توکیل به غیر و وکالت بلاعزل با حق توکیل یعنی چه؟
یکی از مباحث مهم در حقوق ما توکیل به غیر است. توکیل به شخص دیگر، یعنی وکیل برای انجام موضوع وکالت به شخص دیگری وکالت می‌دهد. در حقیقت شخصی که از طرف شخص دیگری وکالت دارد، خودش برای انجام همان امر وکیل دیگری را انتخاب می‌کند و به او وکالت می‌دهد.
تصور کنید شخصی به شخص دیگری وکالت داده است تا یک زمین زراعی را برای او بفروشد. چنانچه این وکیل خودش به شخص دیگری وکالت دهد تا این زمین را برای موکل بفروشد، این موضوع به عنوان وکالت به غیر یا توکیل شناخته می‌شود.
در شرایطی ممکن است وکیل برای انجام معامله‌ای توانایی نداشته باشد. او با اعطای وکالت به یک وکیل دیگر موضوع وکالت را به او واگذار می‌کند. در این شرایط وکیل دوم باید در حدود اختیاراتی که به او اعطا شده است، اقدام کند. البته وکیل اول خودش می‌تواند در این نوع از وکالت تأثیرگذار باشد. یعنی جایگاه او در این رابطه حقوقی حذف نمی‌شود. صرفاً اختیاراتی را به وکیل دوم می‌دهد تا موضوع وکالت را برای موکل به سرانجام برساند.
توکیل به غیر یعنی چه؟
وکالت در وکالت یا توکیل به دیگری از مباحث مهم مربوط به تعهدات وکیل در قانون است. زمانی که شخصی وکالت موکل را قبول می‌کند، باید تعهدات خود را مطابق اختیاراتی که موکل به او داده است، انجام دهد. در شرایطی ممکن است وکیل با توافق موکل برای موضوع وکالت، وکیل دیگری را تعیین کند، در این حالت توکیل به دیگری صورت گرفته است. یعنی وکیل اول اختیاراتی را به وکیل دوم می‌دهد تا موضوع وکالت را برای موکل انجام دهد. البته وکیل اول فقط در حدودی که خودش اختیار داشته است، می‌تواند به شخص دیگری توکیل دهد. به این ترتیب هر زمان که از توکیل به غیر صحبت می‌شود، منظور این است که وکیل حق دارد وکیل دیگری را انتخاب کند.
تصور کنید شخصی به شخص دیگری وکالت می‌دهد تا برای او یک ویلا در شمال خریداری کند. در این شرایط اگر وکیل از طرف موکل حق توکیل به شخص دیگری داشته باشد، می‌تواند برای انجام موضوع وکالت یک وکیل دیگر معین کند.
حق توکیل به غیر ندارد یعنی چه؟
زمانی که دو نفر قرارداد وکالت عادی را منعقد می‌کنند، توافقات و شرایط خود را در آن می‌نویسند. اگر موکل بخواهد که موضوع وکالت فقط توسط وکیلی که خودش انتخاب می‌کند، انجام بگیرد، در وکالتنامه قید می‌شود که وکیل حق توکیل به غیر را ندارد. یعنی وکیل نمی‌تواند برای انجام موضوع وکالت، وکیل دیگری تعیین کند.
این موضوع در ماده ۶۷۲ قانون مدنی تصریح شده است. در این ماده بیان می‌شود که وکیل نمی‌تواند برای کاری که به او وکالت داده شده است، به دیگری وکالت دهد. مگر اینکه به طور صریح یا با قرائن، حق توکیل داشته باشد.
به این ترتیب اگر شخصی برای انجام کاری به شخص دیگری وکالت دهد، این وکیل نمی‌تواند برای انجام همان کار وکیل تعیین کند، مگر اینکه موکل به طور صریح یا ضمنی به این موضوع رضایت دهد.
برای مثال
تصور کنید شخصی به وکیل وکالت داده است تا علیه فردی در دادگاه طرح دعوا کند. وکیل به دلیل حجم بالای پرونده‌هایی که در دست بررسی دارد، برای پرونده، وکیل دیگری تعیین می‌کند. در این حالت حق توکیل به او در وکالتنامه مطرح نشده اما موکل به طور شفاهی به وکیل اعلام کرده است که این پرونده توسط شما یا هر وکیل مورد اعتماد شما انجام شود. به این ترتیب اقدام وکیل ممنوع نبوده است.
توضیح حق توکیل به غیر ندارد با ذکر یک مثال دیگر
در شرایطی که موکل در وکالتنامه وکیل قید کند که وکیل حق توکیل به دیگری را ندارد، وکیل نمی‌تواند برای انجام موضوع وکالت یک وکیل دیگر تعیین کند. به دلیل اینکه موکل به طور صریح این حق را از او گرفته است.
تصور کنید وکیلی که حق توکیل ندارد، وکیلی را تعیین می‌کند تا موضوع وکالت را انجام دهد. وکیل دوم نمی‌تواند موضوع مورد نظر موکل را به درستی انجام دهد و سبب ورود خسارت به موکل می‌شود. در این حالت وکیل اول حق توکیل نداشته و بدون اذن موکل عمل کرده است. به همین جهت وکیل اول و دوم در مقابل موکل مسئول جبران خسارات وارده هستند.
وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر یعنی چه؟
مطابق قانون مدنی موکل می‌تواند هر زمانیکه بخواهد وکیل را عزل کند. در شرایطی ممکن است شخصی به وکیل وکالت بلاعزل دهد. در این حالت موکل حق عزل وکیل و فسخ وکالتنامه را از خودش گرفته است. البته وکالت بلاعزل با فوت یا جنون موکل یا وکیل فسخ می‌شود.
در وکالت بلاعزل موکل نمی‌تواند وکیل را عزل کند و حق فسخ وکالت نامه را ندارد. چنانچه موکل در قرارداد شروطی را برای عزل وکیل تعیین کرده باشد، در این حالت می‌تواند او را عزل کند. در غیر این صورت حق فسخ ندارد.
یک نکته مهم
زمانی که شخصی به وکیل وکالت بلاعزل با حق توکیل دهد، موکل حق عزل وکیل و حق فسخ وکالت نامه را ندارد. علاوه بر این موارد موکل به وکیل اذن داده است تا وکیل دیگری هم تعیین کند. یعنی موکل حق عزل وکیل را از خودش گرفته و به وکیل حق توکیل داده است، تا بتواند وکیل دیگری هم انتخاب کند.
چنانچه موکل عملی که برای آن به وکیل وکالت داده بود را خودش انجام دهد، وکالت بلاعزل منتفی می‌شود. همچنین اگر موضوع وکالت از بین برود، وکالت منتفی است.
بیان مثال در رابطه با وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر
شخصی را تصور کنید که به وکیلی برای خرید و فروش یک مغازه وکالت بلاعزل با حق توکیل می‌دهد. در این حالت موکل حق عزل وکیل یا فسخ وکالت نامه را ندارد. وکیل او حق توکیل دارد یعنی می‌تواند برای خرید و فروش این مغازه وکیل دیگری را تعیین کند.
این مورد مصداق وکالت بلاعزل با حق توکیل است. یعنی موکل حق عزل و فسخ وکیل را ندارد و به او اذن تعیین وکیل دوم را هم اعطا کرده است. در این شرایط اگر موکل بخواهد این وکالت نامه را منقضی کند، می‌تواند خودش خرید و فروش مغازه را انجام دهد. چنانچه مغازه به علت سیل یا زلزله از بین برود، وکالت بلاعزل وکیل منتفی می‌شود.
در وکالت بلاعزل امکان سوءاستفاده وکیل زیاد است. به همین جهت موکل باید در خصوص این موضوع جانب احتیاط را به طور کامل رعایت کند. بهتر است که وکالت در امور جزئی به وکیل واگذار شود.
با حق توکیل به غیر ولو کرارا یعنی؟
در شرایطی که موکل به وکیل خود حق توکیل دهد، ممکن است جمله با حق توکیل به غیر ولو کرارا در وکالتنامه نوشته شود. این موضوع به معنی آن است که وکیل حق انتخاب وکیل دوم را دارد و می‌تواند این موضوع را چندین مرتبه انجام دهد.
کرارا به معنی به دفعات و چندین باره است. یعنی اگر وکیل حق توکیل داشته و عبارت ولو کرارا نیز قید شده باشد، این وکیل می‌تواند به دفعات، وکیل‌های دیگری را تعیین کند تا موضوع وکالت انجام شود.
به این ترتیب عبارت با حق توکیل ولو کرارا یعنی وکیل از طرف موکل اختیار دارد تا در صورت لزوم، وکیل دیگری تعیین کند و کراراً یعنی هر چند بار که بخواهد می‌تواند این اقدام را تکرار کند.
حق توکیل به غیر خودرو
همه افراد در زمان امضا مبایعه نامه خودرو به اشخاصی مراجعه می‌کنند که این زمینه تجربه دارند. گاهی ممکن است شخصی برای خرید یک خودرو به شخص دیگری وکالت دهد. در این شرایط اگر موکل به وکیل حق توکیل به غیر خودرو داده باشد، وکیل می‌تواند یک وکیل دیگر هم برای خرید و فروش خودرو تعیین کند.
تصور کنید موکل به وکیل وکالت می‌دهد تا برای او یک خودرو بخرد. در این شرایط وکیل به فردی که مهارت بیشتری در این زمینه دارد، وکالت می‌دهد تا یک خودرو برای موکل او بخرد. این حالت، توکیل به غیر خودرو است.
چنانچه موکل به وکیل حق توکیل دهد، وکیل حق دارد که برای این کار یک وکیل دیگر تعیین کند. ممکن است وکیل حق توکیل برای خودرو را نداشته باشد و بدون اذن موکل، وکیل دیگری را انتخاب کند. در این حالت اگر وکیل دوم موجب خسارت به موکل شود، وکیل اول و وکیل دوم در مقابل موکل مسئول هستند.
خدمات ما در رابطه با این موضوع
وکالت دادن به شخص دیگر، دارای شرایطی است که آگاهی از آن‌ها، از ورود ضرر به موکل جلوگیری می‌کند. چنانچه قصد دارید برای انجام کاری به شخص دیگری وکالت دهید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا با یک کارشناس حقوقی مشورت کنید. کارشناس حقوقی شما را راهنمایی می‌کند تا با آگاهی در این مسیر قدم بگذارید.
تیم رکلا متشکل از کارشناسان با تجربه‌ای است که با استفاده از تجربه و دانش حقوقی خود، به شما مشاوره می‌دهند. به این منظور می‌توانید برای مشاوره حقوقی تلفنی در وب سایت رکلا، ثبت سفارش کنید. کارشناسان حقوقی ما با شما در ارتباط خواهند بود.
رکلا مرجع تخصصی تنظیم قرارداد است. شما می‌توانید تنظیم قراردادهای خود را نیز به مجموعه ما بسپارید. کارشناسان رکلا سال‌ها در خصوص تنظیم انواع قرارداد تجربه کسب کرده‌اند و مسئولیت تنظیم انواع قرارداد را به عهده می‌گیرند.
اگر در خصوص این مطلب سوالی دارید، می‌توانید سوالات خود را در قسمت ثبت سوال بپرسید. در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهیم بود.
نظرات
