قرارداد کارگزاری بازرگانی و نکات مهم نمونه قرارداد کارگزاری انجام امور بازرگانی

قرارداد کارگزاری بازرگانی یکی از قرارداد‌هایی است که تجار و بازرگانان باید خیلی به آن اهمیت بدهند چون با توجه به این‌که جمعیت جهان در حال افزایش است و نیاز‍‌ها هم روز به روز متنوع‌تر می‌شود تولید محصولات متنوع و کالا و همچنین خدمات هم به همان نسبت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و بازرگانان باید بیشتر از قبل به فکر تهیه منابع و تولید محصول باشند. این قرارداد یکی از انواع قرارداد کارگزاری است.

بازرگانان چه کسانی هستند؟

هر کس که به عملیات بازرگانی یعنی تولید و خرید و فروش کالا و محصولات و همچنین ارائه خدمات، بپردازد و این کار را شغل خود قرار دهد و از این طریق درآمد کسب کند، بازرگان است.

بازرگانان و تجار می‌توانند هم در داخل کشور و هم در خارج از کشور یا در منطقه‌ای از جهان مانند خاورمیانه، عملیات بازرگانی (خرید و فروش و…) را انجام دهند. اما این کار به همین راحتی که در مورد آن صحبت می‌کنیم نیست زیرا مشتری پیدا کردن برای تولیدات و خدمات خود و از طرف دیگر، تأمین مواد اولیه و خام برای تولید محصولات، راه پیچیده‌ای را در پیش دارد، به همین خاطر این مسأله ذهن بازرگانان را به خود مشغول کرده است که چطور بتوانند به بهترین نحو و با سرعتی بیشتر منابع خود را تأمین کنند و دسترسی به آن را برای خود ساده‌تر کنند و از طرف دیگر، چطور بتوانند با توجه به فضای رقابتی که وجود دارد، تولیدات و خدمات خود را به آسانی به فروش برسانند! خوشبختانه افراد آموزش دیده‌ای برای این کار در نظر گرفته شده‌اند.

کارگزار با دانش و تخصص خود به کمک بازرگان می‌آید

کارگزار بین فروشنده و خریدار واسطه می‌شود و آن‌ها را برای معامله به یکدیگر معرفی می‌کند و ترتیب کارهای انجام معامله را می‌دهد و در آخر، آن‌ها را به هدف تجاری خود یعنی خرید و فروش می‌رساند.

خصوصیات کارگزار نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی

برای این‌که یک شخصی بتواند کارگزار خوبی باشد باید مهارت‌های لازم را داشته باشد، مهارت‌هایی مانند: توانایی ایجاد ارتباط با مؤسسات و شرکت‌ها، آشنایی با مسائل حقوقی مربوطه و همچنین زبان انگلیسی و تجارت الکترونیک، مدیریت ارتباط با مشتری، آشنایی به مسائل مرتبط با خرید و فروش و واردات و صادرات و… .

تنظیم نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی

همانطور که گفتیم بازرگان باید به سراغ کارگزار برود و خرید و فروش کالا و خدمات خود را به او بسپارد، برای این کار اول از همه باید یک نمونه قرارداد کارگزاری انجام امور بازرگانی تنظیم کند در این قرارداد، بازرگان که طرف اول قرارداد نامیده می‌شود با کارگزار توافق می‌کند که برای تولیدات و خدمات او مشتری پیدا کند یا برای تأمین منابع او مواد خام و اولیه بخرد. به عبارتی برای آن مواد خام، خریدار یا فروشنده پیدا کند.

از آنجایی که تنظیم نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی با توافق دو طرف قرارداد (یعنی بازرگان و کارگزار) صورت می‌گیرد پس طبق ماده 10 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران است. ماده 10 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران قرارداد‌های خصوصی که با توافق یکدیگر انجام می‌گیرد، را مجاز می‌داند و فقط می‌گوید نباید مخالف قانون باشد. از آنجایی که دو طرف قرارداد کارگزاری بازرگانی ، بازرگان و کارگزار هستند پس این قرارداد در بسیاری از مواقع، وابستگی شدیدی با قانون تجارت دارد.

پس باید در بسیاری از مواقع، مانند مسائل مربوط به تجار و معاملات تجاری، شرکت‌های تجاری و همچنین موضوع دلالی و عاملی، به قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران مراجعه کرد. از طرف دیگر باید توجه داشت که اگر بازرگان یک شخص حقوقی حقوق عمومی مثل دولت باشد، قرارداد را تابع شرایط پیشنهادی خودش می‌کند و ممکن است در بعضی مواقع نیاز باشد که به قوانین اداری مراجعه کنیم. توجه داشته باشید که این قرارداد رابطه استخدامی میان کارفرما و کارگزار را به وجود نمی‌آورد.

نکات نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی

همان شرایطی که برای بیشتر قرارداد‌های خصوصی وجود دارد در قرارداد کارگزاری بازرگانی هم دیده می‌شود فقط با توجه به ماهیت نوع کار در بعضی از شرایط فرق می‌کند و هر دو طرف باید آن را رعایت کنند. ما این شرایط را آورده‌ایم:

طرفین قرارداد کارگزاری بازرگانی

طرفین قرارداد کارگزاری بازرگانی ، بازرگان و کارگزار هستند.

گاهی اوقات بازرگانی به صورت شخصی و انفرادی انجام می‌شود در اینجا طرف اول قرارداد کارگزاری بازرگانی یک شخص حقیقی یعنی یک فرد عادی است و گاهی ممکن است بازرگانی به صورت شرکت یعنی شخص حقوقی انجام ‌شود که این شرکت هم می‌تواند خصوصی باشد و هم دولتی و هم نیمه خصوصی یا نیمه دولتی باشد.

پس بازرگان هم می‌تواند یک فرد عادی یعنی شخص حقیقی یا یک شرکت یعنی شخص حقوقی باشد. فقط نکته‌ای که باید در این‌جا به آن توجه داشته باشید این است که تمام بازرگانان موظفند با مراجعه به اداره ثبت، نام خود را در دفتر ثبت بازرگانی به ثبت برسانند و کد بگیرند که شامل اشخاص حقیقی هم می‌شود.

طرف دوم قرارداد کارگزاری بازرگانی که کارگزار است، می‌تواند شخص حقیقی مانند یک فرد عادی یا یک شخص حقوقی و به صورت شرکت کارگزاری باشد. اما ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای تنظیم نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی ، به شرکت کارگزاری مراجعه کنید زیرا این شرکت‌ها تحت نظارت قرار می‌گیرند و به همین دلیل می‌توانند خدمات بهتر و ایمن‌تری به شما ارائه دهند.

مشخصات شخص حقیقی شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، آدرس و شماره تلفن می‌باشد .

مشخصات شخص حقوقی شامل نام شرکت، شماره ثبت، آدرس و شماره تلفن.

در صورتی که هر کدام به نمایندگی باشد باید مشخصات نماینده نیز آورده شود.

طرفین موظف هستند آدرس اقامتگاه خود را به درستی بنویسند و در صورت تغییر، آن را اطلاع دهند.

موضوع قرارداد کارگزاری بازرگانی

موضوع قرارداد کارگزاری بازرگانی ، انجام کارهایی می‌باشد که از سمت طرف اول قرارداد برای کارگزار تعیین شده است. مانند مشاوره، بازاریابی، خرید مواد خام، فروش کالا، خدمات پس از فروش و….

پس موضوع قرارداد در این‌جا مذاکره با تأمین کنندگان و مشتریان و تهیه پیش نویس قرارداد‌های خرید و فروش است.

موضوع نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی باید به طور دقیق قید شود یعنی نوع محصول، مقدار آن، مشخصات کیفی و کمی کالا و خدمات و… مشخص شود.

به عنوان مثال: بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش 50 دستگاه… با علامت ثبت شده… محصول شرکت….

مدت قرارداد کارگزاری بازرگانی

در نمونه قرارداد کارگزاری انجام امور بازرگانی ، مدت قرارداد بستگی به ماهیت و شرایط موضوع قرارداد دارد و گاهی اوقات مدت زمان نسبتاً طولانی برای انجام قرارداد در نظر می‌گیرند و گاهی اوقات برای مدت زمان کوتاه و موقت انجام می‌شود تا بعد در صورت رضایت آن را تمدید کنند.

ممکن است مدت قرارداد کارگزاری بازرگانی به این شکل آورده شود؛ مدت قرارداد 1 سال و از تاریخ… تا تاریخ… می‌باشد و در صورتی که طرفین تمایل به تمدید داشته باشند باید یک ماه قبل از پایان قرارداد، درخواست خود را به صورت کتبی برای طرف دیگر ارسال کنند و در صورت تمایل طرف مقابل، می‌توانند نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی را تمدید کنند.

نحوه اجرای قرارداد کارگزاری بازرگانی

بهتر است یک جدول زمانبندی شده برای مراحل انجام کار در نظر بگیرید و آن را به نمونه قرارداد کارگزاری انجام امور بازرگانی ضمیمه کنید همچنین قید کنید که اگر تغییراتی در روند انجام کار به وجود آمد بتوانید با توافق یکدیگر مدت را تغییر دهید.

ممکن است طرف اول قرارداد کارگزاری بازرگانی پرداخت وجه را موکول به ارائه فاکتور فروش یا خرید از طرف کارگزار کند یا برای مثال، ممکن است بگوید در ازای فروش 20 دستگاه، 5 میلیون تومان به کارگزار تعلق می‌گیرد که انتخاب هریک از این‌ها بستگی به توافق طرفین دارد.

طرفین قرارداد می‌توانند در مورد حداقل میزان فروش و تضمین آن با هم توافق کنند.

مبلغ قرارداد

مبلغ قرارداد کارگزاری انجام امور بازرگانی ، همان وجهی است که باید برای انجام موضوع قرارداد به کارگزار پرداخت شود و متناسب با نوع و حجم کار در نظر گرفته می‌شود. این مبلغ می‌تواند به صورت کارمزد یا کمیسیون باشد و از طرف دیگر می‌تواند به صورت ارزی یا ریالی باشد. زمانی که ریالی باشد پرداخت آن در داخل کشور انجام می‌شود و زمانی که ارزی باشد (مثلاً به صورت دلار یا اعتبار اسنادی) پرداخت به صورت حواله ارزی انجام می‌شود که در این‌جا باید از بانک مرکزی کسب نظر شود.

بهتر است کل مبلغ قرارداد به عدد و به حروف در نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی قید شود.

ناگفته نماند که در بیشتر مواقع، طرف اول قرارداد درصد کمی از مبلغ قرارداد را به عنوان حسن انجام کار (انجام درست و به موقع تعهدات و تکالیف) نزد خود نگه می‌دارد و بعد از این‌که کار به پایان رسید آن را به کارگزار پرداخت می‌کند.

محل اجرای نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی

محل اجرای قرارداد توسط طرف اول قرارداد مشخص می‌شود مثلاً در شهر‌های جنوبی کشور و همچنین در کشور‌های عراق و سوریه.

یا ممکن است تأکید شود که کارگزار حق ندارد کالا یا محصول را در خارج از حوزه جغرافیایی که در نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی مشخص شده است بفروشد مگر این‌که از طرف اول قرارداد به صورت کتبی اجازه بگیرد.

ممکن است طرف اول قرارداد قید کند که حمل بار فقط از مرزهای زمینی مشخصی یا آبی یا هوایی یا مختلط انجام می‌گیرد.

تعهدات طرف اول (کارفرما) قرارداد کارگزاری بازرگانی

طرف اول باید اطلاعات لازم در مورد کالا یا محصول و هراطلاعاتی که برای فروش لازم است (مانند لیست قیمت‌ها، بروشور‌ها و…) را به طور کتبی به کارگزار ارائه دهد.

طرف اول موظف است ظرف حداکثر یک ماه نسبت به ارسال سفارش (البته بعد از دریافت وجه) به مکان نوشته شده در نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی اقدام کند.

در زمانی که فروش کالا یا محصول از طریق گرفتن سفارش از مشتری باشد، طرف اول باید بدون هیچ تأخیری کارگزار را از رد یا قبولی سفارش مطلع کند.

طرف اول اگر تصمیم بگیرد که کالاهای دیگری را هم در منطقه، توسط کارگزار به فروش برساند، باید توجه داشته باشد که کارگزار تخصص لازم را در مورد آن کالا داشته باشد و کالا و محصول متفاوتی نباشد. اما اگر کالا از همان نوع و نزدیک به آن باشد، می‌تواند از قبل به کارگزار اطلاع دهد و دستور فروش کالاهای جدید را به نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی ضمیمه کند.

طرف اول نمی‌تواند سفارشات ارائه شده توسط کارگزار را به صورت غیر منطقی رد کند.

این شخص وظیفه دارد در صورتی‌ که ظرفیت تولید پائین بیاید و به حدی باشد که مورد انتظار نباشد، فوری کارگزار را آگاه کند.

طرف اول ظرف یک هفته باید نسبت به تعویض کالا یا محصول ناسالم و رفع عیب آن اقدام کند.

طرف اول قرارداد باید کلیه اقدامات لازم را برای گرفتن مجوز‌های ضروری انجام دهد. مثلاً برای فعالیت‌هایی مانند دلالی، برپایی نمایشگاه و حمل و نقل، باید از مراجع انتظامی و شهرداری مجوز بگیرد.

کلیه مالیات‌های قانونی که به خرید و فروش کالا و خدمات تعلق می‌گیرد طبق ضوابط و نرخ‌های مقرر در قوانین مالیاتی ایران است و باید توسط طرف اول به حساب اداره دارایی واریز شود.

طرف اول باید با امضا و اجرای قرارداد، کارمزد کارگزار را، طبق شرایط نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی ، پرداخت کند.

تعهدات کارگزار در قرارداد کارگزاری بازرگانی

کارگزار باید با توجه به مشخصاتی که در برگه اطلاعات فنی محصول است اقدام به تبلیغات و جذب مشتری کند و اگر اطلاعاتی خارج از آن برگه ارائه بدهد عواقب آن با خودش است. در نظر داشته باشید که کارگزار باید در طول مدت کارگزاری حقوق مادی و معنوی طرف اول را حفظ کند و فقط با نظر طرف اول می‌تواند قیمت را تغییر دهد. کارگزار باید سفارشات را از مشتری بگیرد و نمی‌تواند بیشتر از آن در امور بازرگانی و تجارت مداخله داشته باشد و نباید طرف اول را نسبت به اشخاص ثالث (اشخاص خارج از قرارداد) متعهد کند.

کارگزار نمی‌تواند در مورد کالایی که رقیب کالای موضوع قرارداد است قبول کارگزاری کند یا آن کالا را بسازد یا توزیع کند. (شرط عدم رقابت)

در صورتی که فروش از طریق نمایندگی انجام شود، کارگزار باید متقاضیان خرید محصول را به نزدیک‌ترین نمایندگی معرفی کند و کار فروش را تمام کند.

اگر محصول و کالا سالم نبود و عیب داشت بعد از این‌که خریدار این قضیه را به کارگزار اعلام کرد کارگزار وظیفه دارد این موضوع را ظرف مدت یک روز به طرف اول اطلاع دهد.

کارگزار باید از توان مالی مشتری مطلع باشد و نباید سفارشات مشتریانی که در وضعیت بحرانی و شرایط بد مالی قرار دارند را قبول کند.

کارگزار موظف است در صورتی که همکاری قطع شود تمام اسناد و مدارکی را که برای تنظیم قرارداد از طرف اول گرفته بود برگرداند.

حل اختلاف

هر نوع اختلافی که از این نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی به وجود بیاید، به داوری سپرده می‌شود و با توجه به موضوع قرارداد، این داوری یا در اتاق صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران یا توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی با حضور یک یا چند نفر داور حل و فصل خواهد شد.

فورس ماژور در نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی

در صورتی که حوادث غیر قابل پیش‌بینی و غیر قابل کنترل به وجود بیاید؛ حوادثی مانند سیل، زلزله، طوفان و حتی مسائل سیاسی مانند جنگ و تحریم، در این شرایط انجام موضوع قرارداد برای طرفین ممکن نخواهد بود. لازم است که در متن قرارداد خود، بخشی را به حوادث فورس ماژور اختصاص دهید و درباره آن بنویسید. به واسطه این ماده که در قرارداد تعریف می‌کند، می‌‎توانید تصمیم بگیرید که موضوع قرارداد با تاخیر یا همراه با وقفه انجام شود و کارگزار این امکان را داشته باشد که بعد از، از میان رفتن شرایط فورس ماژور، موضوع قرارداد را انجام دهد.

از طرف دیگر، این امکان نیز وجود دارد که طرفین وقوع این شرایط را دلیلی برای فسخ قرارداد یا خاتمه قرارداد در نظر بگیرند. البته لازم است که درباره این شرط، به صراحت در قرارداد نوشته شود.

در حالت سوم نیز، طرفین می‌توانند تصمیم بگیرند که رسیدگی به شرایط فورس ماژور و عدم انجام شدن موضوع قرارداد، در شورای حل اختلاف و دادگاه بررسی و رسیدگی شود.

امضای قرارداد کارگزاری بازرگانی

نمونه قرارداد کارگزاری انجام امور بازرگانی در دو نسخه تنظیم می‌شود و هر دو نسخه یکی هستند و علاوه بر زبان فارسی می‌تواند به زبان لاتین هم تنظیم شود. طرفین با امضای نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی ضمن این‌که خود را موظف به رعایت آن می‌دانند، حق هرگونه ادعا و اعتراض یا بی‌اطلاعی نسبت به مفاد آن را ندارند و این حق از آن‌ها ساقط است.

پس از این‌که هر دو طرف آن را امضا کردند، نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی رسمیت پیدا می‌کند. هر دو طرف باید مندرجات آن را رعایت کنند و امور بازرگانی را در چارچوب قرارداد انجام دهند.

پیشنهاد ما

با توجه به توضیحات بالا، حساسیت و اهمیت تنظیم این نمونه قرارداد را درک کردیم. فراموش نکنید که قرارداد خوب قراردادی است که حقوق و تکالیف طرفین را به خوبی در نظر بگیرد و همه جوانب را بسنجد و نگذارد که حق یکی از طرفین قرارداد ضایع شود. برای اطلاعات بیشتر از جزئیات نمونه قرارداد کارگزاری بازرگانی می‌توانید از تیم حقوقی رکلا مشورت بگیرید. برای این کار سرویس مشاوره حقوقی تلفنی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

همچنین با استفاده از خدمات تنظیم قرارداد نیز، این امکان را خواهید داشت که پروسه نوشتن محتوای قراردادی که در نظر دارید را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.