فروش ملک مشاع بدون اجازه شریک و چرایی تنظیم و ارسال نمونه اظهارنامه فروش ملک مشاع

نویسنده:سما سلیمانی
-
بروزرسانی:1401/12/18
زمان مطالعه: 9 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
قرارداد فروش ملک مشاع

زمانی بیش از یک نفر مالکیت یک ملک را در اختیار داشته باشند، اصطلاحا گفته می‌شود که ملک مشاع است. ملک مشاع، ملکی است که میان دو نفر یا بیشتر مشترک باشد. دانش حقوقی به این حالت از مالکیت، اشاعه می‌گوید. مالکین در جزء به جزء ملک مشاع، شریک هستند و به صورت قانونی از آن سهم دارند. قرارداد فروش ملک مشاع ، زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که یک شریک یا تمام شرکا تمایل داشته باشند که سهم شراکت خود را به شخص ثالث بفروشند. نمونه مبایعه نامه ملک مشاعی در حقیقت یک قرارداد خرید و فروش است که از عقد بیع پیروی می‌کند. به همین دلیل این قرارداد را نمونه مبایعه نامه ملک مشاعی نیز می‌نامند.

ملک مشاع یک نوع از متداول ترین انواع مالکیت‌ ملک در میان مردم است. این حالت از مالکیت، در بیشتر موارد از طریق ارثیه و ما ترک متوفی به وراث منتقل می‌شود. به غیر از انتقال مال مشاع به وسیله ارث، در بسیاری از موارد، به دلیل عدم داشتن سرمایه کافی، اشخاص تصمیم می‌گیرند که با روی هم گذاشتن سرمایه نقدی، یک ملک را خریداری کنند. در این شرایط دو یا چند شخص سرمایه نقدی خود را برای خرید یک ملک به صورت سه دانگ، سه دانگ یا به شکل دیگر سرمایه گذاری می‌کنند. ممکن است سهم هر کدام از طرفین برابر باشد یا اینکه یک شخص سهم بیشتری از ملک را خریداری کرده باشد. در هر صورت ملک خریداری شده، به عنوان یک مال مشاع در مالکیت خریداران خواهد بود.

نمونه قرارداد خرید ملک مشاع چگونه قراردادی است؟

از نظر دانش حقوقی، نمونه قرارداد خرید ملک مشاع یا نمونه قرارداد فروش ملک مشاعی ،یک عقد بیع است. براساس این قرارداد، مالکیت یک ملک منتقل می‌شود. تفاوت بزرگ این قرارداد با سایر قراردادهای خرید و فروش این است که در این قرارداد تعداد مالکان بیش از یک شخص است. در سایر موارد، این قرارداد تفاوتی با دیگر قراردادهای خرید ملک یا قرارداد فروش آن ندارد.

نکته مهم برای تنظیم و اجرای قرارداد فروش ملک مشاع این است که تمام مالکان باید به انتقال مالکیت و فروش ملک راضی باشند. یک شخص از مالکین نمی‌تواند بدون اجاره دیگر اشخاص، ملک مشاع را بفروشد و اجازه فعالیت در آن را به خریدار جدید بدهد. البته به صورت قانونی، مالک اختیار فروش اموال خود را دارد. در قرارداد فروش ملک مشاع نیز فروش یا واگذاری اموال نیاز به رضایت دیگر مالکان ندارد اما بهره برداری از ملک جزء حقوق مادی محسوب می‌شود و باید با رضایت تمام مالکان باشد. به همین دلیل است که تاکید می‌کنند فروش سهم مالکیت از ملک مشاع باید با رضایت و توافق شرکا باشد، زیرا صرف انتقال مالکیت، برای خریدار جدید بهره‌ای ندارد. در ادامه مطلب بیشتر توضیح خواهیم داد.

فروش ملک مشاع بدون اجازه شریک

یکی از مهمترین شروط برای فروش ملک مشاع ، رضایت شریک است. با این حال هر کدام از شرکا نسبت به سهم خود از مال مشاع، اختیار دارند. هر شریک می‌تواند سهم خود از مال مشاع را تصرف کند. یعنی می‌تواند سهم خود را به شخص ثالث بفروشد، واگذار کند یا اینکه اجاره بدهد. قانون از اصطلاح تصرف حقوقی برای این حالت استفاده کرده است. اما نکته مهم در این رابطه، تصرف مادی ملک مشاع است. در زمینه تصرف مادی، نیاز به رضایت و توافق تمام شرکا است. به همین دلیل است که می‌گویند، فروش ملک مشاع بدون اجازه شریک مشکل دارد.

جرم فروش ملک مشاع بدون اجازه شریک

تنظیم و امضای نمونه قرارداد فروش ملک مشاع بدون اجاره شریک ایرادی ندارد. همانطور که اشاره کردیم، این نوع از تصرف در حوزه تصرف حقوقی است و قانون گذار محدودیت یا مانعی برای این کار تعیین نکرده است. ایراد این معامله از زمانی آغاز می‌شود که مالک جدید بخواهد در ملک مشاع فعالیت کند، یا آن را تصرف کند یا به هر طریق دیگری از آن استفاده کند. این نوع از تصرف، تصرف مادی است و تصرف مادی، از نظر قانون فروش ملک مشاع ، با رضایت شرکا امکان پذیر است.

اگر بدون رضایت شرکا، شخص ثالث که خریدار سهم شریک اصلی است، قصد داشته باشد در ملک اقدامی انجام دهد، مالک دیگر می‌تواند شکایت کند و مانع فعالیت مالکیت جدید شود. دعواها و مشکلات مالکین ملک مشاع به دلیل عدم رضایت و توافق آن‌ها برای فروش و نحوه استفاده از ملک است. بنابراین صرف فروش جرم محسوب نمی‌شود.

اظهارنامه فروش ملک مشاع

اگر یک ملک مشاع دارید و قصد دارید که آن را بفروشید یا به یکی از نزدیکان خود واگذار کنید، در ابتدا بهتر است که با سایر مالکان صحبت کنید و به آن‌ها اطلاع بدهید. در ادامه یک نمونه اظهارنامه فروش ملک مشاع تنظیم کنید و ارائه دهید. نمونه اظهارنامه فروش ملک مشاع از طرف مراجع قضایی به سایر مالکان ارسال می‌شود. اظهارنامه، مالکین را مطلع می‌کنند. مالکین نیز باید براساس درخواست شما، اقدامانی انجام دهند.

قانون فروش ملک شریکی

شرایط فروش ملک شریکی از قواعد دو قانون تبعیت می‌کند. یک، قوانین مربوط به عقد بیع و قانون افراز و فروش املاک مشاع که در آذر ماه سال 1357 به تصویب رسید و آیین نامه همین قانون که یک سال بعد ارائه شده است، دو، مجموعه قوانینی هستند که در زمینه تنظیم و اجرای قرارداد فروش ملک مشاع باید به آن توجه کرد. در ابتدا باید روابط مالکین و رضایت آن‌ها کسب شده باشد و در ادامه با توجه به قواعد مربوط به عقد بیع، نمونه قرارداد فروش ملک مشاع تنظیم می‌شود. برای نوشتن قرارداد نیز، تفاوتی میان فروش املاک مشاع با سند رسمی و فروش ملک مشاع قولنامه ای وجود ندارد. قانون فروش ملک شریکی، برای هر دو نوع سند رسمی و قولنامه‌ای به یک صورت عمل می‌کند.

عدم رضایت یا توافق مالک دیگر!

یکی از متداول ترین دعواها میان مالکین یک ملک مشاع، زمانی است که یکی از مالکین تمایل دارد سهم خود را بفروشد اما مالک یا مالکان دیگر، رضایت ندارند. در این شرایط یا مالکان باید با یکدیگر توافق کنند یا اینکه با مراجعه به مراجع قانونی مانند شورای حل اختلاف، درخواست کنند که یک قاضی میان آن‌ها داوری کند و برای حل نزاع آن‌ها رای صادر کند. مالکین موظف هستند که به رای صادر شده احترام بگذارند و براساس آن عمل کنند. معمولا در این شرایط، قاضی رای به افراز ملک می‌دهد. توضیح دادیم که یکی از شرایط فروش ملک شریکی، رضایت مالکین است، اما اگر به هر دلیلی میان مالکین توافقی انجام نشود، چگونه می‌توان این مشکل را حل کرد؟

افراز و تفکیک پیش از تنظیم این قرارداد!

اگر یک ملک مشاع دارید و تمایل دارید که آن را به شخص دیگری بفروشید، پیش از تنظیم مبایعه نامه ملک مشاع ، باید رضایت مالک یا مالکان دیگر را کسب کنید. یکی از مواردی که بسیار به شما کمک می‌کند تا بتوانید با خیال آسوده‌تری درباره اموال خود تصمیم بگیرید، تفکیک اموال مشاع است. برای تفکیک اموال مشاع می‌توانید به اداره ثبت مراجعه کنید و درخواست کنید که ملک مشاع شما را تفکیک کنند. با درخواست شما، اداره ثبت، ملک مشاع را به طریق عادلانه میان مالکان تقسیم می‌کند. تفکیک زمانی انجام می‌شود که طرفین رضایت به تفکیک داشته باشند. بعد از تفکیک، کماکان رابطه مشاع برقرار است.

مواردی پیش می‌آید که طرفین به هیچ طریقی با یکدیگر توافق نمی‌کنند. در این زمان برای رفع مشکل، می‌توانند از دادگاه درخواست کنند که ملک مشاع افراز شود. حکم افزار ملک مشاع تنها از طریق دادگاه اعلام می‌شود. براساس این حکم، ملک مشاع بررسی می‌شود. اگر ملک قابل افراز (یعنی جدا کردن سهم هر مالک) باشد، این کار انجام می‌شود و هر مالک سند جداگانه دریافت می‌کند و رابطه مشاع به پایان میرسد. در این بخش نیز تفاوتی میان ملک مشاع قولنامه ای یا ملک با سند رسمی وجود ندارد. با حکم دادگاه ملک مشاع با هر نوع سند یا قولنامه، افراز می‌شود.

قرارداد فروش ملک مشاع غیر قابل افراز

در بعضی از موارد، بعد از بررسی ملک مشاع، دادگاه به این نتیجه می‌رسد که ملک قابل افراز نیست. این مساله زمانی پیش می‌آید که با افراز زمین، سهم یک یا چند مالک کم ارزش و بی اعتبار شود یا اینکه ملک به طور کلی جز اموالی باشد که با جدا کردن به آن آسیب می‌رسد. در این شرایط، دادگاه حکم می‌دهد که ملک قابل افراز نیست. بنابراین، ملک را به مزایده می‌گذارد و بعد از فروش آن، سهم هر کدام از مالکین را به آن‌ها پرداخت می‌کند. نکته مهم این است که طرفین در ابتدای قرارداد مالکیت، می‌توانند شرط بگذارند و حق جدا سازی ملک مشاع را از یکدیگر سلب کنند. در این شرایط، دادگاه نمی‌تواند حکم به افراز دهد، زیرا براساس شروط مالکین تقسیم ممنوع است.

حق شفعه در قرارداد فروش ملک مشاع

شفعه امتیازی است که به مالکین یک ملک مشاع داده می‌شود. ماده 808 قانون مدنی درباره شفعه توضیح می‌دهد. این ماده می‌گوید اگر مال مشترکی وجود داشته باشد و دو نفر یا بیشتر در مالکیت آن شریک باشند، حق شفعه برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. حق شفعه زمانی استفاده خواهد شد که یکی از مالک‌های ملک مشاع تصمیم داشته باشد سهم خود را به شخص دیگری بفروشد. در این زمان حتی اگر معامله بیع هم صورت بگیرد، مالکان دیگر می‌توانند با استفاده از حق شفعه، مبلغ پرداخت شده برای ملک را پرداخت کنند و به بیان دیگر حق مالکیت ملک را بخرند و صاحب آن شوند.

پیشنهاد ما

شما می‌توانید وظیفه تنظیم قرارداد خود را به ما بسپارید یا درخواست مشاوره حقوقی تلفنی ثبت کنید تا ما با شما تماس بگیریم.

نمونه قولنامه خانه (نقدی)

معامله خرید و فروش خانه را با امضای این قرارداد انجام دهید. برای دریافت نمونه قرارداد، اینجا بزنید!

نمونه قرارداد خانه
دانلود نمونه قرارداد خانه

قولنامه مغازه

امضای این قولنامه، موجب انتقال مالکیت مغازه از فروشنده به خریدار می‌شود.

نمونه قولنامه مغازه
دانلود نمونه قولنامه مغازه

قرارداد فروش آپارتمان (نقدی)

اینجا بزنید و این نمونه قرارداد را به آسانی دریافت کنید.

نمونه قرارداد فروش آپارتمان
دانلود نمونه قرارداد فروش آپارتمان
سما سلیمانی
«سما» کارشناس کنترل کیفیت محتوا در تیم تحریریه رکلا، روانشناس و مولف مباحث مرتبط با امور قراردادها و به صورت روزانه و مستقیم با کاربران رکلا در حال گفتگو و رایزنی است.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(6 نظر)
account_circle
شکیبا
thumb_up_alt
سلام من یک دستگاه ساختمان اداری با شریکم خریداری کردم. بنا به دلایلی سند به نام شریکم خورده. حال من میخواهم متنی رو تنظیم کنم که با ایشان امضا کنم مبنی بر اینکه سه دانگ این اپارتمان برای من است. ولی نمیخواهم محضری بشه. چه راهی رو پیشنهاد می‌کنید؟
23:57
12 اسفند 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. در چنین حالتی که وضعیت شما ایجاب می‌‎کند به صورت رسمی، ملکی با آن مشخصات، به نام شما ثبت نشود، باید از قراردادهای عادی استفاده کنید. در این صورت، توصیه می‌کنیم علاوه بر طرفین، دو شاهد نیز ذیل تک تک صفحات قرارداد را امضا کنند. ضمن آنکه، شرایط کافی برای زمان مناسب جهت انتقال رسمی نیز در متن همین قرارداد، مورد توجه قرار بگیرد.
22:40
13 اسفند 1401
account_circle
ثریا نوروزی
thumb_up_alt
سلام من قصد دارم زمینی که مشاع است را خریداری کنم البته بخشی از زمین ۵ هزار متری را خریداری کنم که صاحب زمین به من یک وکالت قطعی مشاع می‌دهد. آیا این معامله مشکلی ندارد؟ ممنون میشم راهنمایی کنید.
01:06
24 اسفند 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. با فرض آنکه این ملک، سابقه ثبتی در دفاتر اسناد رسمی ندارد، یک قولنامه تنظیم کنید و وکالت نامه نیز دریافت شود و بلافاصله نسبت به انجام اقدامات لازم جهت انتقال رسمی مالکیت از طریق مراجع قانونی اقدام کنید.
12:49
24 اسفند 1400
account_circle
مرتضی رحیمی
thumb_up_alt
من چند سال قبل پولی را نزد فردی داشتم. بعد پیشنهاد داد سهمی از آن باغ متناسب با مبلغ پولم بصورت مشاع واگذار کند و آمدند پشت همان مبایعه نامه خرید ملک، مبلغ پول ما را قید و نوشتند به این میزان در آن باغ حق دارند. پس از مدتی من منتقل شدم به یک استان دیگری وقتی مدت چند ماه دیگر آمدم کل باغ را به چند نفر فروخته بود و من تازه مطلع شدم و با قول و قرارهای قبلی ما را محروم و تعهد را کامل انجام ندادند حال که چند سال گذشته برای پیگیری چه باید بکنم؟
02:07
12 اسفند 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. وقت بخیر. لازم است که بدانیم دقیقا چه چیزی در پشت قولنامه نوشته شده است. حتی باید بدانیم که منظور شما از همان مبایعه نامه چیست. لطفا در این مورد اطلاعات کاملی را در اختیار ما قرار دهید.
15:27
12 اسفند 1400
account_circle
صادق انصاری
thumb_up_alt
سلام بنده در خرید یک خانه صد متری با شخصی شریک شده ام که سهمم در آنجا یک دانگ بیشتر نیست و عملا هیچ گونه استفاده ای برایم ندارد. پیشنهاد شما کارشناس محترم در این باره امیدوارم در حل این موضوع کمکم کنه. ممنون از لطف شما.
13:50
30 بهمن 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. در این مورد شما راهی جز انتقال سهم خود به طرف مقابل یا به شخص ثالث ندارید. در صورتی هم که قصد داشته باشید سهم خود را به شخص ثالث منتقل کنید ابتدا باید بررسی شود که آیا شریک شما توانایی خرید دانگ‌های متعلق به شما را دارد یا خیر. زیرا ایشان دارای اولویت در خرید است.
16:18
01 اسفند 1400
account_circle
م عبدی
thumb_up_alt
سوال بنده: (زمینی مزروعی از دو برادر دارای 11 هزار متر زمین و قدر سهم هر یک 5500 متر) بنده از یکی از شرکا 1500 متر خریداری نموده‌ام و زمین موصوف دارای سند صلح قطعی است. فروشنده از سهم خود 1500 متر به من فروخته است. پس از استعلامات لازم مشخص شد همان نقطه که به من داده را به شخص دیگری واگذار کرده است. یعنی نقشه utm زده به تایید نظام مهندسی کشاورزی رسانیده شده است. آیا بعدها شریک فروشنده می‌تواند ادعا کند راجع به ملک خریداری شده؟ لطف راهنمایی کنید. ممنون.
23:48
18 بهمن 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. این امکان دور از ذهن نیست. ضمن آنکه ممکن است عمل فروش آن بخش از زمین توسط فروشنده به شما، مصداق فروش مال غیر باشد.
17:35
19 بهمن 1400
account_circle
علی
thumb_up_alt
سلام. زمینی چهار دیوار، داخلش درخت کاری شده است که با برادرم شریک هستم (به طور مساوی) البته قولنامه‌‎ای هست و داخل آن من با هزینه خودم استخر و آلاچیق درست کردم و حالا می‌خواهد سهم زمینش را به من بفروشد. آیا در قولنامه دستی با شاهد، دو نفر از اقوام برای شاهد بودن کفایت می‌‎کند؟ بعدها ادعا نمی‌کنه؟ ممنون که وقت تون را دادید. با تشکر.
16:43
12 تیر 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. وقت بخیر. در صورت امکان و ترجیحا از شهادت شهودی که از هر درجه و هر طبقه هیچ قرابتی با شما ندارند استفاده شود و تمام صفحات قرارداد توسط طرفین و شهود امضا شود و اثر انگشت گرفته شود. حتما باید از یک قرارداد کامل استفاده کنید.
19:38
13 تیر 1400