تنظیم قرارداد نمایندگی اولین گام برای شکل گیری یک ارتباط موثر میان شخص نماینده و شخص اعطاء کننده نمایندگی و امضای قرارداد نمایندگی یا قرارداد اعطای نمایندگی است. در حقیقت نمایندگی مهارتی است که برای انجام آن باید دانش، تجربه و آگاهی لازم وجود داشته باشد. همچنین قرارداد نمایندگی علاوه بر اینکه از قراردادهای پرکاربرد و پرطرفدار میباشد، دارای نکاتی است که باید در زمان نوشتن و تنظیم، به آنها توجه کنید. امروزه قرارداد نمایندگی جایگاه خوبی در تجارت و اقتصاد داخلی و بین الملل پیدا کرده است و این جایگاه روز به روز غنیتر و بزرگتر میشود.
اگر در چند دهه گذشته کسب و کاری را شروع میکردید، احتمالا تمرکز و هدف شما این بود که در آن منطقه یا شهری که حضور دارید رشد کنید و مشتریان خود را جذب کنید. بدون شک شما تلاش میکردید که کالا یا خدمات خود را به بهترین شکل ممکن در آن منطقه ارائه دهید و در نتیجه رضایت مشتریان را جلب کنید. مشتریان شما ساکنین و افرادی بودند که در حوالی شما زندگی میکردند و گاهی نیز میتوانستید به مسافرانی که از شهرهای دیگر میآمدند یا مهمان میشدند، خدمات یا محصولات خود را ارائه دهید.
با این وجود، رشد تکنولوژی و ارتباطات در جهان امروز سبب شده است که بازارهای کوچک منطقهای یا شهری به بازارهای جهانی نیز وابسته شود. امروزه صاحبان کسب و کارهای مربوط به کالا و خدمات، تنها به رشد و پیشرفت در سطح منطقهای، شهری یا حتی داخلی فکر نمیکنند. از طرف دیگر بسیاری از برندهای بزرگ نیز تلاش میکنند تا محصولات خود را در سایر کشورها نیز ارائه دهند. یکی از کاربردیترین و مهمترین راهها برای رسیدن به این موفقیت و دستیابی به بازارهای مختلف داخلی و بین المللی، تنظیم قرارداد نمایندگی است.
قرارداد نمایندگی در انواع شاخهها و کسب و کارها امکان اجرا شدن دارد و در نتیجه با توجه به ماهیت کسب و کار، به شیوههای گوناگونی تنظیم میشود. در حقیقت منظور از تنظیم این عقد، ایجاد یک قرارداد است که براساس آن، انجام فعالیتهایی مانند فروش محصول یا ارائه خدمات که در پایگاه اصلی یک شرکت اتفاق میافتد، در شهرها و مناطق دیگر نیز اجرا میشود، به عنوان مثال تصور کنید که شما محصول خاصی را تولید میکنید. این محصول خاص در شهر و منطقهای که فعالیت میکنید به خوبی به فروش میرسد و مشتریان همیشه برای خرید این محصول به شما مراجعه میکنند.
با وجود این شرایط، برای اینکه کسب و کار خود را توسعه دهید، تصمیم میگیرید که آن محصول را در شهرهای مجاور نیز بفروشید. بدیهی است که حضور در شهرهای دیگر و نظارت بر طریقه فروش و ارائه محصولات، کار آسانی نیست و از شما وقت و هزینه زیادی میگیرد. همچنین ممکن است که فعالیت شما در پایگاه اصلی نیز دچار افت شود. در این زمان است که میتوانید به شخص متقاضی اخذ نمایندگی اجازه دهید که زیر نظر شما و با نظارت از راه دور، محصولات تولید شده توسط شرکت شما را به فروش برساند. در واقع او این کار را با استفاده از اعتبار شما انجام میدهد و پایگاهی با نام مشابه پایگاه اصلی، در شهر مورد نظر ایجاد میکند.
همین فرآیند ساده، اعطای نمایندگی از طرف شما و اخذ نمایندگی از طرف شخص متقاضی میباشد و این پیمان کاری با تنظیم قرارداد نمایندگی شکل میگیرد. به عبارت دیگر با تنظیم قرارداد نمایندگی ، تعهدات و وظایف شما و طرف مقابل به صورت مکتوب مشخص میشود و در نتیجه شما میتوانید شاهد توسعه کسب و کار و در نتیجه افزایش درآمد خود باشید.
ممکن است سوالی را مطرح کنید مبنی بر اینکه تفاوت تنظیم قرارداد نمایندگی و تنظیم قرارداد عاملیت فروش چیست؟
در پاسخ به این سوال باید چنین گفت که در عاملیت فروش، یک فروشنده به شما مراجعه میکند و محصول شما را به قیمت عمده از شما خریداری میکند و آنها را در مغازه یا فروشگاه خود میفروشد. پس از فروش محصولات به این شخص، دیگر نظارتی توسط شما بر روی فعالیت شخص متقاضی وجود ندارد و تعیین قیمت فروش محصولات توسط شخص مغازه دار و به صورت مستقل انجام میشود.
این در حالی است که متقاضی اخذ نمایندگی با تنظیم قرارداد نمایندگی ، محلی تجاری را تاسیس میکند و هر نوع خدماتی که ارائه میشود یا هر کالایی که در این شعبه به فروش میرسد، با نظارت کامل شرکت اصلی انجام میشود. همچنین این نظارت شامل تشابه قیمت محصولات شرکت در شعب مختلف میباشد و محصولات با قیمتی ثابت در تمامی شعب به مشتریان عرضه میشوند.
نماینده شخص متقاضی است که تمایل دارد نمایندگی یک شرکت یا برند خاص را به عهده گیرد. این شخص با توجه به ماهیت شرکت یا موسسه اصلی، برای راه اندازی نمایندگی، سرمایه لازم را در اختیار دارد. همچنین سواد کافی، آگاهی از ماهیت محصولات شرکت، حداقل مدرک لازم برای تاسیس نمایندگی و… از جمله معیارهایی است که داشتن آنها برای اشخاص متقاضی اخذ نمایندگی ضروری است.
معمولا برندهای خاص، شرایط اخذ نمایندگی را پیش از استخدام مشخص میکنند و به شخص متقاضی اطلاع رسانی میکنند. بنابراین در صورتی که متقاضیان شرایط مربوطه را داشته باشند، میتوانند برای دریافت نمایندگی اقدام کنند. از طرف دیگر نمایندگی، پایگاه و شعبه دیگری از مرکز اصلی است که ملزم به اجرای دستورات شعبه مرکزی میباشد. در واقع نماینده باید به صورت رسمی از مرجع اصلی، مجوزی تحت عنوان اخذ نمایندگی دریافت کند تا بتواند در زمینه مد نظر این شرکت، فعالیت کند.
همانطور که اشاره کردیم، معمولا قبل از تنظیم قرارداد نمایندگی ، شرایطی مانند میزان سرمایه نماینده، آخرین مدرک تحصیلی اخذ شده، تعداد پرسنل فعال برای شروع کار، رزومه کاری، تحصیلات اشخاص و… توسط شرکت اصلی بررسی میشود.
یکی از مباحثی که موجب تفاوت در تنظیم قرارداد نمایندگی میشود، موضوع انحصار فروش در نمایندگی است. بر اساس این موضوع، به دو شکل میتوانیم تنظیم قرارداد نمایندگی را انجام دهیم. به طور کلی با توجه به انحصار، قرارداد نمایندگی به دو دسته تقسیم میشود:
بسیاری از مراکز تجاری که در شهرها و مناطق مختلف مشغول به انجام فعالیت هستند، نمایندگی یک برند خاص را دریافت کردهاند. شرکت اصلی پس از تنظیم قرارداد نمایندگی ، بر فعالیت این نمایندگیها نظارت میکند و جایگاه و محل جغرافیایی آنها نیز مورد تایید این مرجع قرار میگیرد. اگر قرارداد میان متقاضی و شخص اعطاء کننده نمایندگی، به صورت انحصاری یک جانبه تنظیم شود، شرکت یا موسسه اصلی متعهد میشود که در آن منطقه به شخص دیگری نمایندگی فروش اعطا نکند. در این صورت، فروش محصولات به مشتریان در آن منطقه، صرفا توسط یک شعبه نمایندگی انجام میشود.
در تنظیم قرارداد نمایندگی انحصاری به صورت دو جانبه، علاوه بر شرایط مربوط به قرارداد نمایندگی انحصاری یک جانبه، شرط دیگری نیز برای نماینده وجود دارد. نماینده در این قرارداد ، متعهد میشود که صرفا کالاها و اجناس مربوط به شرکت اصلی را به مشتریان بفروشد و از فروش اجناس مربوط به سایر تولید کنندگان یا شرکتهای رقیب خودداری کند. در واقع قرارداد نمایندگی انحصاری دو جانبه به این معنا است که نماینده به صورت انحصاری، یعنی تنها برای فروش محصولات و کالاهای مرجع یا شرکت اصلی فعالیت میکند.
وثیقهها به منظور ضمانت پرداخت درصد توافق شده از مبلغ محصولات به شرکت اصلی و همچنین به منظور حسن انجام کار دریافت میشوند. طرفین قرارداد میتوانند نوع وثیقه و ضمانت خود را تغییر دهند. وثیقهها تا پایان مدت قرارداد نزد شرکت مرجع محفوظ باقی میمانند. علاوه براین، شرکت مرجع هم متعهد میشود که از اوراق مربوط به وثیقه، به جز برای ضمانت، استفاده دیگری نکند.
شما میتوانید تنظیم قرارداد نمایندگی خود را به ما بسپارید. برای این کار، روی تنظیم قرارداد بزنید. ضمن آنکه میتوانید درخواست مشاوره حقوقی تلفنی ثبت کنید و در مورد این قرارداد از ما مشاوره بگیرید. از طرف دیگر، تیم حقوقی رکلا یک نمونه کامل از این قرارداد را تنظیم کرده است. روی تصویر زیر بزنید و وارد توضیحات این قرارداد شوید.