لایحه دفاعیه منابع طبیعی چیست و چه شرایطی دارد؟
لایحه دفاعیه منابع طبیعی ، یک لایحه بسیار کاربردی است. دعاوی مربوط به زمین از گذشته‌های دور در بین مردم و حاکمان وجود داشته است. اهمیت این موضوع تا جایی است که اشخاص به دلیل حفظ و دفاع از مالکیت خود، هر اقدامی را انجام می‌دادند. حتی اختلافات راجع به اراضی، موجب قتل یا اختلافات بلند مدت می‌شد. قانونگذار به جهت حفظ حقوق عمومی افراد، تمام زمین‌هایی که در آن‌ها زراعتی انجام نشده باشد را به عنوان اراضی ملی اعلام کرده است. البته این موضوع همواره با اعتراض بسیاری از مالکان یا متصرفان همراه است. زیرا ممکن است زمینی وجود داشته باشد که قبلاً شخصی در آن زراعت کرده است یا دور آن را سنگ یا دیوار قرار داده باشد. در این حالت، امکان اشتباه در بین کارشناسان وجود دارد.
یعنی ممکن است کارشناسان اداره منابع طبیعی اشتباه کنند و زمین متعلق به شخص را به عنوان منابع ملی ثبت کنند. برای رسیدگی به این مساله، هر شخصی که از این موضوع ضرری به او وارد شود، می‌تواند به اداره منابع طبیعی مراجعه کند. چنانچه این موضوع در کمیسیون مربوطه در اداره حل و فصل نشود، این شخص می‌تواند به دادگاه مراجعه کند. سپس با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی و ارائه آن به دادگاه برای احیای حق خود تلاش کند. قاضی پس از بررسی دلایل و مدارک، در این مورد تصمیم‌گیری می‌کند.
در چه مواردی اشخاص می‌توانند لایحه دفاعیه منابع طبیعی را تنظیم کنند؟
تشخیص ملی بودن اراضی کشاورزی با کارشناسان کمیسیون ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع اداره منابع طبیعی است. همانطور که در هر موضوعی احتمال بروز خطا وجود دارد، در این زمینه نیز خطای کارشناسی امکان پذیر است. یعنی ممکن است یک کارشناس به اشتباه زمینی را به عنوان اراضی ملی معرفی کند. در این حالت این موضوع موجب ورود ضرر به شخصی می‌شود که مالک یا متصرف آن زمین بوده است.
این شخص می‌تواند برای دفاع از حق خود، به کمیسیون ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع اداره منابع طبیعی مراجعه کند. در صورتی که در این اداره مشکل زمین او حل نشود، می‌تواند با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی و ارائه آن به دادگاه برای احقاق حق خود تلاش کند.
چه کسانی می‌توانند لایحه دفاعیه منابع طبیعی را تنظیم کنند؟
همه اشخاصی که از ثبت زمین خود به عنوان منابع ملی معترض باشند، می‌توانند نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی را تنظیم کنند. معمولاً این افراد مالک زمین، صاحبان باغ‌ها، تاسیسات و زارعان هستند. همچنین اشخاص حقوقی عمومی دولتی می‌توانند به عنوان ذی نفع به ثبت سند ملی اعتراض کنند. در صورتی که زمین‌ها توسط اداره منابع طبیعی به عنوان منابع ملی ثبت شود، این اشخاص می‌توانند با تنظیم لایحه دفاعیه علیه منابع طبیعی و ارائه مدارک لازم به این موضوع اعتراض کنند.
مستثنیات منابع طبیعی چه مواردی هستند؟
اداره منابع طبیعی مواردی را به عنوان مستثنیات بیان کرده است. با وجود این موارد، کارشناسان این اداره نمی‌توانند آن زمین را به عنوان اموال جمهوری اسلامی ثبت کنند.
بعضی از این اموال عبارتند از:
زمین‌هایی که در آن‌ها زراعت و باغبانی شده است و در محدوده یک روستا، چشمه، قنات و رودخانه باشند؛ همچنین زمین‌هایی که شیب آن‌ها برای کشاورزی معقول نیست؛ زمین‌هایی که قابل آبیاری و کشت هستند؛ زمین‌هایی که دارای آب‌انبار هستند یا مطابق عرف منطقه یا اداره ثبت مرزبندی شده باشند. وجود آب انبار یا خانه، باغ و طویله در یک زمین نشان دهنده سابقه حضور افراد در آن مکان است.
همچنین زمین‌هایی که در نقشه‌های هوایی وجود کشاورزی در آن‌ها مشخص شده باشند، هم جزء مستثنیات منابع طبیعی هستند.
کاربرد نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی
گاهی ممکن است شخصی با همت خود، یک زمین را بدون اینکه سابقه کشت در آن باشد، احیا کند. یعنی با آبیاری و زراعت آن را به یک زمین مناسب کشت تبدیل کند. اگر بعد از گذشت سال‌ها به هر دلیلی محصولی در این زمین کشت نشود، ممکن است کارشناسان اداره منابع طبیعی به اشتباه آن را زمین موات یعنی بدون سابقه کشت و به نام منابع ملی ثبت کنند. چنانچه مالک زمین از این موضوع مطلع شود، می‌تواند برای احیای حق خود دلایل و مدارک لازم را به اداره منابع طبیعی ببرد. اگر او نتواند مالکیت خود را در کمیسیون ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع این اداره ثابت کند، می‌تواند به دادگاه مراجعه کند.
سپس با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی و بیان شرایط زمین خود، از قاضی تقاضا کند که به این موضوع رسیدگی شود. قاضی بعد از بررسی نظر کارشناسان رسمی دادگستری و مدارک ارائه شده توسط خواهان، حکم مناسب را صادر می‌کند.
یک مثال:
ممکن است شما زمینی را خریداری کنید. پس از مدتی که در آن زراعت می‌کنید، از طرف اداره منابع طبیعی به شما مراجعه کنند و قسمت عمده زمین شما را جزو منابع ملی بدانند. در این حالت شما می‌توانید مدارکی که مالکیت شما را ثابت می‌کند، به کمیسیون ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع اداره منابع طبیعی ببرید. وظیفه این کمیسیون شناسایی و کارشناسی در زمینه منابع طبیعی است.
در صورتی که این کمیسیون مدارک شما را تایید کند، آن قسمت از زمین زراعی شما که به عنوان منابع طبیعی ثبت شده بود، به شما منتقل می‌شود. اما اگر این کمیسیون مدارک شما را رد کند، می‌توانید برای احیای حق خود به دادگاه مراجعه کنید. سپس با تنظیم نمونه لایحه منابع طبیعی و ارائه مدارک لازم، مالکیت خود را در دادگاه ثابت کنید. در این نوع پرونده‌ها صدور رای بدون نظر کارشناسی مقدور نیست. در صورتی که کارشناسان رسمی دادگستری ادعای شما را تایید کنند، قاضی به نفع شما حکم می‌دهد.
چه زمانی نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی تنظیم می‌شود؟
اداره منابع طبیعی با استفاده از تصاویر و نقشه‌های هوایی و همچنین نظریه‌های کارشناسان کمیسیون ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع، بسیاری از زمین‌هایی که فاقد کشت هستند را شناسایی و به عنوان اموال عمومی معرفی می‌کنند. اداره منابع طبیعی و کمیسیون ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی هستند. همین موضوع ثابت می‌کند که دعوا علیه اداره منابع طبیعی یک دعوای ملی است. زیرا علیه یک اداره و یک وزارت‌خانه دولتی مطرح می‌شود.
گاهی ممکن است شخصی در یک روستا زمینی را خریداری کرده باشد و به علت مهاجرت سال‌های زیادی این زمین بدون استفاده بماند. در این حالت اگر اداره منابع طبیعی این زمین را به عنوان اموال ملی ثبت کند، مالک زمین می‌تواند علیه این اداره شکایت کند و با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی و ارائه آن به دادگاه، رسیدگی به این موضوع را تقاضا کند.
لازم است که این شخص ضمن تقدیم لایحه دفاعیه علیه منابع طبیعی تمام مدارک خود را به همراه نظریه کارشناسان رسمی دادگستری به دادگاه ارائه دهد. قاضی بعد از بررسی این مدارک حکم خود را صادر می‌کند.
اسناد و مدارک مرتبط با نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی
لازم است که ضمن تقدیم لایحه جامع منابع طبیعی تمام مدارک و دلایلی که به اثبات ادعای مالکیت شما کمک می‌کند را به دادگاه ارائه دهید. نظریه کارشناسان دادگستری، سند خرید زمین، معرفی شهود، تنظیم استشهادیه و در صورت امکان ارائه عکس‌های هوایی می‌تواند به اثبات مالکیت شما کمک کند. در صورتی که در همسایگی زمین شما زمین‌های اشخاص دیگری باشند، می‌توانید آن‌ها را به عنوان شاهد به دادگاه معرفی کنید تا سابقه کشت در زمین شما را در دادگاه بیان کنند.
تنظیم استشهادیه از افراد مطلع می‌تواند دلیل دیگری برای اثبات مالکیت شما باشد. در صورتی که کارشناسان کمیسیون منابع طبیعی به طور اشتباه زمین شما را به عنوان منابع ملی معرفی کنند، ارائه گزارش کارشناسان دادگستری می‌تواند نظریه کارشناسان منابع طبیعی را رد کند و در تصمیم قاضی اثرگذار باشد.
قواعد فقهی مرتبط با نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی
برای نوشتن نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی می‌توانید از قواعد فقهی مرتبط با موضوع این لایحه استفاده کنید. این قواعد فقهی که در قالب یک لایحه در اختیار قاضی و دادگاه قرار می‌گیرند، در تصمیم‌گیری درست و عادلانه به آن‌ها کمک می‌کنند. محتوای این لایحه، بیانگر تسلط شاکی نسبت به موضوع دعوای مطرح شده است. بنابراین، باید در این لایحه به درستی به قواعد فقهی، آیات، روایات و قوانین مربوطه اشاره شود. قواعد فقهی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، مناسب با موضوع نمونه لایحه دفاعیه منابع طبیعی گردآوری شده‌اند. این قواعد فقهی به این شرح هستند:
- قاعده فقهی من احیی ارضاَ فهی له: یعنی هر کس که زمینی را احیا کند، از آن او است؛
- قاعده فقهی الحق اللمتقدم: یعنی اگر کسی ابتدا اقدام به ایجاد حقی کند، نسبت به آن بر دیگران اولویت دارد.
پیشنهاد ما
اگر نیاز دارید که یک لایحه دفاعیه منابع طبیعی به دادگاه ارائه دهید، لازم است که لایحه مورد نظر شما توسط یک مشاور حقوقی یا وکیل پایه یک دادگستری تنظیم شود. به شما پیشنهاد می‌کنیم که پیش از تنظیم این لایحه، با استفاده از خدمات مشاور حقوقی تلفنی استفاده کنید و همچنین تنظیم لایحه را به گروه مشاوران حقوقی رکلا بسپارید.
نظرات
