قرارداد فروش حیوان از نظر حقوقی، یکی از انواع قرارداد خرید کالا است. از گذشتههای دور، انسان با حیوانات همزیستی مسالمت آمیزی داشته است و تصور زندگی انسان در دنیا بدون حضور حیوانات، بسیار دور از ذهن است. مردم روستا به طور معمول حیوانات اهلی را برای کار، زراعت، نگهبانی و استفاده از منابع حیوان نگهداری میکنند. در شهرهای بزرگ هم افراد به دلایل گوناگون مانند علاقه به حیوان، رهایی از تنهایی و نگهبانی، به زندگی در کنار حیوانات روی آوردهاند. در اینجا به بررسی جنبه حقوقی خرید و فروش حیوانات میپردازیم. اگرچه پیشنهاد میکنیم که برای نگهداری از حیوانات خانگی، از قراردادهای واگذاری حیوانات استفاده کنید.
در زمان خرید یک حیوان باید به این نکته توجه کنیم که شرایط اقلیمی مناسب آن حیوان، باید چه ویژگیهایی داشته باشد. اطلاع از این موضوع سبب میشود، حیوانی که متعلق به شرایط اقلیمی خاص است را به منطقه ناسازگار نبریم و جان او را به خطر نیندازیم.
موضوع دیگری که باید به آن توجه کنیم، تغذیه و بهداشت حیوان است و باید طوری باشد که با بی اهمیتی ما سلامت حیوان در معرض خطر نباشد.
نگهداری از حیوانات در باغ، خانه و محل زندگی انسان شرایط ویژهای را به دنبال دارد، زیرا هم باید مراقب باشیم که حیوان آسیب نبیند و هم مراقب باشیم که به دیگران آسیب نزند. در این قسمت با هم موادی از قانون که درباره خرید و فروش و نگهداری حیوان است را بررسی می کنیم:
یکی از قوانینی که در مورد قرارداد فروش حیوان اهمیت دارد، ماده 10 قانون مدنی است. مطابق این ماده، قراردادهای خصوصی در مورد کسانی که آن را تنظیم میکنند در صورتی معتبر است که مخالف قانون نباشد. با توجه به این ماده، قرارداد نسبت به فروشنده و خریدار که نمونه قرارداد واگذاری حیوانات را امضاء کردهاند معتبر و صحیح است. ضمنا بخش دیگری از قانون مدنی با نام «باب بیع» به طور مفصل در مورد این قرارداد صحبت کرده است.
در این اصل آماده است که هیچکس نمیتواند با استفاده از حق خود، باعث ورود ضرر به دیگری شود. برای مثال، کسی که در شهر و در ساختمانی زندگی میکند و یک حیوان دارد و موجب ترس و ناراحتی همسایهها میشود، نمیتواند بگوید چون مالک خانه هستم پس حق دارم حیوانم را در حیاط رها کنم، زیرا این تجاوز به حقوق همسایهها است.
در قسمتی از ماده 1 آیین نامه نحوه نگهداری حیوانات اهلی آمده است که نگهداری و پرورش هر نوع حیوان اهلی در روستاها بلا مانع است و نیاز به هیچ مجوزی ندارد. با توجه به این ماده مشخص میشود که در محیط روستا فرد اختیار نگهداری هر نوع حیوان اهلی را دارد و هیچکس نمیتواند این حق را از او بگیرد، مگر اینکه عمدا موجب آزار دیگران شود.
در بخشی از ماده 31 قانون صید و شکار آمده است که خرید و فروش و نگهداری حیوانات وحشی ممنوع است مگر آنکه شورای عالی سازمان حفاظت محیط زیست این حق را به شخصی داده باشد.
در تبصره 3 آیین نامه اجرایی تملک آپارتمان نیز آمده است که نگهداری حیوان در قسمتهای مشترک آپارتمانها ممنوع است. برای مثال، در راه پله، پشت بام و پارکینگ ساختمان امکان نگهداری حیوان وجود ندارد.
نمونه قرارداد خرید حیوان یک قرارداد بیع است. این قرارداد یک قرارداد لازم است. وقتی یک قرارداد لازم است یعنی طرفین نمیتوانند این قرارداد را جز در مواردی که در قانون و در متن قرارداد پیش بینی شده، بر هم بزنند. نمونه قرارداد خرید حیوان یک قرارداد معین نیز است. یعنی نکات این قرارداد در متن قانون نوشته شده است. این قرارداد، یک قرارداد معوض است زیرا فروشنده در مقابل دریافت مبلغ، حیوان خود را به خریدار میدهد و تصرف و مالکیت آن را منتقل میکند. نمونه قرارداد خرید حیوان یک قرارداد رضایی است. یعنی برای اعتبار آن، نیاز به انجام هیچ کار خاصی جز رضایت طرفین نیست.
تا اینجا موارد ضروری قبل از تنظیم قرارداد واگذاری حیوانات را بررسی کردیم. حالا با نحوه نوشتن قرارداد فروش حیوان آشنا میشویم:
در قرارداد واگذاری حیوانات موضوع قرارداد حیوان زنده است که خریدار این حیوان را مشاهده کرده و آن را انتخاب کرده است و طبق ویژگیهای حیوان، با فروشنده به توافق رسیده است. این حیوان که موضوع قرارداد است باید همان حیوانی باشد که قبل از نوشتن قرارداد به خریدار نشان داده شده است. در این قسمت نام حیوان، نژاد، وزن، شرایط نگهداری، تغذیه حیوان، شرایط بهداشتی و درمانی او (مثل اطلاعات عقیم شدن حیوان و زمان واکسینه شدن آن) و مکملهای مورد نیاز حیوان نوشته میشود.
درمورد بیمه حیوان و زمان مراجعه آن به دامپزشک نیز در این قسمت توضیحات کامل نوشته میشود.
در این بخش از نمونه قرارداد فروش حیوان باید مبلغی را بنویسید که فروشنده و خریدار در مورد آن به توافق رسیدهاند. اگر مبلغ به صورت نقدی پرداخت شده، کل مبلغ نوشته میشود و اگر قرار است مقداری از مبلغ به صورت اقساط پرداخت شود، موعد پرداخت اقساط و مقدر آن نوشته میشود.
خریدار و فروشنده میتوانند برای شرایط و تعهداتی که در قرارداد نوشتهاند هزینه دیرکرد در نظر بگیرند و طرفی که در رعایت شرایط و تعهدات کوتاهی کند مبلغی را به عنوان جریمه پرداخت کند. البته این مورد اختیاری است و میتوان بر خلاف آن توافق کرد.
اگر فروشنده حیوان از زمان تنظیم قرارداد تا زمان اجرای آن، هر گونه کوتاهی یا تقصیری کند که منجر به تلف شدن یا گم شدن حیوان شود، مسئولیت حقوقی خواهد داشت.
خریدار و فروشنده میتوانند با توافق یکدیگر محلی را برای اجرای قرارداد در نظر بگیرند که فروشنده در آن مکان، حیوان موضوع قرارداد را به خریدار تحویل دهد. در این صورت، هزینه حمل و هزینه نگهداری از حیوان به عهده خریدار است.
فسخ قرارداد بر اساس مواد قانون مدنی امکان پذیر است. ضمن اینکه اگر در قرارداد، دو طرف برای خود حق فسخ در نظر گرفته باشند، میتوانند از این حق استفاده کنند. مطابق با ماده 398 قانون مدنی خریدار تا سه روز حق فسخ دارد و به این حق، خیار حیوان گفته میشود.
اگر فروشنده حیوان خود را با شرایطی معرفی کند که بعدا مشخص شود فاقد آن اوصاف است، خریدار اختیار دارد که قرارداد را فسخ کند.
اگر خریدار مبلغ را در زمان مشخص پرداخت نکند، ابتدا فروشنده او را به انجام تعهد مکلف میکند و اگر باز هم نتیجه نداشت، میتواند قرارداد را فسخ کند.
اگر طرفین نمونه قرارداد فروش حیوان با هم توافق کنند که در صورت بروز اختلاف به داور مراجعه خواهند کرد، در صورتی که اختلافی بین آنها ایجاد شود و این اختلاف با صلح و سازش برطرف نشود، هر کدام از آنها میتواند به داور معرفی شده در قرارداد مراجعه کند و از او بخواهد که میان آنها رای دهد.
در حالت دیگر، اگر طرفین قرارداد اینطور توافق کنند که مرجع حل اختلاف آنها دادگاه باشد یا اگر به طور کلی، در خصوص مرجع حل اختلاف در قرارداد توضیحی نوشته نشده باشد، دادگاه مرجع رسیدگی به اختلافات احتمالی این قرارداد خواهد بود.
اگر برای انجام توافقات میان خود به قرارداد نیاز دارید، پیشنهاد میکنیم که نوشتن و تنظیم متن توافق خود را به مشاوران حقوقی و وکلای مجرب واگذار کنید. برای این منظور میتوانید در بخش تنظیم قرارداد اختصاصی ، درخواستتان را ثبت کنید.
علاوه براین، اگر تمایل دارید که در خصوص انجام این معاملات اطلاعات حقوقی بیشتری دریافت کنید، میتوانید با مشاوران حقوقی گفتگو کنید. برای این منظور، خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را به شما پیشنهاد میکنیم.
قرارداد واگذاری حیوان خانگی (گربه یا سگ)
برای واگذاری حیوان خانگی میتوانید از این قرارداد استفاده کنید.