به محض پذیرش کارفرما بعد از تمام شدن مرخصی اول، دومی شروع خواهد شد، حفظ پست کارمند در حال استفاده از تعطیلی استحقاقی، کاملا الزامی است. علاوه براین، با تقاضای تعطیلی سالانه استفاده نشده کارکنانی که بازنشسته هستند باید حتما موافقت شود.

کارگزینی ادارات مربوطه، موظف هستند تا پایان ماه دوم سال بعد، حتما مانده تعطیلی استحقاقی کارکنان را اعلام کنند، کارمندان قرارداد معین می‌توانند نیمی از سی روز مرخصی سالانه خود را در صورت بازخرید نکردن، ذخیره کنند، باز خرید مرخصی استحقاقی کارمندان پیمانی ، مطابق با حقوق مزایای قرارداد آخر آن‌ها محاسبه می‌شود.

در نظر داشته باشید:

همانطور که در مطالب بالا نیز ذکر شد تعطیلی استحقاقی یکی از امتیازات اصلی و مهم کارمندان محسوب می‌شود که تمام کارفرمایان باید آن را رعایت و شرایط استفاده از آن را ایجاد کنند. در مقاله حاضر نیز سعی کردیم این نوع مرخصی را به صورت کاملا کاربردی و مفید توضیح دهیم که قطعا با مطالعه آن آگاهی لازم را کسب خواهید کرد. در آخر پیشنهاد می‌کنیم که اگر در خصوص این مساله، سوالات بیشتری دارید، حتما از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید. علاوه براین، این امکان وجود دارد که تنظیم قرارداد مورد نظر خود را نیز به تیم حقوقی رکلا بسپارید.