زمان استفاده از لایحه دارا شدن بلاجهت و تمام شرایط نمونه لایحه ایفای ناروا

لایحه دارا شدن بلاجهت یک لایحه بسیار مهم است. گاهی ممکن است شخصی بدون این ‌که استحقاق دریافت کالا یا مالی را داشته باشد، آن را تصاحب یا تصرف کند. این ‌موضوع ممکن است توسط خود او یا شخص دیگری انجام شده باشد. ممکن است اشخاص بدون اینکه رابطه حقوقی و قرارداد بین آن‌ها وجود داشته باشد، در مقابل یکدیگر مسئولیت‌هایی را دارا شوند. به ‌عبارت‌ دیگر اگر شخصی بدون اینکه رابطه قراردادی با شخص دیگر داشته باشد، به ‌اشتباه مبلغی به حساب او وارد شود، موظف است آن مبلغ را پس دهد.

زیرا چنین شرایطی، مصداق دارا شدن بلا جهت برای دریافت کننده و ایفای ناروا از طرف پرداخت ‌کننده است. یعنی شخص بدون این ‌که طلبکار باشد یا استحقاق دارا شدن مالی را داشته باشد، آن مال را در اختیار دارد. در صورتی‌ که مالک، مال را از متصرف مطالبه کند، ولی متصرف از پس دادن آن خودداری کند، مالک می‌تواند با مراجعه به دادگاه و تنظیم نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت ، الزام این شخص را به استرداد مال خود تقاضا کند.

مفهوم‌شناسی

دارا شدن بلا جهت؛ به معنی آن است که شخصی بدون جهت قانونی و قراردادی، مالک یا متصرف مالی شود. از طرف دیگر، ایفای ناروا نیز به معنی آن است که شخصی بدون این ‌که مدیون باشد، مالی را به شخص دیگری بدهد. در هر دو حالت، شخصی که این کالا یا مال را در اختیار دارد، موظف است که آن را پس بدهد. در صورتی ‌که مالک اصلی به این شخص مراجعه کند، ولی او از پس دادن آن مال امتناع کند، مالک می‌تواند علیه متصرف طرح دعوا کند. سپس با تنظیم نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت و ارائه مدارک کافی، این ‌موضوع را در دادگاه ثابت کند.

به ‌عنوان مثال: شخصی که مبلغ صد میلیون تومان به دیگری بدهکار است، برای ادای دین خود، در دو قسط این بدهی را به طلبکار پرداخت می‌کند. بعد از گذشت مدتی متوجه می‌شود که برادر او نیز برای کمک به او، این مبلغ را به‌ صورت کامل به طلبکار او پرداخت کرده است. در این حالت طلبکار به جای صد میلیون طلب خود، مبلغ دویست میلیون تومان را در اختیار دارد. بدهکار می‌تواند برای پس گرفتن مازاد بدهی خود، به فرد طلبکار مراجعه کند.

اگر طلبکار این ادعا را رد کند یا این ‌که مازاد طلب خود را به مدیون پس ندهد، طرف مقابل حق دارد که علیه او در دادگاه طرح دعوا کند. سپس با تنظیم نمونه لایحه ایفای ناروا و ارائه مدارک لازم قاضی را مجاب کند که به نفع او حکم دهد. در صورتی ‌که صحت ادعای این شخص برای دادگاه محرز شود، طلبکار را به ‌استرداد مازاد طلب محکوم می‌کند.

نکات مهم درباره نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت

زمانی که شخصی مالی را به دیگری قرض دهد یا نزد او به امانت بگذارد و این شخص، آن مال را پس ندهد، این شرایط به منزله دارا شدن بلا جهت نیست و تحت عناوین دیگری قابل پیگیری خواهد بود.

زمانی ‌که شخصی مدعی است، مالی را به ‌صورت ایفای ناروا به دیگری پرداخته ‌است، باید مدارکی برای اثبات این ادعا، به دادگاه ارائه دهد. صرف بیان این ادعا، قابل پیگیری نیست و دعوای او رد می‌شود.

شخصی که به‌ طرف مقابل بدهکار باشد و این شخص به هر نحوی مالی را معادل طلب خود از بدهکار تصاحب کند، شخص مدیون نمی‌تواند علیه او طرح دعوا کند و نمونه لایحه ایفای ناروا را تنظیم کند. زیرا این موضوع ویژگی‌ دارا شدن بلا جهت را ندارد و طلبکار در مقابل طلب خود آن مال را گرفته ‌است. دارا شدن بلا جهت؛ به این صورت است که که شخص بدون استحقاق و به ‌صورت ناحق مالی را دارا شود.

صاحب مال موظف است که مخارج و هزینه‌های مالی که به علت ‌اشتباه او نزد دیگری بوده ‌است، را بپردازد. یعنی اگر شخصی به دلیل اشتباه خودش مالی را به دیگری بدهد، باید هزینه‌های نگهداری آن را پرداخت کند. مگر این ‌که شخص متصرف از این ‌موضوع و عدم استحقاق خود آگاه باشد.

شرایط ایفای ناروا و دارا شدن بلا جهت

در چه شرایطی ایفای ناروا و دارا شدن بلا جهت واقع می‌شود:

حالت اول؛ زمانی است که شما بدون این ‌که به شخصی بدهکار باشید، خود را مدیون تلقی کنید و مبلغی را به‌ عنوان طلب به او بپردازید. این حالت ایفای ناروا است و مبلغی که پرداخته‌اید، قابل استرداد است.

حالت دوم؛ زمانی است که شما به شخصی به جهت بیع، دین یا امثال آن بدهکار هستید و مبلغی بیش ‌از میزان بدهی خود، به او پرداخت کرده‌ باشید، نسبت مازاد بدهی از طرف شما ایفای ناروا و از طرف طلبکار، دارا شدن بلا جهت است.

حالت سوم؛ در جایی است که شما به‌ اشتباه مالی را که قصد داشتید به حساب شخص مورد نظرتان واریز کنید، به حساب دیگری واریز می‌کنید. در این حالت هم می‌توانید وجه پرداختی را از آن شخص پس بگیرید.

در هر کدام از این موارد، اگر مال یا کالایی که نزد طرف مقابل قرار دارد را مطالبه کنید، ولی او از پس دادن آن خودداری کند، می‌توانید با مراجعه به دادگاه و تنظیم نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت درباره شرایط خود توضیح دهید. سپس از دادگاه الزام طرف مقابل را به استرداد آن مال تقاضا کنید.

کاربرد نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت

در زندگی روزمره همه ما ممکن است بدون این ‌که مدیون باشیم مالی را به شخصی بدهیم که استحقاق دریافت آن را ندارد. مانند این‌ که در زمان واریز مبلغی برای شخص مورد نظرمان به ‌صورت اشتباه آن را به حساب دیگری واریز کنیم در این حالت طبق قانون می‌توانیم مال خود را پس بگیریم. اگر شما هم این موضوع را تجربه کرده‌اید، بهتر است با کاربرد نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت آشنا شوید تا بتوانید این مال را استرداد کنید.

چنانچه طرف مقابل این مبلغ را به شما پس ندهد، می‌توانید با مراجعه به دادگاه و تنظیم نمونه لایحه ایفای ناروا ، از قاضی، رسیدگی به این پرونده را تقاضا کنید. درواقع کاربرد نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت ، در زمانی است که شخصی به ‌صورت ناروا و ناحق مال شما را تصرف می‌کند، در حالی ‌که شما هیچ گونه رابطه حقوقی با او ندارید. به‌ عنوان مثال؛ شما به شخصی بدهکار هستید، زمانی ‌که می‌خواهید بدهی او را پرداخت کنید، طلب این شخص را  به فرد دیگری که با او تشابه اسمی دارد، پرداخت می‌کنید. در این حالت طلبکار اصلی به شما مراجعه می‌کند و طلب خود را مطالبه می‌کند. بعد از بررسی، مشخص می‌شود که شما به ‌علت تشابه اسمی، دین خود را به شخص دیگری پرداخت کرده‌اید.

در این‌ صورت شما می‌توانید به شخصی که دین خود را به او پرداخت کرده‌اید، مراجعه کنید و مال را پس بگیرید. در صورتی‌ که او منکر این مال شود یا آن را پس ندهد، می‌توانید علیه او در دادگاه حقوقی طرح دعوا کنید. سپس با تنظیم نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت و ارائه مدارک کافی، دارا شدن بلا جهت او را ثابت کنید. در صورتی ‌که قاضی محق بودن شما را احراز کند، طرف مقابل را محکوم به استرداد مال می‌کند.

چه زمانی نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت تنظیم می‌شود؟

زمانی ‌که شخصی به ‌صورت ناروا و بدون این ‌که استحقاق دریافت مالی را داشته باشد، آن را تصاحب یا تصرف می‌کند، مطابق قانون باید آن را به مالک پس بدهد. چنانچه این شخص به هر دلیلی از پس دادن آن امتناع کند، می‌توانید علیه او در دادگاه حقوقی طرح دعوا کنید. شما می‌توانید با تنظیم نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت درباره خواسته خود، به‌ طور کامل توضیح دهید. در صورتی ‌که بتوانید این ‌موضوع را اثبات کنید، قاضی به نفع شما حکم می‌دهد.

به ‌عنوان مثال: شما یک خانه را خریداری می‌کنید. در قرارداد خرید خانه توافق می‌کنید که مبلغ آن را در چند نوبت به فروشنده بپردازید. اگر شما بعد از پرداخت تمام مبلغ، به اشتباه، یک قسط بیشتر به فروشنده بپردازید، می‌توانید با ارائه مدارک لازم، آن را از او پس بگیرید. در صورتی‌ که فروشنده این ادعای شما را نپذیرد و از پس دادن آن مبلغ خودداری کند، می‌توانید با تنظیم نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت و ارائه فیش واریز اقساط، از قاضی رسیدگی به این موضوع را تقاضا کنید.

مدارک نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت

برای اینکه بتوانید از طریق دادگاه، مال خود را پس بگیرید، لازم است که ضمن تقدیم نمونه لایحه دارا شدن بلاجهت ، تمام اسناد، مدارک و دلایل خود را ارائه دهید. اگر برای ادعای خود شاهدی دارید، می‌توانید با معرفی او به دادگاه ادعای خود را ثابت کنید. چنانچه مدارک واریز و رسید پرداخت را در اختیار دارید ضمن تقدیم نمونه لایحه ایفای ناروا ، آن‌ها را به دادگاه ارائه دهید. چنانچه صحت ادعای شما و مدارک ارائه‌ شده، در دادگاه ثابت شود، قاضی شخص مقابل را که مال در اختیار او است، به پس دادن آن محکوم می‌کند.

ماده 303 قانون مدنی برای استفاده در این لایحه

با توجه به این ماده، زمانی‌ که شخصی به ‌صورت ناروا چیزی را تصرف می‌کند، صاحب مال باید مخارج لازم برای نگهداری آن را بپردازد. البته در شرایطی که متصرف از ناروا بودن و عدم استحقاق خودش نسبت به این مال اطلاع داشته باشد، صاحب مال این هزینه را پرداخت نخواهد کرد. یعنی شخصی که یک خودرو را اشتباهی خودروی خودش تصور می‌کند و هزینه پارکینگ و لوازم جانبی را برای آن خودرو می‌پردازد، می‌تواند این مخارج را از صاحب اصلی خودرو دریافت کند. البته در صورتی ‌که متصرف از ناروا بودن این تصرف آگاه باشد، این هزینه‌ها بر عهده‌ خودش خواهد بود.

پیشنهاد ما

گاهی ممکن است با اشتباهات کوچک، گرفتاری‌های مالی بزرگی ایجاد شود. در چنین شرایطی، بهترین کار این است که قانون را مدنظر قرار دهید. برای کسب اطلاعات درباره لایحه دارا شدن بلاجهت و شرایط استفاده از آن، به شما پیشنهاد می‌کنم که از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید. علاوه براین، می‌توانید تنظیم لایحه مورد نظر را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.