لایحه تغییر نام چگونه و مطابق با چه قوانینی نوشته می‌شود؟

نویسنده:منا سبزه وند
-
بروزرسانی:1402/07/26
زمان مطالعه: 8 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
لایحه تغییر نام

نمونه لایحه تغییر نام یکی از لوایح مهم و همیشگی در دادگاه‌ها است. ممکن است دعوای تغییر نام از طرف خود شخص یا ولی قهری او باشد. در زمان تولد هر شخصی، والدین نامی را برای او انتخاب می‌کنند. گاهی ممکن است این شخص در زمان نوجوانی یا بزرگسالی مایل به تغییر نام خود باشد. این ‌موضوع ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد.

اختلاف با خانواده، اختلاف عقاید، زشت یا ناپسند بودن و نامتعارف بودن اسم و موارد دیگری مانند آن، می‌تواند موجب درخواست این شخص برای تغییر نام خودش باشد. در دعوای تغییر نام، همیشه اداره ثبت احوال خوانده ‌است. یعنی دعوا علیه اداره ثبت احوال مطرح می‌شود. اگر شما هم قصد دارید نام خود را تغییر دهید؛ این مطلب را تا پایان مطالعه کنید؛ تا با نحوه تنظیم نمونه لایحه تغییر نام آشنا شوید.

در چه مواردی امکان تغییر نام وجود دارد؟

مطابق قانون ثبت احوال زمانی که نامی موجب هتک حیثیت به مقدسات باشد، شخص می‌تواند آن را تغییر دهد. هم چنین اگر نام شخصی برگرفته از عناوین کشوری، لشکری و ترکیب دو اسم باشد می‌تواند آن را تغییر دهد. برای مثال: کسی که نام او تیمسار یا سرهنگ است، می‌تواند در اداره ثبت و احوال آن نام را تغییر دهد. گاهی ممکن است نام شخص با جنسیت او مطابقت نداشته باشد یا مستهجن باشد. در این‌ صورت نیز می‌تواند برای تغییر آن اقدام کند. زمانی ‌که نام شخص، صفت ناپسندی باشد و موجب تحقیر او شود، این شخص می‌تواند برای تغییر آن به اداره ثبت احوال مراجعه کند. نام‌هایی که باعث ترویج فرهنگ غرب می‌شود، در اداره ثبت احوال قابل‌ تغییر هستند.

این مواردی که بیان شد همگی در اداره ثبت احوال پیگیری می‌شود. یعنی این اداره با تغییر نام موافقت می‌کند. زمانی ‌که ثبت احوال با تغییر نام اشخاص موافقت نکند یا آن را از مصادیق مواردی که بیان شد تشخیص ندهد؛ شخص متقاضی می‌تواند به دادگاه مراجعه کند. سپس نمونه لایحه تغییر نام کوچک یا لایحه جهت تغییر نام را به طرفیت اداره ثبت احوال تنظیم کند. در صورتی‌ که دادگاه دلایل و مدارک این شخص را کافی بداند، به تغییر نام  او حکم می‌دهد.

لایحه تغییر نام خانوادگی

گاهی ممکن است افراد به دلیل اختلاف با خانواده خود یا به دلیل مناسب نبودن نام خانوادگی‌شان یا هر دلیل دیگری بخواهند این نام را تغییر دهند. در این حالت اگر تقاضای آن‌ها متعارف باشد و مطابق قانون ثبت احوال باشد، این ‌موضوع در اداره ثبت احوال رسیدگی می‌شود. اما اگر اداره ثبت احوال با تغییر نام خانوادگی این اشخاص موافقت نکند، آن‌ها می‌توانند به دادگاه مراجعه کنند و لایحه برای تغییر نام را تنظیم کنند. برای تغییر نام خانوادگی باید حق تقدم رعایت شود.

حق تقدم به معنی آن است که باید از اولین کسی که این نام خانوادگی متعلق به او بوده ‌است یا وارث او برای نام خانوادگی جدیدتان اجازه بگیرید. برای مثال: قبل از اینکه شما لایحه تغییر نام خانوادگی را تنظیم و به دادگاه تقدیم کنید؛ لازم است ابتدا از شخصی که می‌خواهید از نام خانوادگی او استفاده کنید، اجازه بگیرید. در صورتی‌که این شخص زنده نباشد، می‌توانید از وراث او اجازه بگیرید. چنانچه آن‌ها با این ‌موضوع موافقت کنند، می‌توانید از نام خانوادگی آن‌ها استفاده کنید. اما اگر مخالف باشند، امکان استفاده از نام خانوادگی آن‌ها وجود ندارد. برای مثال اگر شما می‌خواهید از نام خانوادگی سمیعی استفاده کنید؛ باید از اولین کسی که این نام خانوادگی را انتخاب کرده  است یا وراث او اجازه بگیرید.

نکته‌ای که در مورد لایحه دفاعیه تغییر نام لازم است بدانید؛ این است که در صورت تغییر نام خانوادگی خود دیگر نمی‌توانید برای مرتبه دوم آن را تغییر دهید. زیرا این حق فقط یک‌ بار برای شما در نظر گرفته می‌شود. اگر آقا هستید به دلیل اینکه نام خانوادگی فرزندان شما همان نام خانوادگی شما می‌شود، لازم است که در زمان تقاضای این‌ موضوع و تقدیم نمونه لایحه تغییر نام ، دقت کافی را داشته باشید.

تغییر نام مذهبی چگونه انجام می‌شود؟

معمولاً اداره ثبت احوال به راحتی با تغییر نام‌های مذهبی به نام‌های غیرمذهبی موافقت نمی‌کند. با این حال، اگر نام شما مذهبی باشد و بخواهید آن را تغییر دهید، می‌توانید به دادگاه مراجعه کنید. تغییر نام مذهبی به نام غیرمذهبی دشوارتر از تغییر سایر اسامی با یکدیگر است. حتی این امکان نیز وجود دارد که دادگاه به طور کلی با درخواست شما در این خصوص مخالفت و قرار رد دعوا را صادر کند.

در طرف دیگر ماجرا، اگر بخواهید نام غیر مذهبی خود را به نام مذهبی تغییر دهید، پروسه پیگیری این اقدام برای شما آسان‌تر خواهد بود. یک مثال از این موضوع، در مورد کسانی است که به دین اسلام مشرف می‌شوند. اشخاصی که مسلمان می‌شوند می‌توانند حتی بدون مراجعه به دادگاه و در هیات حل اختلاف اداره ثبت احوال نام خود را به یک نام مذهبی تغییر دهند و نیازی ندارند که به دادگاه مراجعه کنند یا لازم باشد که لایحه‌ای به دادگاه ارائه دهند.

نمونه لایحه تغییر نام برای چه زمانی مناسب است؟

زمانی ‌که شخصی می‌خواهد نام خودش را تغییر دهد، با تقدیم نمونه لایحه دفاعیه تغییر نام کوچک به دادگاه و ارائه مدارک و دلایل کافی تقاضای خود را مطرح می‌کند. گاهی ممکن است شخصی در خانواده‌ای متولد شود که خواهر یا برادر قبل از او در زمان نوزادی یا خردسالی فوت کرده باشند. خانواده بدون این‌که شناسنامه او را باطل کنند، شناسنامه را برای فرزند جدید خود قرار دهند. این شخص به دلیل نارضایتی از نداشتن نام واقعی خودش، برای تغییر آن اقدام می‌کند. او با مراجعه به دادگاه و تنظیم نمونه لایحه تغییر نام و ارائه مدارک کافی ادعای خود را ثابت می‌کند. در صورتی‌ که این مدارک مؤثر باشد، قاضی به نفع او حکم می‌دهد.

نکات مهم درباره نمونه لایحه تغییر نام

زمانی‌ که پدرتان نام خانوادگی خودش را تغییر داده باشد، شما می‌توانید بدون کسب اجازه از او، از این نام جدید استفاده کنید.

گاهی ممکن است پدر شما نام خانوادگی‌ خود را تغییر داده باشد، ولی شما بخواهید از نام خانوادگی پدربزرگتان استفاده کنید. در این حالت بعد از رسیدن به سن قانونی یا با اثبات رسیدن به سن رشد ، می‌توانید نام خانوادگی جدید را به نام خانوادگی پدربزرگتان تغییر دهید.

تغییر نام در مورد هر شخص فقط یک ‌بار ممکن است. یعنی اگر شما یک ‌بار نام خانوادگی خود را تغییر دهید و بعداً پشیمان شوید؛ نمی‌توانید از نام خانوادگی سابق خود استفاده کنید.

تغییر نام و اسامی مذهبی به ‌دشواری ممکن است. این‌موضوع معمولاً در اداره ثبت پذیرفته نمی‌شود و دادگاه ممکن است بطلان این دعوا را اعلام کند.

مواد قانونی مرتبط با نمونه لایحه تغییر نام

برای تهیه و تنظیم نمونه لایحه دفاعیه تغییر نام کوچک و حتی برای تهیه لایحه برای تغییر نام خانوادگی، لازم است که از قوانین مرتبط آگاه باشید و در متن لایحه به آن‌ها اشاره کنید. در ادامه به قوانین قابل استفاده در لایحه دفاعی تغییر نام کوچک اشاره می‌کنیم:

ماده‌ 997 قانون مدنی

مطابق این ماده همه اشخاص باید دارای نام خانوادگی باشند. گرفتن نام‌های مخصوصی که به ‌موجب اداره ثبت تعیین می‌شود، ممنوع است.

ماده 41 قانون ثبت احوال

نام خانوادگی فرزندی که به دنیا می‌آید؛ همان نام خانوادگی پدر او است. حتی اگر شناسنامه فرزند در قلمرو اداره ثبت احوال دیگری صادر شود. مطابق این ماده فرزندان زمانی‌ که بزرگ شوند، می‌توانند برای خود نام خانوادگی دیگری انتخاب کنند.

ماده 40 قانون ثبت احوال

تغییر نام خانوادگی باید با تایید و تصویب سازمان ثبت احوال باشد. شخصی که قصد دارد نام خانوادگی خود را تغییر دهد، باید روند قانونی آن را طی کند. هیچکس نمی‌تواند بدون تصویب این سازمان از نام خانوادگی اشخاص دیگری استفاده کند.

ماده 42 قانون ثبت احوال

مطابق این ماده خانم می‌تواند با موافقت شوهرش در طول دوران زوجیت از نام خانوادگی او استفاده کند. چنانچه آن‌ها از یکدیگر جدا شوند، استفاده از نام خانوادگی به ‌اجازه‌ شوهر بستگی دارد. یعنی اگر بعد از طلاق شوهر به همسر خود اجازه استفاده از نام خانوادگی را بدهد، این خانم می‌تواند همچنان از آن استفاده کند. اما اگر شوهر به این ‌موضوع رضایت ندهد، خانم نمی‌تواند از نام خانوادگی همسر سابق خود استفاده کند.

پیشنهاد ما

به منظور آگاهی از شرایط و نحوه اقدام برای تغییر اسم و نام خانوادگی، لازم است که ابتدا با یک مشاور حقوقی گفتگو کنید. شما می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید و همچنین تنظیم لایحه را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.

منا سبزه وند
با توجه به اینکه «منا سبزه وند» کارشناس حقوقی و پژوهشگر امور حقوقی - قراردادی است، رکلا افتخار داشته است که در تیم تحریریه خود، تالیف بخشی از مقالات مهم را به ایشان محول کند.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات