قرارداد جعاله خاص نوعی از قرارداد جعاله است که در انتخاب عامل یا کننده کار محدودتر از قرارداد جعاله عام رفتار میکند.
نمونه قرارداد جعاله خاص یا به طور جامع نمونه قرارداد جعاله، از انواع قراردادهای خصوصی است. در این قرارداد، پیمانی براساس شرع و اصول قانون مدنی ، میان طرفین برقرار میشود. بسیاری از افراد برای موارد متعددی مانند انجام کار، پروژه یا موضوع خاصی از قرارداد جعاله استفاده میکنند. شاید بعضی مواقع در مسائل کوچک، قرارداد جعاله تنظیم نشود، ولی در عمل کاری که انجام شده باشد، یک جعاله باشد. بدون شک نمونه قرارداد جعاله خاص یا نمونه قرارداد جعاله از پراستفادهترین و کاربردیترین قراردادها و پیمانهای انجام کار است.
برای آن که از این قرارداد بگوییم لازم است که جعاله خاص را در بستر قرارداد جعاله توضیح بدهیم. زیرا نمونه قرارداد جعاله خاص زیر مجموعهای از قرارداد جعاله است و نوعی از این قرارداد میباشد. علاوه براین، تفاوت بسیار زیادی نیز میانشان وجود ندارد و تنها یک تفاوت باعث به وجود آمدن عنوان نمونه قرارداد جعاله خاص شده است. در ادامه در این باره بیشتر توضیح میدهیم. با رکلا همراه باشید.
جعاله را در لغت میتوانیم مزد، اجرت یا دستمزد معنی کنیم. جعاله در حقیقت مزد و اجرتی است که در ازای انجام کار گرفته میشود، یا سود و منفعتی است که در برابر عوض کسب میشود. در نمونه قرارداد جعاله خاص نیز یک طرف شخصی است که انجام کاری را به شخص دیگری میسپارد و متعهد میشود که در ازای انجام شدن کار مورد نظرش، به انجام دهنده کار، مبلغ معینی را به عنوان حق الزحمه یا اجرت بپردازد. از طرف دیگر، شخص مقابل نیز میپذیرد که کار مورد نظر را در ازای دریافت آن مبلغ انجام دهد. در عقد جعاله، ارتباطی که شرح دادیم، اتفاق میافتد. اما در جعاله خاص انتخاب شخصی که باید کننده کار باشد کمی محدود است که در ادامه بیشتر توضیح میدهیم.
این قرارداد یک عقد جایز است. به این معنا که هر کدام از طرفین هر زمانی که بخواهند میتوانند از قرارداد خارج شوند و الزام و اجباری برای ماندن در قرارداد وجود ندارد. بدون شک پرداخت حق الزحمه تنها زمانی صورت میگیرد که کار انجام شده باشد. البته برای موارد خاص، قوانین و شرایطی وجود دارد که این خروج از قرارداد باعث ضایع شدن حقوقی از طرفین نشود.
تعریفی که قانون مدنی از قرارداد جعاله ارائه میدهد، در ماده 561 آمده است. قانون مدنی در این ماده میگوید:
«جعاله عبارت است از التزام شخصی به اداء اجرت معلوم در مقابل عملی اعم از این که طرف معین باشد یا غیر معین.»
ارکان اصلی عقد جعاله در تمامی قراردادهای جعاله ثابت است. چه قرارداد جعاله خاص و چه عام باشد، باید این سه رکن اصلی در قرارداد حضور داشته باشند تا بتوانیم ادعا کنیم که قراردادی با عنوان جعاله تنظیم شده است. این سه رکن اصلی عقد جعاله، عبارتند از:
در ماده 562 قانون مدنی نیز از این سه رکن نام برده شده است. به این شکل که ماده 562 میگوید:
«در جعاله ملتزم را جاعل، طرف را عامل و اجرت را جُعل میگویند.»
در ادامه هر کدام از این سه رکن را توضیح میدهیم.
شخصی را در نظر بگیرید که برای پیگیری کار یا مسئلهای وقت یا تجربه و دانش کافی ندارد. این شخص تصمیم میگیرد که برای انجام دادن آن کار و رسیدگی به مسئله یا پروژه خاص، از شخص دیگری که در این کار مهارت بیشتری دارد کمک بگیرد و به نوعی کار را به او واگذار کند. این شخص که علاقهمند است که انجام شدن موضوع خاص و کار مورد نظرش را به دیگری بسپارد، درخواست کننده یا جاعل است.
نقش جاعل در این قرارداد بسیار تاثیر گذار است و جاعل یکی از سه رکن اصلی قرارداد است که بدون حضور او، عقد جعاله برقرار نمیشود. برای اینکه شخصی بتواند جاعل باشد، شرایطی وجود دارد. قانون مدنی میگوید جاعل باید عاقل و بالغ باشد و حق تصرف در اموالش را داشته باشد. جاعل باید با قصد و میل خود در قرارداد جعاله حضور پیدا کند و نباید زور و اجباری برای اینکار وجود داشته باشد.
در مثال بالا جاعل، کار را به شخص دیگری میسپارد. آن شخص را کننده کار یا عامل مینامیم. عامل شخصی است که میپذیرد درخواست شما را با توجه به شرایط و موازینی که در نظر شما است، عملی کرده و به انجام برساند. عامل میتواند یک نفر یا چند نفر باشد. شرط خاصی برای عامل وجود ندارد. فقط باید به سن تشخیص خوب از بد رسیده باشد و توانایی انجام کار مورد نظر را داشته باشد.
در واقع مهم است که کار مورد نظر انجام شود. البته در مواردی انجام بعضی پروژهها و کارها نیازمند تخصص و دانش خاصی است. بنابراین شخص عامل باید در آن زمینه دارای مدرک و تخصص باشد تا بتواند از نظر قانونی آن را انجام دهد. قانون مدنی در ماده 564 علم اجمالی را برای عامل کافی میداند. در قرارداد جعاله عامل به دو دسته خاص و عام تقسیم میشود که باعث به وجود آمدن دو نوع نمونه قرارداد جعاله خاص و قرارداد جعاله عام میشود. در حقیقت تنها تفاوت نمونه قرارداد جعاله خاص با سایر قراردادهای جعاله در خاص بودن عامل آن است.
بدون شک قبول انجام کار بدون مزایا و منافع صورت نمیگیرد. شخص عامل به خاطر دریافت حق الزحمه و کسب منفعت است که میپذیرد در قرارداد حضور داشته باشد و کار مورد نظر جاعل را انجام دهد. این حق الزحمه، اجرت، دستمزد، یا هر چیز دیگری که نامیده شود، همان جُعل است. پیش از تنظیم و امضای این قرارداد، جاعل و عامل باید روی مقدار جُعل به توافق برسند.
سه رکن اصلی قرارداد جعاله را معرفی کردیم. یکی دیگر از مواردی که در نمونه قرارداد جعاله خاص ، بسیار دارای اهمیت است، عمل یا کاری است که قرار است انجام شود. کار یا عملی که جعاله برای انجام آن تنظیم میشود باید مشروع و قانونی باشد. قانون مدنی نیز به این مورد اشاره کرده است و ماده 570 میگوید:
«جعاله بر عمل نامشروع و یا بر عمل غیر عقلائی باطل است. (قانون مدنی ایران فصل هفتم ).»
نمونه قرارداد جعاله خاص نوعی از قرارداد جعاله است که عامل آن مشخص و معلوم میباشد. برای مثال جاعل مشخص کرده است که میخواهد فلان شخص با مشخصات معین، مورد جعاله را بپذیرد. در این زمان، تنظیم قرارداد به اسم عامل دیگری غیر از شخصی که جاعل انتخاب کرده باشد، صحیح نیست. در نمونه قرارداد جعاله خاص ، برای جاعل علاوه بر انجام شدن کاری که در نظر دارد، انجام دهنده آن نیز دارای اهمیت است. برای مثال ممکن است که پدربزرگ یا شخصی که بزرگ یک خانواده محسوب میشود، تمایل داشته باشد کارهای مربوط به زمین یا اموالش را به یکی از فرزندان و نوههایش بسپارد. در اینجا به دلیل اعتمادی که نسبت به نوه و فرزند وجود دارد، جاعل فقط میخواهد که شخص مورد نظر او، قرارداد جعاله را بپذیرد و کار را انجام دهد. در این زمان قراردادی که تنظیم میشود، نمونه قرارداد جعاله خاص است.
حق الجعاله دستمزد و حق الزحمهای است که عامل در ازای انجام کار از جاعل میگیرد. دستمزد یا حق الزحمه زمانی پرداخت میشود که کار به اتمام رسیده باشد. ماده 567 قانون مدنی نیز در این باره میگوید:
– عامل وقتی مستحق دریافت جعل میگردد که متعلق جعاله را تسلیم کرده یا انجام داده باشد.
تیم حقوقی رکلا، انواع قرارداد جعاله را تنظیم کرده است و هر روز به تعداد آن افزوده میشود. این قراردادها را میتوانید در بخش نمونه قرارداد رکلا جستجو و تهیه کنید.
همچنین اگر قصد تنظیم قرارداد اختصاصی دارید، میتوانید درخواست خود را در صفحه تنظیم قرارداد ثبت کنید.
خدمات مشاوره حقوقی تلفنی نیز از دیگر خدماتی است که میتوانید در راستای انجام فعالیتهای حقوقی و معاملات و توافقات خود، از آن بهره ببرید.
دانلود نمونه قرارداد جعاله انجام کار
یکی از پر تقاضاترین قراردادهای موجود در دسته بندی جعاله، قرارداد جعاله انجام کار است. ما این قرارداد را تنظیم کردهایم و در اختیار کاربران رکلا قرار گرفته است.