نمونه لایحه افترا و نکاتی که باید قبل از نوشتن نمونه لایحه دفاعیه تهمت و افترا بدانید!

لایحه افترا یکی از انواع مهم لایحه دادگاه است. افترا به معنای این است که فردی، فعلی را که در قانون جرم است به دیگری نسبت دهد بدون اینکه بتواند آن را اثبات کند. به عبارت دیگر افترا در نمونه لایحه دفاعیه تهمت و افترا یک نوع تهمت است که به دیگری نسبت داده می‌شود، در حالی که فرد مفتری (افترا زننده) توانایی اثبات آن را ندارد. افترا یک جرم مُقیَّد است. برای این‌که جرم افترا محقق شود لازم است فرد سوءنیت داشته باشد؛ یعنی نسبت به کاری که می‌کند علم و عمد داشته باشد و به آن آگاه باشد.

برای مثال: اگر فردی مست باشد و یک جرمی را به دیگری نسبت دهد، اینجا جرم افترا محقق نشده، چون این شخص مست، هوشیاری ندارد و فاقد اراده است. فعل موضوع نمونه لایحه دفاعیه تهمت و افترا که افترا دهنده به دیگری نسبت می‌دهد حتما باید یک جرم باشد. زیرا ملاک برای افترا، جرم بودن عمل در قانون است. افترا از جرائم قابل گذشت است؛ یعنی نیاز به شاکی خصوصی دارد.

نکته قابل توجهی که در مورد جرم افترا و تنظیم لایحه برای افترا باید بدانیم این است که جرمی که افترا زننده، به دیگری نسبت می‌دهد باید اثبات نشود. بنابراین اگر افترا زننده، بتواند این افترا و نسبت جرم به دیگری را اثبات کند دیگر افترا نیست.

انواع افترا

دو نوع افترا وجود دارد: یک افترا، «قولی» است که فرد به صورت کتبی یا شفاهی فعل مجرمانه‌ای را به دیگری نسبت می‌دهد. مانند اینکه فردی را دزد معرفی کند بدون اینکه بتواند ثابت کند. نوع دیگر افترا، «عملی» است که فرد با استفاده از صحنه سازی و آلات و ادوات سعی در متهم جلوه دادن دیگری دارد. برای مثال: با صحنه سازی، یک وسیله که همراه داشتن آن جرم است را در وسایل یا کیف شخص دیگری بگذارد تا به حیثیت او لطمه بزند.

کاربرد نمونه لایحه دفاعیه در مورد افترا

زمانی که به فردی افترا زده شده و یک جرم به او نسبت داده شده است او این حق را دارد که با تنظیم لایحه دفاعیه در مورد افترا برای دفاع از آبرو و اعتبار خود دفاع کند، تا آبرویی که به دلیل عمل فرد افترا زننده از دست داده را دوباره به دست آورد. ممکن است افترا زننده با اهداف گوناگون مانند حسادت، رقابت و نیرنگ به چنین عملی اقدام کند تا اعتبار فردی دیگر را خدشه دار کند. امروزه با گسترش استفاده از فضای مجازی، افراد زیادی با هدف آسیب زدن به حیثیت دیگران به آن‌ها اعمالی را نسبت می‌دهند که جرم است، ولی نمی‌توانند ادعای خود را به اثبات برسانند. اینجاست که فرد شاکی با تنظیم یک لایحه در مورد افترا با هدف احقاق حق خود وارد عمل می‌شود و از مفتری به دادگاه شکایت می‌کند.

در صورتی که افترا زننده بتواند اثبات کند که هدفش از این نسبت دادن جرم، برای آبرو ریزی طرف مقابل نبوده است از اتهام افترا تبرئه می‌شود. همچنین اگر مشخص شود که شاکی، خود باعث تشویق متهم شده است که متهم به او افترا بزند، در این صورت هم از متهم رفع اتهام می‌شود. از آن‌جایی که افترا یک فعل قابل گذشت است در صورتی که شاکی رضایت دهد متهم تبرئه می‌شود.

چه زمانی نمونه لایحه دفاعیه رفع افترا تنظیم می‌شود؟

زمانی که به فردی افترا زده شده و جرمی که انجام نداده است به او نسبت داده شده و به آبرو و اعتبارش آسیب رسیده است با تنظیم لایحه دفاعیه در خصوص افترا ، به دنبال راهی برای اثبات بی گناهی خود نسبت به جرمی است که افترا زننده به او نسبت داده است. به این منظور، شاکی به وکیل مراجعه می‌کند تا برای او نمونه لایحه دفاعیه رفع افترا تنظیم کند تا بتواند به واسطه آن، خود را از آن اتهام تبرئه کند. نمونه لایحه دفاعیه رفع افترا به علاوه مدارک و شواهد به دادگاه ارائه می‌شود و شاکی از دادگاه تقاضا می‌کند که با افترا زننده برخورد قانونی شود.

نحوه نوشتن نمونه لایحه افترا

برای نوشتن یک لایحه در مورد افترا لازم است که مواد مرتبط با موضوع آن، آیات و روایات و قواعد فقهی راجع به موضوع لایحه را بنویسیم تا با استناد به آن‌ها بتوانیم دفاع محکمی داشته باشیم.

ابتدا به بررسی مواد قانونی مناسب نمونه لایحه دفاعیه افترا می‌پردازیم:

ماده 697 قانون تعزیرات

مطابق ماده 697 قانون تعزیرات هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله نوشتن مطلب در روزنامه یا صحبت در هر جمعی یا به هر وسیله دیگری، به کسی کاری را نسبت دهد و آن کار، مطابق قانون جرم باشد و نتواند صحت آن اسناد را ثابت کند به یک ماه تا یک سال حبس و تا 74 ضربه شلاق یا یکی از آن‌ها محکوم می‌شود.

با دقت در این ماده متوجه می‌‌شویم برای تحقق جرم افترا، عملی که به دیگری نسبت داده می‌شود حتما باید جرم باشد. منظور ماده از اینکه می‌گوید نوشتن در روزنامه و صحبت در مجمع این نیست که فرد در یک اجتماع عظیم سخنرانی کند و به دیگری جرمی را نسبت دهد بلکه اگر حتی یک نفر شاهد باشد نیز کفایت می‌کند.

ماده 26 قانون مبارزه با مواد مخدر

«هر کس به قصد متهم کردن دیگری مواد مخدر ، آلات و ادوات استعمال آن ‌را در محلی قرار دهد به حداکثر مجازات همان جرم محکوم می‌شود.»

این ماده نیز می‌تواند مصداق جرم افترا باشد. با توجه به این‌که افترا به معنی نسبت دادن جرم به کسی است که در واقع آن عمل را انجام نداده و متهم، نتواند صحت ادعای خود ‌را ثابت کند. در اینجا هم که افترا زننده با صحنه سازی کاری کرده جرم متوجه فرد شود.

ماده 30 قانون مطبوعات و نمونه لایحه دفاعیه در مقابل افترا

انتشار هر نوع مطلب مشتمل بر تهمت یا افترا یا فحش و الفاظ رکیک یا نسبت‌های توهین آمیز و نظایر آن نسبت به اشخاص ممنوع است و مدیر مسئول، برای مجازات به دادگاه معرفی می‌شود و تعقیب جرائم مذکور موکول به شکایت شاکی خصوصی است و در صورت استرداد شکایت، تعقیب در هر مرحله‌ای که باشد متوقف خواهد شد.

این ماده نیز درباره چند جرم از جمله جرم افترا سخن می‌گوید. با توجه به این ماده مشخص شد که انتشار افترا ممنوع است و موجب تعقیب قضایی مدیر مسئول می‌شود. هم‌چنین مشخص شد که جرم افترا اگر شاکی خصوصی نداشته باشد کلا قابل تعقیب نیست.

ماده 699 قانون تعزیرات و نمونه لایحه دفاعیه در مقابل افترا

هر کس با آگاهی کامل و عمداً به قصد متهم کردن دیگری، آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب مسئولیت او می‌شود، بدون اطلاع آن شخص در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به اوست بگذارد یا مخفی کند و در اثر این کار، آن شخص تعقیب شود، پس از صدور قرار منع تعقیب یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال یا 74 ضربه شلاق محکوم می‌شود.

این ماده در مورد «افترای عملی» توضیح می‌دهد. در این نوع از افترا، فرد با فعل خود، آلات و ادوات جرم را به دیگری نسبت می‌دهد که او مجرم شناخته شود. استفاده از کلمه‌های عامدا وعالما به این معنی است که افترا زننده باید نسبت به این کار خود آگاه و هوشیار باشد و در مورد فردی که نسبت به او افترا می‌زند سوء نیت داشته باشد. علاوه بر این، در ماده گفته شده است که به صورت پنهان و بدون اطلاع طرف مقابل این اشیاء را به او نسبت دهد، یعنی اگر خود شخص در جریان باشد این فعل مشمول افترا نیست. برای مثال: اگر افترا زننده، یک مال دزدی را در وسایل دیگری قرار دهد تا او دزد شناخته شود این افترا است اما اگر طرف مقابل خودش به اینکه مال مسروقه نزد او باشد، رضایت دارد این عمل، افترا نیست.

ماده 17 قانون مرتکبین قاچاق و لایحه دفاعی افترا

مطابق ماده 17 قانون مرتکبین قاچاق، اگر یک مامور بر خلاف واقعیت و به دروغ، شخصی را به جرم قاچاق متهم کند و موجب ایجاد مزاحمت برای او شود، این مساله از جانب آن شخص قابل پیگیری است. به این صورت که اگر اثبات کند که در واقعیت قاچاق مواد را انجام نداده است و مامور به دروغ به او اتهام زده است، می‌تواند از مامور خسارت بگیرد. همچنین مطابق ماده 17 قانون مترکبین قاچاق، امکان دارد این مامور، با توجه به شرایط پرونده به صورت موقت یا دائم از خدمت دولت عزل شود و شغل خود را از دست بدهد.

این ماده درباره افترای ماموران به دیگری توضیح می‌دهد که با ظاهر سازی سعی بر این دارند که به شخصی افترای جرم قاچاق بزنند که در این صورت، برای مامور افترا زننده، مجازاتی در نظر گرفته شده است. بنابراین اگر پرونده شما دارای شرایطی است که توضیح دادیم، می‌توانید در لایحه دفاعی خود، به این ماده قانونی نیز اشاره کنید.

قواعد فقهی مناسب لایحه دفاعی افترا

نظر به اینکه افترا زننده با انگیزه ضرر زدن و از بین بردن حیثیت و آبروی دیگری، جرمی را به او نسبت می‌دهد می‌توان گفت قاعده مناسب افترا، قاعده لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام است این قاعده می‌گوید: در اسلام ضرر و اضرار وجود ندارد و هر گونه ضرری در اسلام نفی شده است. افترا زدن و صدمه زدن به یک شخص، مصداق بارز ضرر و ضربه به جایگاه و اعتبار او است لذا با توجه به این قاعده، می‌توانیم افترا را نفی کنیم.

آیات مناسب با نمونه لایحه افترا

در قرآن کریم، آیات مربوط به افترا فراوان است. افترا در قرآن با نام‌های دیگری مثل: کذب، اثم، بهتان وکذب آمده است. در قرآن کریم از افترا نسبت به خدا و پیامبران و مردم عادی نیز صحبت شده است که از این عمل، به شدت نهی شده است.

شما می‌توانید در متن لایحه افترا به هر کدام از آیات زیر اشاره کنید و متن لایحه افترا را غنی‌تر کنید. البته در این خصوص بهتر است افراط نشود.

آیه 112 سوره نساء در رابطه با افترا می‌فرماید:

«هرکس خطا یا گناهی از او سر زند و تهمت به بی گناهی ببندد مرتکب بهتان و گناه بزرگ آشکاری شده است.»

در این آیه شریفه، عبارت بهتان و اثم آمده که هر دو مترادف با افترا هستند.

آیه 156 سوره نساء در مورد افترا چنین آمده است:

«و هم به واسطه کفرشان و بهتان بزرگشان بر مریم (گناه بزرگی مرتکب شدند)»

این آیه نیز درباره افترای مردم به حضرت مریم سخن می‌گوید.

در ابتدای آیه 11 سوره نور در مورد افترا می‌فرماید:

«همانا کسانی که آن بهتان را بستند گروهی همدست از منافان شمایند.»

در ا‌ینجا درباره افترایی که به عایشه همسر پیامبر زدند سخن گفته شده است و در همین آیه آمده که برای کسی که منشا این بهتان بوده عذابی بزرگ خواهد بود.

آیه 116 نحل درباره افترا به خداوند می‌فرماید:

«و شما نباید از پیش خود به دروغ چیزی را حلال و چیزی را حرام گویید و به خدا نسبت دهید تا بر خدا دروغ بندید که آنان که بر خدا دروغ بندند هرگز روی رستگاری نخواهند دید.»

خداوند در این آیه مردم را به دوری از افترا دعوت می‌کند و دروغگویان را از رستگاری محروم می‌کند.

روایات مناسب درباره نمونه لایحه افترا

شما می‌توانید در لایحه افترا به هریک از روایات زیر اشاره کنید و لایحه خود را غنی‌تر کنید:

رسول خدا در رابطه با افترا می فرماید:

«هر کس به مرد یا زن مومن بهتان زند یا درباره او چیزی بگوید که از آن چیز مبراست خداوند متعال در روز رستاخیز او بر تلی از آتش نگه می‌دارد تا از حرف خود درباره آن مومن برگردد.»

امام علی در رابطه با جرم افترا می فرماید:

سنگینی تهمت بستن به انسان بی گناه از سنگینی آسمان بیشتر است.

دلایل و مدارک مناسب این لایحه

برای تنظیم نمونه لایحه تهمت و افترا لازم است تمام مواردی که ممکن است باعث شود از افترا تبرئه شویم را استفاده کنیم و در لایحه دفاعیه در خصوص افترا مشخصات خود و موضوع افترا را به طور کامل و دقیق شرح دهیم و دلایل و شواهد خود را به طور کامل ارائه ‌کنیم. برای مثال اگر موضوع لایحه دفاعیه در جرم افترا ، یک متن نوشته شده باشد، باید آن را هم ارائه دهیم یا اگر فرد افترا زننده، در یک جمع صحبتی کرده و فعل مجرمانه را به ما نسبت داده باید از افراد آن جمع به عنوان شاهد در دادگاه نام ببریم.

پیشنهاد ما

شما می‌توانید وظیفه تنظیم لایحه خود را به ما بسپارید. (روی لینک قبل بزنید.) شما همچنین می‌توانید درخواست مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل را ثبت کنید. ما در اسرع وقت با شما تماس می‌گیریم و یک مشاوره کامل را با وکیل متخصص تجربه خواهید کرد. برای ثبت این درخواست روی لینک قبل بزنید و ساعت مورد نظر خود را تعیین کنید.