امروزه در دنیای مدرن بیشتر فعالیتهای تجاری توسط شرکتهای تجاری انجام میشود. شرکتهای تجاری انواع مختلفی دارند که اسامی هر کدام و شرایط ثبت آنها در قانون تجارت مطرح شده است. تعیین نام، میزان دارایی، تعهدات، تابعیت و اقامتگاه از آثار تشکیل شرکتهای تجاری هستند. در این مقاله قصد داریم در مورد اقامتگاه شرکت های تجاری نکاتی را مطرح کنیم.
زمانی که شرکا، قرارداد شرکت تجاری را امضا میکنند، در خصوص مسائل مربوط به آن توافقاتی با یکدیگر خواهند داشت. یکی از مسائلی که در این زمینه اهمیت ویژهای دارد، اقامتگاه است. تعیین مکانی به عنوان اقامتگاه، موضوع مهمی محسوب میشود، به همین جهت شرکا زمانی که برای ثبت شرکت اقدام میکنند، باید مرکز عملیات مهم آن را در اساسنامه بنویسند.
تصور کنید ۲ نفر قصد دارند برای واردات لوازم جانبی موبایل شرکتی را ثبت کنند. یکی از شرکا در تهران و یکی از آنها در اهواز سکونت دارند. با این حال میخواهند که اقامتگاه شرکت در شیراز باشد. این موضوع در حقوق تجارت امکانپذیر است، چون شرکت تجاری نسبت به شرکای آن استقلال دارد. بنابراین شرکا در اساسنامه آدرس محلی که به عنوان اقامتگاه در شیراز تعیین کردهاند را ثبت میکنند. این موضوع مطابق مقررات تجاری صحیح است.
پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ماهیت اقامتگاه در حقوق و قوانین، حتما مقاله تعریف اقامتگاه انتخابی یا قراردادی و همچنین مقاله اقامتگاه قانونی را مطالعه کنید. مطالب بیان شده در این مقالات، به افزایش اطلاعات شما در خصوص این موضوع کمک میکند.
یکی از آثار استقلال شرکتها از شرکا این است که شرکت، اقامتگاهی مستقل از شرکا دارد. مطابق ماده ۵۹۰ قانون تجارت، اقامتگاه شرکت های تجاری محلی است که اداره این شرکتها در آنجا قرار دارد. یعنی مکانی که امور مهم یا عملیات اداری شرکت، در آنجا صورت میگیرد.
مطابق ماده ۱۰۰۲ قانون مدنی اقامتگاه شرکت مرکز عملیات آن خواهد بود.
این دو ماده در خصوص اقامتگاه شرکت های تجاری هستند ولی تعریف دقیق و کاملی از آن ارائه ندادهاند. معمولاً شرکا مکانی را به عنوان مرکز اصلی و عملیات اداری معین میکنند که قرار است اداره شرکت در آنجا صورت بگیرد. شرکا اقامتگاه مورد توافق خود را در اساسنامه ثبت میکنند. اساسنامه سندی است که شرکا تعهدات، توافقات، میزان آورده و سایر موارد مرتبط را در آن مینویسند.
تصور کنید چند نفر قصد دارند یک شرکت راهسازی ثبت کنند. آنها تمام موارد ضروری در خصوص آن، از جمله حدود اختیارات، آورده شرکا و سایر موارد را به همراه اقامتگاه آن ثبت میکند. اقامتگاه به عنوان محل اداره شرکت محسوب میشود. این شرکا از شهرهای مختلف هستند ولی اقامتگاه را در تهران تعیین میکنند. آنها باید آدرس مکانی را که به عنوان اقامتگاه تعیین کردهاند، در اساسنامه بنویسند. در این حالت افراد برای پیگیری امور مربوط به آن میتوانند به اقامتگاه مراجعه کنند. یعنی چنانچه فردی بخواهد قراردادی در خصوص یک پروژه راهسازی با آنها منعقد کند، باید به اقامتگاه آن در تهران برود.
در مواقعی که ۲ نفر ساکن شهری واحد باشند و شرکتی را ثبت کنند، میتوانند در همان شهر یا هر محل دیگری اقامتگاه آن را تعیین کنند. تصور کنید شرکا در اراک سکونت دارند، آنها میتوانند اقامتگاه شرکت را در همان شهر اراک تعیین کنند. همچنین میتوانند در شهر دیگری اقامتگاه آن را قرار دهند.
در هر صورت نکته مهم و قابل توجه در زمینه اقامتگاه شرکت های تجاری این است که ثبت شهر در اساسنامه به تنهایی کافی نیست. یعنی لازم است که آدرس اقامتگاه به طور کامل در اساسنامه نوشته شود.
شرکت سهامی به شرکتی گفته میشود که سرمایه آن به سهام تقسیم شده باشد. در این شرکت مسئولیت صاحبان سهام، محدود به مبلغ اسمی سهام آن است. یعنی اگر بدهی شرکت بیش از سرمایه اصلی باشد، طلبکار نمیتواند آن را از سهامداران مطالبه کند. به این ترتیب سهامدار فقط به میزان مبلغ اسمی سهام خود، مسئولیت دارد.
بر اساس ماده ۸ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت، لازم است که مرکز اصلی شرکت سهامی و شعبههای آن نوشته شود. مطابق این ماده ثبت مرکز عملیات مهم شرکت سهامی الزامی است.
تصور کنید چند نفر قصد دارند یک شرکت سهامی را ثبت کنند. آنها میتوانند بخشی از سرمایه اصلی را از طریق فروش سهام به مردم تامین کنند. این شرکا برای ثبت شرکت باید اساسنامهای را تنظیم کنند. در این اساسنامه نام شرکت به همراه موضوع و مدت آن نوشته میشود. همچنین میزان مبلغ سرمایه و تعداد سهام با نام و بی نام آن در اساسنامه ثبت خواهد شد. مطابق قانون لازم است که مرکز اصلی شرکت یعنی اقامتگاه آن در اساسنامه ثبت شود. چنانچه بخواهند برای این شرکت شعبههایی تاسیس کنند، محل شعبهها هم باید ثبت شود.
ثبت این موارد در اساسنامه شرکت سهامی ضروری است. مطابق قانون همه این موارد باید در اساسنامه آن نوشته شود.
شرکت تعاونی به شرکتی گفته میشود که هدف از تأسیس و ثبت آن بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی اعضای آن است. در واقع این شرکت به منظور رفع نیازمندی مشترک از طریق همکاری اعضا تشکیل میشود. مطابق قانون در اساسنامه آن باید نام شرکت به همراه مرکز اصلی و نشانی آن نوشته شود. یعنی ثبت اقامتگاه شرکت تعاونی در اساسنامه آن لازم است. شرکت تعاونی انواع گوناگونی دارد. هر کدام از انواع آن با توجه به هدف و موضوع، فعالیتهایی در حدود عملیات قانونی خواهند داشت. اقامتگاه شرکت تعاونی که مرکز امور مهم آن شرکت محسوب میشود، مکانی است که عملیات اداری آن در آنجا صورت میگیرد.
در شرایطی ممکن است تغییر اقامتگاه شرکت ها انجام شود. لازم است که این موضوع در اساسنامه ثبت شود. تصور کنید یک کارخانه تولید مواد غذایی در شهر مشهد قرار دارد. شرکت وابسته به این کارخانه که عملیات اداری آن را انجام میدهد، در تهران قرار دارد. پس از مدتی اگر آنها بخواهند اقامتگاه شرکت را از تهران به مشهد تغییر دهند، باید این موضوع مطابق قانون تجارت انجام شود.
در ماده ۱۱۱ قانون تجارت، در خصوص تغییر در اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود صحبت شده است. مطابق این ماده هر گونه تغییری در اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود باید با اکثریت عددی شرکایی انجام شود که حداقل ۳ ربع سرمایه به آنها اختصاص دارد. اگر شرکا در زمان ثبت شرکت برای تغییر اساسنامه اکثریت عددی تعیین کرده باشند، این مورد قابل قبول است. یعنی تغییر اقامتگاه با همان میزان اکثریت انجام میشود.
در مورد تغییر اقامتگاه شرکت سهامی در ماده ۸۳ لایحه اصلاحی قانون تجارت صحبت شده است. بر اساس این ماده، هر تغییری در موارد اساسنامه در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است. مجمع عمومی فوقالعاده شرکت سهامی، از سهام دارانی تشکیل شده است که در مواقع اضطراری جلسهای را تشکیل میدهند. تغییر اقامتگاه به عنوان یکی از مصادیق تغییر در مواد اساسنامه خواهد بود. به همین جهت تغییر اقامتگاه شرکت سهامی با تصمیم مجمع عمومی فوق العاده انجام میشود.
در مورد سایر شرکتهای تجاری، مادهای برای تغییر در محل اقامتگاه شرکت های تجاری وجود ندارد. با این حال تغییر اقامتگاه آنها در شهرهای داخلی کشور صحیح است.
چنانچه شرکا بخواهند اقامتگاه را به خارج از کشور تغییر دهند، این موضوع منوط به امکان تغییر تابعیت آن است. در واقع برای اینکه اقامتگاه شرکت به خارج تغییر کند، ابتدا باید معلوم شود که تغییر تابعیت امکانپذیر است یا خیر. پس از آن مطابق مقررات تجاری عمل میشود.
تعیین اقامتگاه شرکت های تجاری موضوعی است که معمولاً در زمان ثبت در اساسنامه نوشته میشود. در قانون تجارت ثبت اقامتگاه برای شرکت سهامی ضرورت دارد. برای سایر شرکتها این موضوع به صورت الزامی مطرح نشده است. با این حال معمولاً در اساسنامه همه شرکتها آدرس مرکز عملیات اداری یا همان اقامتگاه نوشته میشود.
تعیین اقامتگاه شرکت های تجاری در مواردی مانند تعیین تابعیت شرکت اهمیت فراوانی دارد. در حقیقت تابعیت آن تابع اقامتگاه است. همچنین گاهی به شرکتهایی که اقامتگاه آنها در مناطق خاصی قرار دارد، تسهیلاتی اختصاص داده میشود. تعیین اقامتگاه در این مورد نیز به نفع آن است.
در مواقعی که شرکتی ورشکسته شود، دادگاه محل اقامت آن صلاحیت رسیدگی به این موضوع را دارد. در این حالت طلبکاران باید در دادگاه محل اقامت شرکت ورشکسته علیه آن اقدام کنند.
هر کدام از شرکتهای تجاری مقررات خاص خود را دارند. چنانچه قصد ثبت شرکت و تعیین اقامتگاه برای آن را دارید، بهتر است با یک کارشناس حقوقی مشورت کنید. در وب سایت رکلا این امکان برای شما فراهم است تا با کارشناسان باتجربه حقوقی در ارتباط باشید. برای این موضوع فقط لازم است که سفارش خود را جهت دریافت مشاوره حقوقی تلفنی ثبت کنید. کارشناسان ما در اسرع وقت با شما در ارتباط خواهند بود.
اگر در مورد امور تجاری خود، قصد تنظیم قرارداد دارید، میتوانید این موضوع مهم و تخصصی را به کارشناسان ما واگذار کنید. رکلا مرجع تخصصی تنظیم قرارداد است. کارشناسان ما در خصوص تنظیم انواع قرارداد مهارت و تجربه فراوانی کسب کردهاند. شما میتوانید با خاطری آسوده تنظیم انواع قراردادها را به تیم ما بسپارید.
اگر در مورد این متن سوالی دارید میتوانید در قسمت ثبت سوالات، پرسش خود را بپرسید. در اولین فرصت پاسخ شما را ثبت خواهیم کرد.