لایحه خیانت در امانت خودرو و نکاتی که قبل از تنظیم آن نیازمند اطلاع است!

خیانت در امانت عبارت آشنایی است که همه ما در زندگی درباره آن را شنیده‌ایم یا تجربه‌ای در این زمینه داریم. خیانت در امانت خودرو، همانطور که از عنوان آن نیز مشخص است، مربوط به زمانی می‌شود که شخصی خودروی خود را به دیگری می‌سپارد و شخص امین، در این امانت خیانت می‌کند. یعنی خودرو را همان گونه که تحویل گرفته است به صاحب خودرو پس نمی‌دهد. لایحه خیانت در امانت خودرو زمانی تنظیم می‌شود که شخص مالک، خودروی خود را به دیگری سپرده باشد و آن شخص نیز در این امانت تعدی یا تفریط کرده باشد و باعث ورود ضرر به مالک شود.

گاهی مواقع ممکن است شخصی خودروی خود را نزد دیگری به امانت گذاشته باشد و آن شخص با هدف آسیب زدن به خودرو، به شیوه‌ای از آن استفاده کند که دیگران تصور کنند که خودروی خود او است. در این حالت هم جرم خیانت در امانت خودرو واقع‌ می‌شود. صاحب خودرو می‌تواند با طرح شکایت در دادگاه کیفری و تنظیم لایحه خیانت در امانت خودرو از دادگاه برای رسیدگی به این مساله و صدور حکم مناسب، تقاضا کند.

مواردی از محقق شدن جرم خیانت در امانت خودرو

جرم خیانت در امانت خودرو ، در مواقعی که خودرویی توسط مالک یا متصرف، برای وکالت یا اجاره نزد شخص دیگر قرار داده‌ شده باشد هم واقع می‌شود. برای مثال، تصور کنید که مالک خودروی خود را نزد وکیل قرارداده است تا آن را برای او بفروشد یا برای کار معینی استفاده کند. اگر وکیل خودرو را با هدف ضرر زدن به صاحب آن تلف کند و از بین ببرد، در این حالت جرم خیانت در امانت خودرو شکل‌گرفته است. مالک می‌تواند علیه وکیل شکایت کند و لایحه خیانت در امانت خودرو را تنظیم کند.

گاهی ممکن است شخصی خودروی خود را به مستاجر اجاره داده‌ باشد تا مستاجر از خودرو برای کار مشخصی استفاده کند. اگر مستاجر به قصد ورود ضرر به مالک خودروی او را عمداً در  یک جاده متروک رها کند و نسبت به آن اظهار بی اطلاعی کند، در این حالت جرم خیانت در امانت واقع می‌شود. زیرا سوء نیت و قصد ورود ضرر به مالک باعث وقوع این جرم شده ‌است. در این حالت، مالک می‌تواند علیه او شکایت کند و با تنظیم لایحه خیانت در امانت خودرو ، از دادگاه تقاضا کند که او را مجازات کند.

شرایط تحقق جرم خیانت در امانت خودرو

برای اینکه جرم خیانت در امانت خودرو محقق شود، شرایطی لازم است. این شرایط به این صورت خواهند بود:

سو نیت در جرم خیانت در امانت خودرو

امین باید با سوءنیت و قصد وارد کردن ضرر به مالک از خودرو استفاده کند. همچنین تصاحب مالکانه خودرو توسط امین به گونه‌ای باشد که دیگران تصور کنند که این خودرو به خود او تعلق دارد. اتلاف و مفقود کردن خودرو نیز اگر با سوءنیت و قصد ورود زیان به مالک باشد، از موارد تحقق این جرم است. در همه این موارد، باید سوء نیت و قصد مجرمانه امین برای دادگاه محرز شود.

یعنی اگر هرکدام از این مواردی که بیان شد با سوءنیت امین همراه نباشد و تعدی و تفریطی هم صورت نگرفته باشد، این جرم واقع نشده‌ است. برای مثال: اگر خانه امین آتش‌گرفته باشد و خودروی این شخص هم که در پارکینگ خانه امین قرار داشته است، در آتش‌سوزی بسوزد و به دلیل آسیب دیدن، دیگر قابل ‌استفاده نباشد، امین نقشی در اتلاف  خودرو ندارد. یعنی تعدی و تفریط و سوءنیتی در این موضوع وجود نداشته است، پس این جرم محقق نشده‌ نمی‌شود.

تعدی و تفریط در جرم خیانت در امانت خودرو

گاهی ممکن است امین به دلیل تعدی و تفریط و با هدف ضرر و زیان وارد کردن به مالک، خودروی او را تلف کند. در این حالت جرم خیانت در امانت واقع شده‌ است و مالک می‌تواند علیه متخلف، در دادگاه کیفری شکایت کند. او با نوشتن لایحه خیانت در امانت خودرو درباره مسائلی که امین به وجود آورده ‌است، توضیحات کافی و کامل را بیان می‌کند. قاضی بعد از بررسی دلایل و مدارک، حکم مناسب را صادر می‌کند.

در مواقعی ممکن است که مالک، خودروی خود را به امین بسپارد تا با آن کار کند و مسافران را جابه‌جا کند. اگر امین با سوءنیت از این خودرو برای حمل اشیا و وسایل سنگین استفاده کند یا با آن مواد مخدر و ممنوع حمل کند، جرم خیانت در امانت واقع ‌شده است. در این حالت مالک علیه او در دادگاه شکایت کیفری مطرح می‌کند، سپس با تنظیم لایحه خیانت در امانت خودرو و شرح ماجرا، از قاضی تقاضا می‌کند که به این پرونده و مجازات مجرم رسیدگی شود.

 نکات مهم!

جرم خیانت در امانت یک جرم قابل گذشت است. یعنی اگر شاکی از شکایت خود منصرف شود، باعث توقف دادرسی می‌شود.

نکته دیگر اینکه در این جرم فقط مالک یا متصرف می‌توانند در دادگاه علیه امین شکایتی مبنی ‌بر جرم خیانت در امانت مطرح کنند. یعنی اگر شخصی خودرویی را سرقت کرده باشد و خودرو را نزد دیگری بسپارد، نمی‌تواند علیه آن شخص، شکایت کیفری مطرح کند. زیرا حق مالکانه نسبت ‌به خودرو ندارد.

نکته بعد اینکه در قانون برای جرم خیانت در امانت فقط مجازات حبس بیان ‌شده است. اما روشن است که امین باید نسبت به مالی که تلف شده یا از بین رفته است، جبران خسارت کند.

جرم خیانت در امانت معمولاً مقدمه جرائم دیگر نیز محسوب می‌شود. جرائمی مانند: توهین، ضرب ‌و شتم، ضرب‌ و جرح، تخریب و تهدید.

کاربرد این لایحه

گاهی ممکن است شخصی خودروی خود را نزد دیگری به امانت بسپارد و آن شخص از خودرو به شیوه‌ای استفاده کند که باعث ورود خسارت به خودرو شود. صاحب خودرو وقتی برای پس گرفتن خودرو به آن شخص مراجعه می‌کند، متوجه می‌شود که امین مرتکب جرم خیانت در امانت شده است و با عمل خود باعث ورود ضرر به مالک و ورود آسیب به خودروی او شده است. در این حالت مالک می‌تواند علیه امین شکایت کند و لایحه خیانت در امانت خودرو را به دادگاه تقدیم کند. دادگاه با بررسی دلایل و مدارک در صورت احراز شرایط جرم خیانت در امانت، حکم خود را صادر می‌کند.

آیه و روایت مناسب لایحه خیانت در امانت خودرو ‌

1. آیه 27 سوره انفال: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید؛ به خدا و پیامبر خیانت نکنید و در امانات خود نیز خیانت روا مدارید. در حالی ‌که می‌دانید این کار گناه بزرگی است.»؛
2. روایت پیامبر اکرم (ص): «کسی که به امانتی که در دست او است اهمیت ندهد و سهل‌ انگاری کند تا از بین برود، پیرو ما نیست.».

قاعده فقهی مرتبط با این لایحه

1. الامین لایضمن یعنی امین ضامن نیست. (در صورت عدم تقصیر)؛
2. لیس علی الامین الالیمین: بر امین چیزی جز سوگند لازم نیست؛
3. قاعده اتلاف: هر کس مال دیگری را تلف کند، ضامن آن خواهد بود.

پیشنهاد ما

لایحه خیانت در امانت خودرو یکی از لوایح مهم دادگاه است. به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای کسب نتایج بهتر، تهیه و تنظیم این لایحه را به یک مشاور حقوقی بسپارید. شما می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید و علاوه براین، تنظیم لایحه را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.