قرارداد مشارکت کاهنده ، یکی از تسهیلاتی است که از طرف بانک به مشتریان و مراجعان ارائه میشود. این تسهیلات که به صورت قرارداد مشارکت ارائه میشود، یک نوع عقد مشارکت مدنی است. این قرارداد بین اشخاص حقیقی که خواهان تسهیلات میباشند و همچنین شخص حقوقی که در این قرارداد بانک میباشد، تنظیم میشود. قرارداد مشارکت کاهنده ، روشی مناسب برای اشخاصی است که سرمایه مورد نیاز برای خرید و تهیه مقدمات مورد نیاز کار خود را ندارند. از طرفی تمایل به شراکت دائمی با شخص دیگری را ندارند و میخواهند که در نهایت، مالکیت کامل کسب و کار و سرمایه با خودشان باشد.
در ابتدا به احتمال زیاد با این پرسش رو به رو میشویم: مفهوم قرارداد مشارکت کاهنده چیست ؟ بنابراین در ادامه مفهوم قرارداد اشاره شده را مورد بررسی قرار میدهیم و سپس جزئیات مربوط به آن را ذکر خواهیم کرد.
برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که نمونه قرارداد مشارکت کاهنده ، قراردادی است که در نتیجه تنظیم آن بین شخص حقیقی و بانک، یک نوع ارتباط کاری شکل میگیرد. در این قرارداد بانک و شخص حقیقی سرمایههای خود را به صورت مشاع روی هم میریزند و با این سرمایه مشترک اقدام به خرید یک مال به صورت مشارکتی میکنند. در ادامه ضمن نمونه قرارداد مشارکت کاهنده و با شرایط و ویژگیهای مربوط به این قرارداد، شخص شریک یا شخص حقیقی، به تدریج سهم الشرکه بانک را با قیمت مورد توافق از بانک خریداری میکند.
خرید سهم الشرکه به صورت اقساط صورت میگیرد، به این صورت که با پرداخت قسط آخر، مالکیت تمام مال به خود شخص میرسد. از آنجایی که در نمونه قرارداد مشارکت کاهنده ، شخص حقیقی که متقاضی دریافت این تسهیلات از بانک بوده است، سهم الشرکه بانک را به صورت اقساط پرداخت میکند، این قرارداد به عقد مشارکت تقسیطی یا تناقضی نیز مشهور میباشد.
تصور کنید قصد دارید کاری را به انجام برسانید ولی سرمایه کافی برای تجهیز آن را ندارید. این کار میتواند انجام یا تاسیس هر نوع کسب وکار، حرفه، پروژه و… باشد. شما به عنوان شخص حقیقی که متقاضی دریافت تسهیلات از بانک است، به بانک مراجعه میکنید و درخواست خود را جهت تنظیم نمونه قرارداد مشارکت کاهنده اعلام میکنید. بانک پس از تنظیم این قرارداد با شما شریک میشود؛ به این صورت که میزان کاستی سرمایه شما را تامین میکند. با این کار شما میتوانید اقدامات لازم برای تاسیس یک کسب و کار را به راحتی به انجام برسانید و در نیجه با برخورداری از سرمایه کافی و تجهیزات لازم، کسب و کار خود را راه اندازی کنید.
شاید بگویید که این کار شبیه به دریافت وام است و دیگر احتیاجی به قرارداد مشارکت نیست. ولی نکته مهم که باعث تفاوت این تسهیلات با وام میشود این است که در این حالت بانک به عنوان یک شریک در قرارداد حضور دارد، با این تفاوت که از پیش تعیین میکند که در ادامه سهم الشرکه خود را به چه قیمتی به شما بفروشد. شما در ابتدا شریک میشوید و در طول مدت، سهم شریک خود را به صورت اقساط از او خریداری میکنید. این دقیقا کاری است که نمونه قرارداد مشارکت کاهنده انجام میدهد. در طی ماههایی که شما به صورت اقساط سهم الشرکه بانک را خریداری میکنید، به مرور به سهم شما افزوده میشود و از سهم بانک کاسته میشود تا زمانی که مالکیت به صورت کامل به شما تعلق گیرد.
سوال پیش میآید که بانک این نمونه قرارداد مشارکت کاهنده را برای خرید چه نوع کالایی برقرار میکند؟ آیا محدودیتی برای عقد این قرارداد با بانک وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش باید بگوییم که برای بانک مهم است که کالای مورد نظر در دسته کالاهای با دوام قرار گیرد. به عبارت دیگر اگر تمایل به تنظیم این قرارداد با بانک را دارید، توجه داشته باشید که کالایی که انتخاب میکنید باید با دوام باشد. در این شرایط بانک برای خرید این کالا با شما مشارکت میکند و سپس در طول مدت و به صورت اقساط سهم خودش را به شما واگذار میکند.
نکتهای که قابل توجه است، این است که بانک، کالا را با مبلغی بیشتر به شما واگذار میکند. در واقع بانک سود حاصل از مابه تفاوت میان قیمت کالا در بازار و قیمت پیشنهادی توسط خود را در طی به وجود آمدن این شراکت از شما دریافت میکند. میزان سود بانک، با توجه به توافقات میان شما و این شخص حقوقی تعیین خواهد شد.
ممکن است به نظر برسد که این قرارداد، تفاوتی با یک قرارداد فروش اقساطی نخواهد داشت. به عبارت دیگر برخی از افراد چنین میگویند که تنظیم این قرارداد مثل این میماند که بانک چیزی را به صورت قسطی به شما بفروشد، اما در حقیقت اینگونه نمیباشد.
در نمونه قرارداد مشارکت کاهنده اینطور نیست که بانک مالک کل کالا باشد. بلکه در این قرارداد، شخص حقیقی که مشتری بانک است، بخشی از پول کالا را میپردازد و نمیتوان بدون پرداخت هیچ سرمایهای این قرارداد را تنظیم کرد. در ابتدا وجود میزانی از سرمایه لازم است که شخص بتواند بخشی از مبلغ کالای مورد نظر را بپردازد. در ادامه میتوان گفت این قرارداد، یک قرارداد مشارکت است چراکه اگر قراداد فروش اقساطی بود، شخص حقیقی یا مشتری، خریدار کالا محسوب میشد و در نتیجه کالا به مالکیت او در میآمد.
این در حالی است که در نمونه قرارداد مشارکت کاهنده ، مشتری در ابتدا مالکیت کامل کالا را در اختیار ندارد بلکه تنها به میزان سهم خود دارای مالکیت میباشد. در این قرارداد مشتری با بانک شریک است و علاوه بر او، بانک نیز مالکیت بر اموال موضوع قرارداد را خواهد داشت. چنانچه اشاره کردیم، این شراکت بین بانک و مشتری تا پایان مدت قرارداد است و بعد از پایان اقساط، مالکیت کالا به شخص مشتری منتقل میشود.
کسب سود بانک از طریق مشارکت است. در واقع بانک با خرید کالا و فروش تدریجی سهم الشرکه به مشتری خود، این سود را دریافت میکند. علت این سود بردن نیز این است که بانک موضوع مشارکت را به قیمتی بیشتر به شریک خود میفروشد. علاوه براین، مسلم است که با گذر زمان، سرمایه اولیه بانک برای خرید کالا و سپس فروش آن، افزوده میشود و این سود به او تعلق میگیرد. در واقع بانک به این طریق سرمایه راکد خود را به جریان میاندازد و از طرف دیگر، خرید کالای مورد نظر مشتری نیز برای او امکان پذیر میشود.
نمونه قرارداد مشارکت کاهنده ترکیبی از مشارکت مدنی و فروش کالا به صورت اقساطی است. بنابراین، هم شراکت در میان است و هم خرید و فروش صورت میگیرد. بنابراین به نوعی علاوه بر قرارداد مشارکت، نوعی قرارداد بیع نیز میان طرفین تنظیم میشود. هر کدام از این عقود در قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است و در نتیجه ایرادی در خصوص تنظیم این قرارداد وجود نخواهد داشت.
شما میتوانید تنظیم قرارداد مشارکت کاهنده خود را به ما بسپارید. برای برقراری ارتباط با وکلای حرفه ای و مشاوران حقوقی مجرب تیم رکلا، به صفحه تنظیم قرارداد بروید و درخواستتان را ثبت کنید.
همچنین برای دریافت مشاوره حقوقی تلفنی نیز میتوانید با وارد شدن به صفحه آن، درخواست دهید.