از مهمترین معاملات و داد و ستدهای میان اشخاص، معاملاتی هستند که موضوع اصلی آنها پول یا وجه نقد است. قرارداد ودیعه پول ، یکی از انواع این نوع قرارداد است. احتمالا کلمه ودیعه برای شما آشنا باشد و در زمان تنظیم انواع قرارداد اجاره ، درباره ودیعه زیاد شنیده باشید. در اینجا باید بگوییم که منظور ما از این قرارداد، توافقات استیجاری نیست و در اصل محتوای اصلی قرارداد ودیعه را در نظر داریم. ودیعه یک نوع عقد معین محسوب میشود که قانون در خصوص آن، قواعد مشخصی را بیان کرده است.
نمونه قرارداد ودیعه پول زمانی به کار میرود که شما بخواهید مبلغ معینی را به هر دلیلی به شخص دیگری بسپارید و از او بخواهید که آن مبلغ را نزد خود نگه دارد و در زمانی که معین کردهاید، به شما برگرداند. بنابراین، اگر چنین هدف و قصدی دارید، این قرارداد برای شما مناسب خواهد بود. در ادامه درباره ابعاد مختلف این قرارداد و شرایط قانونی آن، توضیحات بیشتری ارائه خواهیم داد. این قرارداد یکی از انواع قرارداد ودیعه است.
این قرارداد، در واقع یک تعهد میان دو شخص است. قانون مدنی در ماده 607 میگوید: ودیعه قراردادی است که به واسطه آن، یک شخص مال خود را به صورت رایگان و به منظور نگهداری به شخص دیگری میدهد. براساس این تعریف، مال مورد نظر در نمونه قرارداد ودیعه پول ، وجه نقد خواهد بود. ممکن است که شما مبلغی را در اختیار داشته باشید ولی به دلیل شرایطی که دارید، نتوانید از آن نگهداری کنید. برای مثال ممکن است که عازم سفر باشید یا اینکه مکان مناسبی برای نگهداری وجه نقد خود نداشته باشید.
در این شرایط، احتمالا از آشنایان قابل اعتماد مانند مادر، پدر یا سایر اعضای خانواده، دوستان یا آشنایان خود، درخواست میکنید که دارایی مالی شما را برای مدت مشخصی نگهداری کنند. قانون مدنی اعلام میکند که این قرارداد به صورت رایگان و مجانی است. یعنی اینکه شخصی که میپذیرد از سرمایه نقدی شما نگهداری کند، این اقدام را بدون دریافت حق الزحمه انجام خواهد داد. بنابراین، اگر انجام دادن چنین اقدامی را در نظر دارید، میتوانید از نمونه قرارداد ودیعه پول استفاده کنید.
برای انجام این قرارداد، لازم است که سه رکن اصلی آن، حاضر باشند. براساس قانون مدنی، شخصی که تمایل دارد سرمایه و وجه نقد خود را به شخص دیگری بسپارد تا از آن وجه نقد نگهداری شود، مودع نامیده خواهد شد. مودع در واقع مالک پول است. مودع باید صلاحیت داشته باشد. یعنی اینکه برای امضای این قرارداد دارای صلاحیت قانونی باشد. البته این امکان نیز وجود دارد که قائم مقام مودع یا شخصی که از جانب او اجازه دارد، وجه نقد او را به شخص دیگری ودیعه دهد. بنابراین، نکته مهم در این خصوص، این است که مودع، یا باید مالک پول باشد یا اینکه باید به صورت قانونی از جانب مالک، اجازه انجام قرارداد ودیعه را داشته باشد.
در مقابل مودع، مستودع قرار میگیرد. مستودع شخصی است که میپذیرد از وجه نقد نگهداری کند. این شخص نیز باید صلاحیت قانونی داشته باشد. علاوه براین، لازم است که برای انجام این تعهد، رضایت خود را اعلام کند. قانون مدنی به صراحت بیان میکند که از شروط مهم و اساسی انجام این قرارداد، قبول مستودع یا ودیعه پذیر است. مستودع میتواند با کلام اعلام کند که پول را به عنوان ودیعه میپذیرد و از آن نگهداری خواهد کرد یا اینکه میتواند با عملی که انجام میدهد، قبول کردن این تعهد را اعلام کند.
در آخر، رکن سوم این قرارداد، مالی است که از جانب مودع به مستودع سپرده میشود. در نمونه قرارداد ودیعه پول ، مال مورد نظر، وجه نقد است اما در انواع دیگر قرارداد امانت ، شما میتوانید اموال دیگری را نیز به عنوان ودیعه قرارداد دهید.
در توضیحاتی که درباره نمونه قرارداد ودیعه پول ارائه دادیم، این قرارداد رایگان و مجانی است. یعنی مستودع یا ودیعه پذیر، بابت نگهداری از وجه نقدی که به او سپرده شده است، حق الزحمه دریافت نمیکند. البته میدانیم که امروزه منفعت اشخاص بسیار مهم است و اشخاص مختلف میخواهند کاری را انجام دهند که برای آنها نفع اقتصادی داشته باشد. به همین دلیل آنها تمایل خواهند داشت بابت نگهداری از مالی که به آنها سپرده میشود، حق الزحمه دریافت کنند. ودیعه پذیر برای نگهداری و مراقبت از وجه نقد شما، زحمتی را به عهده میگیرد و باید اموری را انجام دهد. به همین دلیل میتواند مستحق دریافت حق الزحمه باشد.
حق الزحمه مستودع با توافق ودیعه گذار و ودیعه پذیر تعیین میشود و حتی این امکان وجود دارد که مودع در پایان قرارداد، هدیهای بابت زحمات مستودع تهیه کند و به او بدهد. اما اگر در متن نمونه قرارداد ودیعه پول نوشته شود که مالک پول، ملزم است که حق الزحمه ودیعه پذیر را پرداخت کند، این مبلغ باید حتما پرداخت شود و قابل پیگیری است.
یک نکته مهم در انواع نمونه قرارداد ودیعه پول ، این است که مالک ودیعه میتواند تعیین کند که مال ودیعه به چه صورتی نگهداری شود. برای مثال میتواند موقعیت مکانی، شیوه نگهداری و موارد دیگر را برای نگهداری از ودیعه تعیین کند. اگر مودع یا مالک وجه نقد، شیوه نگهداری را معین کرده باشد، مستودع ملزم است که صرفا در آن شرایطی که معین شده است، از مال ودیعه نگهداری کند و نباید از آن شروط سرپیچی کند. مگر در شرایطی که به منظور حفاظت بهتر از مال ودیعه، مصلحت این باشد که روش نگهداری از مال ودیعه تغییر کند.
بنابراین، مستودع میتواند در ضرورت، شیوه نگهداری را تغییر دهد. اگر مودع شیوهای برای نگهداری در نظر نگرفته باشد، مستودع باید مال ودیعه را به شیوهای که در عرف رایج است نگهداری کند. یعنی اینکه باید شیوه متداولی که سلامت وجوه نقد را ضمانت میکند در نظر بگیرد.
این سوال، یک سوال بسیار متداول است. معمولا اشخاصی که نمونه قرارداد ودیعه پول را امضا میکنند، میپرسند که آیا این امکان وجود دارد که مستودع بتواند وجه نقد را استفاده کند؟
در پاسخ باید بگوییم که این مساله به توافق میان مستودع و مودع بستگی دارد. اگر مالک پول، به ودیعه پذیر اجازه دهد که از وجوه نقدی که نزد او سپرده شده است استفاده کند، مستودع میتواند از مال ودیعه، بهره ببرد اما اگر مالک، اجازه استفاده از مال ودیعه را ندهد، مستودع به هیچ وجه نمیتواند از آن استفاده کند و صرفا ملزم است که مبلغ مورد نظر را نزد خود نگه دارد.
اگر تمایل دارید که وجه نقد خود را به عنوان ودیعه به شخص دیگری بسپارید، ابتدا به شما پیشنهاد میکنیم که درباره شرایط این قرارداد از مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید. گفتگو با مشاور حقوقی و آگاهی از ابعاد قانونی این قرارداد، به شما کمک میکند که این توافق را با شروط بهترین تهیه و تنظیم کنید. علاوه براین، شما میتوانید در زمینه تنظیم قرارداد نیز از خدمات تیم حقوقی رکلا استفاده کنید.