یکی از موضوعات مهم و کاربردی در حقوق، لایحه حق حبس است. حق حبس به معنی خودداری از انجام تعهد تا زمان اجرای تعهد از سوی طرف دیگر است. حق حبس از گذشته تاکنون در فقه و قانون ما پذیرفته شده است. قانون‌گذار حق حبس را برای جلوگیری از ضرر در قراردادها تعیین کرده است. یعنی پس از نوشتن قرارداد هریک از طرفین می‌تواند تعهد خود را انجام ندهد تا زمانی که طرف مقابل به تعهد خود عمل کند. به این موضوع حق حبس می‌گویند.
وقتی یک قرارداد تنظیم می‌شود، طرفین از یکدیگر انتظار دارند که مطابق قرارداد به شروط و تعهدات خود عمل کنند. اگر طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکند و اصرار طرف دیگر قرارداد، تأثیری نداشته باشد، این شخص می‌تواند اجبار او برای عمل به تعهدات را از دادگاه بخواهد. او با تنظیم لایحه حق حبس از دادگاه می‌خواهد که طرف دیگر را ملزم به انجام تعهداتش کند. طرف معترض باید در متن لایحه حق حبس ، درباره قرارداد و تعهداتی که طرفین امضاء کرده‌اند، توضیحات کامل را بنویسد. قاضی پس از بررسی لایحه حق حبس حکم خود را صادر می‌کند.
لایحه دفاعیه حق حبس زوجه
یکی از مهم‌ترین مسائل در حقوق، حق حبس زوجه است. حق حبس زوجه یکی از حقوقی است که در فقه و قانون مدنی برای زوجه تعیین شده است. مطابق این حق، زوجه می‌تواند تا قبل از اینکه مهریه خود را دریافت کند، از انجام وظایف خود در مقابل شوهرش امتناع کند. اگر زوج از پرداخت مهریه زن خودداری کند زن می‌تواند از حق حبس خود استفاده کند. به این صورت که پس از مراجعه به دادگاه، لایحه دفاعیه حق حبس زوجه را تنظیم می‌کند و جزئیات را برای قاضی شرح می‌دهد. قاضی با بررسی لایحه دفاعیه حق حبس زوجه مرد را ملزم به پرداخت مهریه می‌کند. اگر مرد به علت اعسار از پرداخت مهریه، آن را به زن پرداخت نکرده باشد، تصمیماتی مانند صدور حکم اعسار یا تقسیط مهریه برای او در نظر گرفته می‌شود.
اگر قاضی حکم به اعسار مرد و تقسیط مهریه زوجه بدهد، زن می‌تواند تا پرداخت آخرین قسط مهریه از حق حبس خود استفاده کند. اما حق حبس همچنان برای او محفوظ است. ضمن آنکه اگر مرد توانایی پرداخت تمام مهریه زن را دارد قاضی او را ملزم به پرداخت مهریه می‌کند.
کاربرد نمونه لایحه حق حبس
حق حبس حقی است که به منظور پیشگیری از ضرر و زیان طرفین در قرارداد مشخص شده است. حق حبس زوجه نیز به دلیل حمایت از او پیش بینی شده است. زمانی که شخصی قراردادی را امضا می‌کند از طرف دیگر انتظار دارد به تعهدات خود در قرارداد عمل کند. بنابراین اگر شخصی از عمل به تعهدات خود، خودداری کند طرف مقابل می‌تواند در دادگاه صالح علیه او شکایت کند. سپس ضمن تنظیم لایحه برای حق حبس از دادگاه تقاضا کند که این شخص را موظف کند که تعهدات خود را انجام دهد.
کاربرد لایحه دفاعیه حق حبس زوجه نیز زمانی است که زنی قبل از رابطه زناشویی با همسرش از او بخواهد که مهریه او را تمام و کمال پرداخت کند. اگر مرد از پرداخت مهریه به زوجه خودداری کند، همسرش علیه او طرح دعوا خواهد کرد. پس از آن با تنظیم لایحه دفاعیه حق حبس زوجه از قاضی تقاضای رسیدگی و صدور حکم می‌کند. قاضی پس از بررسی نمونه لایحه حق حبس و مدارک آن، حکم خود را صادر خواهد کرد.
نحوه نوشتن نمونه لایحه حق حبس
برای نوشتن این لایحه، شخص باید تمام مدارک و دلایلی که درستی ادعای او را ثابت می‌کند به دادگاه تحویل دهد. شخص باید با استفاده از مستندات قانونی مانندِ مواد قانونی، آرای وحدت رویه و نظرات مشورتی قوه قضائیه، لایحه‌ای مناسب و قابل توجه به دادگاه ارائه دهد. همچنین می‌تواند از آیات و روایات و قواعد فقهی مرتبط با این موضوع در متن لایحه استفاده کند.
مدارک و دلایل مناسب نمونه لایحه حق حبس
شخصی که لایحه برای حق حبس تنظیم می‌کند باید برای اثبات ادعای خود، تمام مدارک، دلایل و اسناد را به دادگاه ارائه کند. برای مثال، در زمان امتناع فرد از پرداخت مبلغ قرارداد، طرف دیگر قرارداد، باید شهود و سایر اسناد را با خود به دادگاه ببرد. قاضی با توجه به این مدارک نسبت به جزئیات موضوع آگاه می‌شود و حکم خود را صادر می‌کند.
نظریه شماره 1020٫7 مورخ 1383/2/31
اعسار شوهر حق حبس را از بین نمی‌برد. زیرا درست است که در این حالت امکان مطالبه مهریه از او وجود ندارد اما این موضوع حق حبس را برای زوجه از بین نمی‌برد. بنابراین اگر شوهر از نظر مالی، توانایی نداشته باشد، باز هم زوجه حق دارد از حق حبس خود استفاده کند.
مواد قانونی مناسب برای این لایحه
برای نوشتن این لایحه می‌توانیم از مواد قانونی مرتبط و متناسب با موضوع آن استفاده کنیم تا لایحه‌ای مناسب و مستند به دادگاه ارائه دهیم. ماده اول و دوم در لایحه حق حبس و ماده سوم در لایحه دفاعیه حق حبس زوجه استفاده می‌شود:
ماده 1085 قانون مدنی
مطابق با این ماده، زن می‌تواند تا زمانی که مهریه به او تسلیم نشده است از انجام وظایف خود در مقابل شوهر خودداری کند. برای این حق حبس، لازم است که مهریه حال باشد. یعنی مدت دار نباشد.
ماده 1086 قانون مدنی
با توجه به این ماده قانونی، اگر زن وظایف خود را در مقابل شوهر انجام دهد و از او تمکین کند، دیگر حق حبس ندارد. اما حق مطالبه مهریه برای او ثابت است و از بین نمی‌رود.
ماده ۳۷۷ قانون مدنی
با توجه به این ماده، فروشنده و خریدار حق دارند از تسلیم مال مورد معامله و قیمت آن خودداری کنند تا طرف دیگر حاضر به تسلیم شود. یعنی هریک از طرفین می‌تواند انجام وظیفه قراردادی خود را مشروط به انجام وظیفه از سوی طرف مقابل کند.
پیشنهاد ما در مورد این لایحه
همانطور که می‌دانید تیم حقوقی رکلا به عنوان یک مرجع تخصصی تنظیم لایحه است. شما می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و تنظیم لایحه استفاده کنید. برای استفاده از این خدمات، روی لینک‌های قبل بزنید و وارد صفحه مرتبط با آن شوید.
