قرارداد بین شرکت و مشتری ؛ بررسی تعاملات میان شرکت‌ها و مشتریان آن‌ها
فارغ از عنوان قراردادها، امروزه با تنوع بسیار بالایی در قراردادهای کاری مختلف روبرو هستیم. قرارداد بین شرکت و مشتری یکی از همین موارد است که در قالب‌های گوناگون همچون فروش کالا، خرید خدمات و… تنظیم می‌شود. این در حالی است که مشتریان شرکت‌ها در اغلب موارد با اصطلاحات حقوقی آشنایی کافی ندارند. از سوی دیگر، برخی از شرکت‌ها نیز حتی به منظور جلوگیری از عواقب جبران ناپذیر مفاد قراردادهای خود، حاضر به بهره‌گیری از راهنمایی‌های کارشناسان حقوقی و وکلا نیستند.
هرچند این موضوعات در آینده منجر به شکل‌گیری دعاوی متعدد میان آن‌ها خواهد شد؛ اما اطلاع از بندها و مفاد کلی توافقنامه‌ها در نهایت به نفع خود طرفین است. در همین راستا ما در این مطلب از رکلا قصد داریم راجع به کلیات قرارداد بین شرکت و مشتری توضیحات کاملی ارائه کنیم. تا انتها همراه رکلا باشید.
در قرارداد بین شرکت و مشتری چه چیزهایی بنویسیم؟
پیش از آنکه در مورد جزئیات و مفاد یک نمونه فرم قرارداد بین شرکت و مشتری بدانید، ضروری است که ماهیت و تعریف عقد یا قرارداد را به درستی بشناسید. بر اساس ماده ۱۸۳ قانون مدنی، چنانچه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند شخص دیگر نسبت به امری تعهد کنند و آن امر نیز مورد قبول هر دو طرف باشد، عقد واقع شده است. حال ممکن است طرفین عقد، اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند. به عنوان مثال در قرارداد بین شرکت و مشتری، شرکت، شخصی حقوقی و مشتری، شخصی حقیقی است. می‌توانید همین مثال را به سایر اشخاص حقوقی مثل بانک‌ها، شهرداری‌ها و… تسری دهید.
فایده دانستن این موضوع چیست؟ در جواب باید بگوییم که فایده آگاهی از این موضوع این است که اگر شما مشتری یک مجموعه تولیدی، بانک یا هر شخص حقوقی دیگر باشید، در زمان انعقاد توافقنامه باید ملاحظات خاصی همچون موارد زیر را در نظر بگیرید:
- اطمینان یافتن از موضوع فعالیت شخص حقوقی با مشاهده اساسنامه و آگهی آخرین تغییرات درج شده در روزنامه رسمی.
- توجه به صحت هویت نماینده یا نمایندگان شرکت و افرادی که حق امضای اسناد و معاملات شرکت را بر عهده دارند.
قرارداد با اشخاص حقیقی
دقت داشته باشید که برای انجام هر نوع معامله یا انعقاد هرگونه قرارداد با اشخاص حقیقی نیز باید کاملاً مراقب و محتاط بود. در هر صورت، قانونگذار شرایط خاصی را برای صحت عقود تعیین کرده است که عدم توجه به آن‌ها باعث می‌شود قراردادی که با طرف مقابل منعقد می‌کنید (خواه شرکت باشد، خواه مشتری) از سوی مراجع قانونی پذیرفته نشود.
از این رو، در ادامه با فرض اینکه شما قصد دارید با شرکتی وارد ارتباط شوید و توافقنامه‌ای مانند خرید و فروش را امضا کنید، به کلیات و اصول آن اشاره می‌کنیم تا بتوانید در سایر معاملات خود این موارد را لحاظ کنید.
کلیات و اصول انعقاد قرارداد بین شرکت و مشتری
همانطور که در پاراگراف قبلی اشاره کردیم، فرض ما بر این است که موضوع قرارداد فی‌مابین شرکت و مشتری، فروش محصول است. البته کلیات انعقاد هر نوع عقدی در این رابطه یکسان است و توصیه می‌کنیم پیش از امضا، مفاد مندرج در یک نمونه فرم قرارداد بین شرکت و مشتری را با دقت مطالعه کنید. حال به اصول اولیه‌ای که برای تنظیم قرارداد بین شرکت و مشتری ضروری هستند، می‌پردازیم.
طرفین قرارداد که هستند؟
همانطور که گفتیم در قرارداد بین شرکت و مشتری، یک طرف شخص حقوقی (شرکت) و طرف دیگر شخص حقیقی (مشتری) است. در اینجا باید به اهلیت هر یک از طرفین توجه کرد. به این صورت که شخص حقیقی باید دارای اهلیت استیفا، عاقل، بالغ و رشید باشد. در صورت محجور یا صغیر بودن نیز باید ولی یا قیم او حاضر شوند. در رابطه با شخص حقوقی، علاوه بر انجام قرارداد از سوی نماینده قانونی، شرکت باید از اهلیت استیفا نیز برخوردار باشد. یعنی به وسیله قانون، اهلیت او محدود نشده باشد. مثلا بر اساس ماده ۴۱۸ قانون تجارت ، شخص حقوقی پس از تاریخ صدور حکم ورشکستگی ، از هرگونه مداخله در اموال خود منع خواهد شد. (در این شرایط است که اهلیت استیفا شرکت محدود می‌شود.)
در این قسمت از قرارداد بین شرکت و مشتری باید تمام مشخصات هویتی اعم از نام، آدرس، تلفن، کد ملی مشتری، شناسه ملی شرکت و نام نماینده قانونی آن درج شود.
عنوان قرارداد بین شرکت و مشتری
در حقوق ایران، برخی از قرارها در قانون، مانند عقد وکالت، بیع، اجاره و… دارای نامی معین هستند. در مقابل، برخی از آن‌ها ذیل ماده ۱۰ قانون مدنی جای می‌گیرند و از عنوانی مستقل برخوردار نیستند. چنانچه عنوان توافق میان شرکت و مشتری در زمره یکی از عقود معین قرار بگیرد، باید بر اساس مقررات و شرایط مندرج در قانون، به تعهدات آن عمل شود و عنوان قرارداد نیز همان نام مشخص شده در قانون باشد.
از سوی دیگر، چنانچه قرارداد بین شرکت و مشتری در قالب هیچ یک از عقود معین نباشد و ذیل ماده ۱۰ ق.م قرار بگیرد، باید از شرایط کلی صحت معاملات بهره‌مند باشد. در اینجا بهتر است در قسمت عنوان از واژه قرارداد یا توافقنامه استفاده کنید.
موضوع قرارداد بین شرکت و مشتری
موضوع توافقنامه‌ای که یک شرکت با مشتری خود منعقد می‌کند، عملی است که ملزم به انجام آن خواهد بود یا مالی که متعهد به تسلیم آن باشد. بنابراین تحویل ۱۰۰ قطعه لاستیک ماشین پژو پارس به آقای ایکس، موضوعی است که طرفین بر سر آن به توافق رسیده‌اند. از سوی دیگر، موضوع نباید مغایر قوانین و مصلحت اجتماعی باشد. مثلاً فروش ده قلاده شیر مغایر با قوانین و مصلحت اجتماعی است.
سعی کنید تا حد امکان محدوده موضوع را شفاف کنید تا پس از بروز مشکل، اختلاف نظری در مورد آن وجود نداشته باشد.
محل تحویل موضوع قرارداد
با توجه به مذاکرات و توافقات صورت گرفته میان مشتری و نماینده قانونی شرکت، محل تحویل محصول مشخص خواهد شد. به عنوان مثال، ممکن است پس از رایزنی، طرفین محل تحویل ۱۰۰ عدد لاستیک را در انبار شرکت یا فروشگاه مشتری یا حتی در مکانی که متعلق به شخص ثالث باشد، در نظر بگیرند.
بر اساس ماده ۳۷۵ ق.م محل تسلیم کالا یکی از ۳ حالت زیر خواهد بود:
- محل تحویل همان مکانی است که قرارداد بیع در آنجا واقع شده است؛
- عرف و عادت، مکانی جز حالت اول را صحیح بداند؛
- طبق توافق مشتری و شرکت، مکان مخصوصی در قرارداد تعیین شود.
مدت قرارداد بین شرکت و مشتری
دقت کنید که مدت تحویل کالا، حتما در متن توافقنامه درج شود چرا که پس از انقضا مدت مقرر یکی از دو حالت زیر اتفاق خواهد افتاد:
- عقد باطل خواهد شد. مثل تعهدی که شرکت‌های برگزار کننده مراسم عروسی دارند و چنانچه در موعد مقرر به تعهد خود نسبت به مشتری عمل نکنند، قرارداد باطل می‌شود.
- پس از گذشت موعد تعیین شده، صدمه‌ای به اصل عقد وارد نمی‌آید اما فرد متعهد نسبت به ایفای تعهدات خود و سپس پرداخت خسارت تأخیر در انجام تعهد ملزم خواهد شد.
توصیه می‌کنیم
در انتهای هر نمونه قرارداد بین شرکت و مشتری ، حتما به این موضوع اشاره کنید که توافقنامه در چند بند یا ماده منعقد شده است. سپس تعداد نسخه‌های قراردادی که در اختیار مشتری و شرکت قرار گرفته‌اند را ذکر کنید. تنظیم یک قرارداد بدون نقص کار پیچیده‌ای است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم با بهره‌گیری از خدمات مشاوره تلفنی حقوقی و خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی در رکلا، قراردادی موفقیت‌آمیز منعقد کنید.