لایحه دفاعیه الزام به تمکین یا نمونه لایحه دفاعیه الزام به تمکین از طرف زوجه (نکات مهم آموزشی!)

لایحه دفاعیه الزام به تمکین یکی از انواع مهم لایحه دادگاه خانواده است. زمانی که زن و مرد با هم ازدواج می‌کنند، طبق شرع و قانون در برابر هم وظایف و تکالیفی دارند. تکالیفی که برای حفظ پایه و اساس زندگی خانوادگی ضروری هستند. زوجه باید از همسر خود تمکین کند و به خوبی به تربیت فرزندان و امور خانه رسیدگی کند. مرد نیز موظف است نفقه زن و نفقه فرزندان را بپردازد و زندگی متناسب با شأن زن را برای او فراهم کند.

براساس ماده 1102 قانون مدنی به محض اینکه عقد نکاح میان زوجین واقع شود، رابطه زوجیت بین طرفین ایجاد می‌شود و برای زوجین حقوق و تکالیفی به وجود می‌آید.

براساس ماده 1103 قانون مدنی، زوجین موظف به خوش رفتاری و احترام به یکدیگر هستند.

ماده 1104 این قانون به زوجین توصیه می‌کند برای حفظ پایه و اساس خانواده، در تربیت فرزندان به هم کمک کنند.

تمکین زوجه به معنای پذیرش درخواست‌های زوج است. برطرف کردن نیاز‌های جنسی و زندگی در خانه‌ای که زوج در آن زندگی می‌کند از مصادیق تمکین هستند. به طور کلی زن در صورتی ملزم به تمکین از شوهر است که مرد نیز نفقه زن را بپردازد و امکانات متناسب با شان زن را برای او فراهم آورده باشد. در غیر اینصورت، زن می‌تواند لایحه دفاعیه نفقه تنظیم کند.

وقتی زوجه تمکین نکند!

اگر زن به دلایلی از مرد تمکین نکند، مرد می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و زن را به تمکین الزام کند. اما اگر زوجه به دلایل موجه و قانونی از مرد تمکین نکند، در دفاع از خود می‌تواند لایحه دفاعی الزام به تمکین را تنظیم کند. به بیان ساده‌تر، با ارائه لایحه دفاعی الزام به تمکین شما دلایل تمکین نکردن خود مثل بیماری مقاربتی مرد یا پرداخت نکردن نفقه از سوی مرد را بیان می‌کنید.

کاربرد لایحه دفاعی الزام به تمکین در زمانی است که شما با استناد به مواد قانونی و با دلایلی قابل قبول از خود در برابر شکایت مرد دفاع می‌کنید. درواقع، لایحه دفاعیه الزام به تمکین در پاسخ به درخواست مرد و در پاسخ به لایحه عدم تمکین به دادگاه تقدیم می‌شود.

مواد قانونی مناسب برای تنظیم لایحه دفاعیه الزام به تمکین

در این بخش، ماده‌های قانونی که می‌توانید در متن لایحه خود به آن‌ها اشاره کنید را بررسی می‌کنیم:

ماده 1115 قانون مدنی

براساس ماده 1115 قانون مدنی، اگر بودن زوجه با زوج در یک خانه موجب ایجاد ترس از ورود ضرر جسمی، مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می‌تواند به اختیار خود، خانه جدایی انتخاب کند و در صورتی‌که ورود ضرر به زن اثبات شود، دادگاه به بازگشت زن به خانه حکم نمی‌دهد و تا زمانیکه برای بازگشت زن به خانه مرد احتمال ورود ضرر وجود داشته باشد، نفقه زن بر عهده مرد خواهد بود.

یکی از مصادیق تمکین، زندگی کردن زن در خانه‌ای است که مرد تعیین می‌کند. اما در شرایطی که حضور زن در خانه باعث ترس ورود ضرر و زیان به زن شود، می‌تواند خانه را ترک کند و تا زمانی‌که احتمال ضرر از بین نرفته باشد دادگاه او را به بازگشت به خانه ملزم نمی‌کند. برای مثال، ممکن است زوج شما را کتک بزند یا بخواهد به زور مالی را از شما بگیرد.

پس در این حالت، اگر شوهر به دلیل ترک خانه توسط شما از دادگاه تقاضای الزام به تمکین شما را کرده است، شما در تنظیم لایحه دفاعیه الزام به تمکین به این ماده استناد کنید و با مدرک و شهود، در متن لایحه دفاعیه در خصوص الزام به تمکین ، احتمال ورود ضرر مالی، جانی یا حیثیتی را در دادگاه اثبات کنید. در مورد رفتار نامناسب شوهر، می‌توانید با کمک لایحه طلاق عسر و حرج، از دادگاه تقاضای طلاق کنید.

ماده 1127 و لایحه دفاعیه الزام به تمکین

براساس ماده 1127 قانون مدنی، اگر مرد بعد از عقد به یکی از مریضی‌های مقاربتی مبتلا شود، زوجه حق دارد که از برقراری رابطه جنسی با مرد خودداری کند و امتناع زن به دلیل بیماری مقاربتی مرد، دلیلی برای عدم پرداخت نفقه نیست.

یکی دیگر از مصادیق، برطرف کردن نیازهای جنسی مرد است. اما این ماده بیان می‌کند اگر مرد به بیمارهای مقاربتی مبتلا شود زن الزامی به برقراری رابطه با او ندارد. زیرا برقراری رابطه با چنین شخصی موجب می‌‌شود سلامتی شما نیز با خطر روبرو شود. به عبارت دیگر، در لایحه دفاعی الزام به تمکین ، در دادگاه با ارائه مدارک پزشکی اثبات کنید که مرد مبتلا به بیماری مقاربتی است و برقراری رابطه با او ممکن است شما را نیز به این بیماری مبتلا کند. در نمونه لایحه دفاعیه الزام به تمکین از طرف زوجه ، به این ماده استناد کنید.

ماده 1107 و لایحه دفاعیه الزام به تمکین

براساس ماده 1107 قانون مدنی، نفقه شامل کلیه‌ نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زوجه از جمله: خانه، لباس، غذا، وسایل خانه، هزینه‌های بهداشتی و درمانی و خدمتکار می‌شود.

این ماده نفقه را تعریف کرده است. مرد باید نفقه زن را بپردازد و زندگی متناسبی را برای زن فراهم کرد. از این مساله نیز می‌توانید در لایحه دفاعیه زوجه الزام به تمکین استفاده کنید. به بیان ساده‌تر، زمانی زن باید تمکین کند که مرد نیز وسایل و نیازهای ضروری را در زندگی مشترک فراهم کند. مثلا اگر مرد توانایی مالی لازم را دارد اما نیازهای روزمره زندگی را برای زوجه و فرزندان خود فراهم نمی‌کند، با بیان این ماده در لایحه دفاعیه الزام به تمکین برای دادگاه توضیح دهید که امکان زندگی و تمکین در چنین خانه‌ای وجود ندارد. شما در این موارد، حتی می‌توانید لایحه دفاعیه نفقه را به دادگاه تقدیم کنید.

ماده 8 قانون حمایت خانواده

در ماده 8 قانون حمایت از خانواده مصوب سال 1353 مواردی بیان شده است که زوجین می‌توانند با استناد به این ماده، از دادگاه گواهی عدم سازش بگیرند و از هم جدا شوند. ازجمله این موارد:

1. خودداری شوهر از پرداخت نفقه و عدم امکان الزام او به پرداخت
2. رفتار یا اخلاق نادرست و ناشایست هر یک از زوجین به صورتی‌که ادامه زندگی ممکن نباشد.
3. جنون هر یک از طرفین ازدواج
4. محکومیت زن و شوهر به حکم قطعی
5. مبتلا شدن هر یک از زوجین به اعتیاد به گونه‌ای که با تشخیص دادگاه ادامه زندگی مشترک برای طرفین آسیب زا باشد.
6. ترک زندگی خانوادگی هر یک از زوجین

در این ماده، مواردی دیگری نیز بیان شده است. به وجود آمدن هریک از شرایط ذکر شده دراین ماده، موجب جدایی زوجین می‌شود. شما هم می‌توانید از این ماده در لایحه دفاعیه الزام به تمکین استفاده کنید.

مثلا اگر شوهر شما رفتار و اخلاق بسیار بدی دارد به حدی که نمی‌توانید این اخلاق یا رفتار او را تحمل کنید. از این مورد در تنظیم متن لایحه دفاعیه الزام به تمکین استفاده کنید.

یا مثلا اگر زوج معتاد به مصرف مواد مخدر است و زمانی‌که این ماده را مصرف می‌کند، اختیار خود را از دست می‌دهد و به شما و فرزندانتان آسیب می‌رساند و شما نیز برای حفط جان خود و فرزندانتان خانه را ترک کردید، شرایط خود را با جزئیات و مدارک در لایحه دفاعیه الزام به تمکین برای قاضی توضیح دهید.

ماده 1085 و لایحه دفاعی الزام به تمکین

براساس ماده 1085 قانون مدنی، زوجه می‌تواند تا زمانی‌که مهریه به او پرداخت نشده است از انجام تکالیف و وظایفی که در برابر مرد دارد خودداری کند به شرطی که مهریه او حال باشد (یعنی هر زمانی که مهریه را درخواست کرد باید به زن پرداخت شود) و این خودداری زن مانع از دریافت نفقه زن نیست. در این موارد می‌توانید از لایحه دفاعیه مهریه یا لایحه مطالبه مهریه نیز، استفاده کنید.

در حقوق به این حق زن، حق حبس گفته می‌شود و شما می‌توانید در متن لایحه، به این ماده استناد کنید. محتوای این لایحه، برای دادگاه توضیح دهید که تمکین نکردن شما به معنای استفاده از حق حبس است. همچنین در لایحه دفاعیه زوجه در پرونده الزام به تمکین بیان کنید تا زمانی‌که مهریه شما را پرداخت نکند درخواست شوهر برای الزام تمکین زوجه، مبنای قانونی ندارد. در لایحه دفاعیه الزام به تمکین به این مورد نیز اشاره کنید که در مدتی که شما از حق حبس خود استفاده می‌کنید مرد باید نفقه شما را بپردازد.

برای نوشتن متن لایحه دفاعیه الزام به تمکین از کدام قاعده فقهی استفاده کنم؟

در لایحه دفاعیه در مقابل الزام به تمکین به قاعده لاضرر استناد کنید. درست است که قرآن به زن تمکین از مرد را توصیه می‌کند. اما اگر تمکین کردن موجب ورود ضرر و زیان به زن شود دیگر ضرورتی ندارد. این قاعده بیان می‌کند هیچ ضرر و زیانی برای مومن در اسلام وجود ندارد.(لاضرر و لاضرار فی الاسلام) پس اگر مرد شما را کتک می‌زند، نفقه شما را نمی‌دهد یا با رفتارهای ناشایست شما را اذیت می‌کند. در لایحه دفاعیه زوجه در الزام به تمکین ، به این قاعده استناد کنید و توضیح دهید که تمکین شما موجب ورود ضرر و زیان به شما می‌شود.

قاعده‌ دیگری که در تنظیم لایحه دفاعیه زوجه در پرونده الزام به تمکین کاربرد دارد، قاعده لاحَرَج است. این قاعده در جایی کاربرد دارد که شخص، توانایی عقلی انجام کار را دارد یعنی برای انجام تکلیف بالغ است اما انجام این تکلیف از تحمل و توان او خارج است و باعث سختی او می‌شود. تمکین کردن نیز از مواردی است که ممکن است در شرایطی موجب سختی و حَرَج زوجه شود.

در نمونه لایحه دفاعیه الزام به تمکین به کدام آیه قرآن استناد کنم؟

در آیه 7 سوره طلاق بیان شده است: هر مردی باید نفقه زن خود را در حد توانایی بپردازد.

همچنین در آیه 6 سوره طلاق نیز به حق زنان در داشتن خانه اشاره شده است.

توجه داشته باشید که استناد به این آیات در متن لایحه ضروری نیست و اولویت در هر لایحه آن است که حقوقی باشد و متناسب با ماده‌های قانونی تنظیم شود.

در لایحه دفاعیه در خصوص الزام به تمکین از چه احادیثی استفاده کنم؟

اما موسی کاظم می‌فرمایند: وقتی با زنی ازدواج می‌کنید، به او احترام بگذارید. زن باعث آرامش شما است. زنان را اذیت نکنید و حقوق آن‌ها را ضایع نکنید.

پیامبر اکرم (ص) نیز میفرمایند: نماز را برپا کنید و مواظب حقوق بردگان باشید و ظلم نکنید. با زنانتان به خوبی زندگی کنید و حریم آن‌ها را حفظ کنید.

پیشنهاد ما

شما می‌توانید درخواست مشاوره حقوقی تلفنی خود را ثبت کنید. برای این کار روی لینک قبل بزنید و درخواست خود را ثبت کنید.

شما همچنین می‌توانید وظیفه تنظیم لایحه دفاعی الزام به تمکین را به ما بسپارید. درخواست تنظیم لایحه خود را ثبت کنید. در اسرع وقت با شما تماس می‌گیریم.

از طرف دیگر، تیم حقوقی رکلا چندین نمونه لایحه دفاعیه الزام به تمکین تنظیم کرده است. روی تصویر زیر بزنید و وارد فهرست این لوایح شوید.