لایحه کلاهبرداری یکی از انواع مهم لایحه دادگاه است و کلاهبرداری، از جمله جرایم علیه اموال محسوب میشود. کلاهبرداری به طور کلی یعنی شخص مجرم با استفاده از وسایل متقلبانه، مالک را فریب داده و با حیله، اموال مالک را تصاحب میکند. امروزه خلاقیت در ارتکاب این جرم گسترش یافته است.
تفاوت کلاهبرداری با سرقت یا دیگر جرایم علیه اموال، رضایت بزه دیده است. یعنی قربانی کلاهبرداری بدون دانستن قصد مجرم، اموال خود را به مجرم تقدیم کند. بدون اینکه بداند مجرم با تقلب و فریب او، قصد به دست آوردن اموال او را دارد. ممکن است بزه دیده اموال خود را برای سرمایه گذاری به شخص کلاهبردار بدهد، بدون اینکه بداند انگیزه واقعی مجرم چیست. در این جرم، مجرم بیشتر از نیروی فکر و ذهن خود استفاده میکند.
در جرم سرقت، شما راضی به دادن اموال خود به دزد نیستید و این مساله ممکن است بدون آگاهی شما نیز انجام شود اما در جرم کلاهبرداری، به واسطه شرایطی که ایجاد میشود، بدون تهدید و زور اموالتان را به کلاهبردار تقدیم میکنید. مصادیق کلاهبرداری بسیار زیاد است. ارتکاب این جرم توسط اشخاص متفاوت مجازاتهای متفاوتی دارد. مثلا اگر کارمند دولت که مورد اعتماد اداره و عموم جامعه است از مردم کلاهبرداری کند، مجازات شدیدتری برای او در نظر گرفته میشود.
جرم کلاهبرداری از جرایم مُقیَّد است. یعنی از دسته جرایمی است که برای محقق شدن، جرم باید به نتیجه برسد. نتیجه این جرم ضرر مالی بزه دیده و انتفاع مالی مرتکب است.
اگر قربانی جرم کلاهبرداری شدهاید با تنظیم لایحهای به نام لایحه جرم کلاهبرداری میتوانید مال خود را بازگردانید. در نمونه لایحه کلاهبرداری میتوانید از حق خود دفاع کنید و مرتکب نیز مجازات خواهد شد. البته اگر کلاهبرداری اینترنتی علیه شما اتفاق افتاده است باید لایحه کلاهبرداری اینترنتی به دادگاه داده شود.
نمونه لایحه کلاهبرداری یکی از انواع مهم لایحه دادگاه است. اگر طبق مواردی که در ماده بالا ذکر شد از شما کلاهبرداری شده است، با تنظیم نمونه لایحه کلاهبرداری درخواستها و مدارک و ادله برای اثبات ادعای خود را به دادگاه ارائه کنید. در تنظیم نمونه لایحه کلاهبرداری باید اثبات کنید که به شما ضرر و زیان مالی وارد شده و متهم یا شخص مورد نظر او، از این کلاهبرداری سود و منفعت برده است.
باید در نظر داشت هرگونه دروغ یا فریبی، مانور متقلبانه برای کلاهبرداری نیست و باید باعث فریب شما و ضرر مالی شود و مجرم از این اعمال متقلبانه سود ببرد. شما باید در نمونه لایحه کلاهبرداری ثابت کنید شخص کلاهبردار از مانور متقلبانه استفاده کرده است. صرف یک دروغ ساده، مانور متقلبانه محسوب نمیشود.
براساس ماده 1 قانون تشدید مجازات ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، اگر کسی از راه فریب و نیرنگ مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانهها یا کارخانهها یا موسساتی که وجود واقعی ندارند یا به دستیابی به اموال و اختیارات غیرواقعی فریب دهد یا به امور غیرواقعی و خیالی امیدوار کند یا از حوادث و اتفاقات غیرواقعی بترساند یا اسم یا عنوان جعلی برای خود انتخاب کند و به یکی از وسایل ذکر شده یا با وسایل تقلبی دیگر، وجه نقد یا اموال یا اسناد یا قبوض یا مفاصا حساب (یعنی سندی است که برای تصفیه حساب مالیاتی یا حساب شخصی به فرد میدهند) و امثال آنها را به دست آورد و از این طریق، مال شخص دیگری را ببرد، کلاهبردار نامیده میشود.
در این حالت، کلاهبردار علاوه بر برگرداندن اصل مال به صاحب آن، به حبس از 1 تا 7 سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که به دست آورده است محکوم میشود.
این نوع کلاهبرداری، کلاهبرداری ساده نامیده میشود. برای مثال اگر شخصی با جعل اسناد درباره وجود شرکتی که واقعا وجود ندارد، شما را با فریب و تقلب به سرمایه گذاری در شرکت تشویق کند و پس از جمع شدن مبلغ زیادی، ناپدید شود. این عمل او کلاهبرداری ساده نامیده میشود و شما میتوانید در تنظیم لایحه کلاهبرداری به این ماده استناد کنید.
در ادامه ماده 1 قانون تشدید مجازات ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، بیان شده که جرم کلاهبرداری شدید، شامل موارد زیر است:
در تمام این حالتها، کلاهبردار، علاوه بر بازگرداندن اصل مال به صاحب مال، به 2 سال تا 10 سال حبس و انفصال ابد از خدمات دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که با کلاهبرداری به دست آورده است، محکوم میشود.
تبصره1: در کلیه موارد ذکر شده در این ماده، در صورت وجود جهات و کیفیات مُخَفَّفِه (یعنی شرایطی که باعث تخفیف و کاهش در مجازات مجرم میشوند) دادگاه میتواند با اعمال شرایط مرتبط با تخفیف، مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر در این ماده (یعنی مجازات حبس) و انفصال ابد از خدمات دولتی کاهش دهد اما نمیتواند به تعلیق اجرای مجازات (عقب انداختن زمان اجرای مجازات) حکم دهد.
تبصره 2 نیز بیان میکند که مجازات شروع به جرم کلاهبرداری، حسب مورد حداقل مجازات مقرر در همان مورد خواهد بود و در صورتی که نَفس عمل انجام شده نیز جرم باشد، شروعکننده به مجازات آن جرم نیز محکوم میشود.
مستخدمان دولتی علاوه بر مجازات مذکور چنانچه در مرتبه مدیرکل یا دارای مقام بالاتر یا هممقام آنها باشند، به انفصال دائم از خدمات دولتی و در صورتی که در مراتب پایینتر باشند به 6 ماه تا 3 سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم خواهند شد.
انفصال دائم کارمندان و مدیران دولتی به این معنی است که از کار دولتی خود اخراج میشوند و دیگر در هیچ ارگان یا نهاد دولتی استخدام نمیشوند و نمیتوانند در این ارگانها مشغول به کار شوند. در انفصال موقت طبق حکم صادر شده، دادگاه مدت زمانی را که شخص نمیتواند در نهادها و ادارات دولتی استخدام شود و کار کند را ذکر میکند.
در تبصره 2 این ماده برای شروع به جرم کلاهبرداری هم مجازات تعیین شده است. اگر به هر نحوی شخص، قصد کلاهبرداری از شما را داشت و با فریب و تقلب کار خود را شروع کرد اما قبل اینکه مال شما را تصاحب کند به دلایلی جرم ناتمام ماند، مرتکب به حداقل مجازات مقرر در همان مورد محکوم خواهد شد. در لایحه اثبات جرم کلاهبرداری میتوانید شروع به جرم کلاهبرداری را نیز بیان کنید.
در آیه 29 سوره نساء بیان شده است که «ای اهل ایمان، مال یکدیگر را به ناحق نخورید، مگر در زمانی که تجارتی از روی رضایت باشد.»
در تنظیم نمونه لایحه کلاهبرداری به این آیه شریفه استناد کنید.
امام صادق (ع) میفرمایند: هرکس مال مومنی را به ناحق بخورد، پیرو من نیست.
حضرت مهدی(ع) میفرمایند: کسی حق ندارد در مال دیگری بدون اجازه او دخل و تصرف کند.
امام علی(ع) میفرمایند: عظیمترین گناهان خوردن به ناحق و تجاوز به مال یک مسلمان است.
در صورت صلاحدید میتوانید در متن لایحه کلاهبرداری به یک یا چند مورد از روایات بالا اشاره کنید. اما توصیه میکنیم فقط در صورت لزوم این کار انجام شود. در صورتی که ضرورتی وجود نداشت ترجیحاً از مادههای قانونی و استدلالهای دیگری که در این مقاله به آنها اشاره کردهایم کمک بگیرید و لایحه مختصر، قانونی و قدرتمندی تنظیم شود.
در نمونه لایحه کلاهبرداری اسناد و مدارکی که نشان دهد از شما کلاهبرداری شده است را به دادگاه ارائه کنید. مدارکی که مبتنی بر ضرر و زیان مالی شما و سود شخص کلاهبردار است. در تنظیم نمونه لایحه کلاهبرداری به مواد قانونی نیز اشاره کنید.
شواهدی را که نشان دهد شخص کلاهبردار با استفاده از وسایل متقلبانه، معرفی خود به عنوان مامور دولتی، تبلیغ در رسانههای عمومی و… از شما کلاهبرداری کرده است را همراه با نمونه لایحه کلاهبرداری به دادگاه تقدیم کنید.
تیم حقوقی رکلا، خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را ارائه کرده است. میتوانید روی لینک قبل بزنید و درخواست خود را برای استفاده از این سرویس ثبت کنید تا در زمان مناسب با شما تماس بگیریم. شما همچنین این امکان را دارید که مسئولیت نگارش متن لایحه مورد نظر خود را به دپارتمان حقوقی رکلا بسپارید. برای پیگیری این درخواست، روی عبارت تنظیم لایحه بزنید و درخواستتان را ثبت کنید.