لایحه اجرت المثل و توضیحاتی درباره نمونه لایحه دفاعیه در پرونده اجرت المثل ایام زوجیت

در فقه و حقوق برای زوجین در زندگی مشترک، وظایف مشخصی تعیین‌ شده است. این وظایف ممکن است مالی یا غیرمالی باشند. یکی از حقوق مالی زن در ایام زوجیت، اجرت‌المثل است که پرداخت آن به عهده مرد خواهد بود. اجرت‌المثل ایام زوجیت در مقابل خدماتی که زن در خانه همسر و به دستور او انجام داده ‌است، به خانم پرداخت می‌شود. طبق قانون و فقه، زن می‌تواند برای کارهایی که در خانه همسر خود انجام داده است اجرت‌المثل مطالبه کند. یعنی اگر زن غیر از وظایف زناشویی، به دستور شوهر خود کاری را انجام دهد که دیگران مطابق عرف برای آن حق‌الزحمه دریافت می‌کنند، می‌تواند اجرت‌المثل ایام زوجیت را مطالبه کند. زنی که قصد دارد اجرت‌المثل ایام زوجیت را مطالبه کند، در دادگاه علیه شوهر خود طرح دعوا می‌کند. سپس با تنظیم لایحه اجرت المثل درباره اموری که در منزل شوهر انجام داده است، توضیح می‌دهد.

شرایط استحقاق زن برای دریافت اجرت‌المثل ایام زوجیت

پیش از تنظیم لایحه اجرت المثل بهتر است با شرایطی که زن را مستحق دریافت اجرت‌المثل می‌کند، آشنا شویم:

ابتدا اینکه زوجه باید این امور را به دستور مستقیم یا غیرمستقیم شوهر خود انجام داده باشد. منظور از دستور، این نیست که شوهر انجام این کارها را به زن تحمیل کند. بلکه انتظار شوهر از انجام دادن این کارها توسط زن نیز می‌تواند مصداق این ‌مورد باشد. یعنی زنی که مطمئن است رسیدگی نکردن به امور منزل، موجب بروز اختلاف بین او و آقا می‌شود نیز مشمول این مورد است. این زن می‌تواند به طرفیت شوهر خود، طرح دعوا کند و لایحه اجرت المثل را تنظیم کند. سپس درباره دستوری بودن انجام امور منزل و شرایط آن توضیحات کامل را ارائه دهد.

یکی دیگر از شرایطی که برای مطالبه اجرت‌المثل وجود دارد؛ این است که زن این کارها را بدون قصد تبرع انجام داده باشد. تبرع یعنی شخصی در راه رضای خدا و مجانی کاری را انجام دهد. تبرع در اینجا به معنی انجام دادن کارهای خانه توسط زن به ‌صورت مجانی است. در این حالت به زن اجرت‌المثل ایام زوجیت تعلق نمی‌گیرد. البته اصل بر عدم تبرع است و مرد باید ثابت کند که همسرش امور منزل را رایگان انجام داده ‌است. یعنی قصد دریافت و مطالبه مال در قبال آن کارها را نداشته‌ است.

تفاوت نحله و اجرت‌المثل

پیش ‌از تنظیم نمونه لایحه اجرت المثل ایام زوجیت ، لازم است که بدانیم، زمانی ‌که زنی لایحه اجرت المثل را به دادگاه ارائه می‌دهد، ممکن است این درخواست او رد شود یا از اجرت‌المثل محروم شود. اگر زوجه اظهار ‌کند که بدون دستور شوهر و با اراده خود و به قصد تبرع به کارهای خانه رسیدگی کرده ‌است؛ در این حالت ممکن است اجرت‌المثل به خانم تعلق نگیرد. زیرا خودش اقرار کرده است که رایگان این امور را به ‌عهده گرفته‌ است. چنانچه به هر دلیلی بعد از طرح دعوا و تنظیم لایحه اجرت المثل به زن اجرت‌المثل تعلق نگیرد، دادگاه برای او نحله را در نظر خواهد گرفت.

برخلاف اجرت‌المثل نحله نیاز به ‌نظر کارشناسی ندارد و تعیین میزان آن با قاضی رسیدگی‌کننده به پرونده است. قاضی با بررسی دلایل، مدارک، سال‌های زندگی مشترک و وظایف زوجه حکم الزام مرد به پرداخت نحله را برای زن صادر می‌کند.

گاهی ممکن است مرد با توافق همسر خود در طول زندگی مشترک، هر ماه مبلغی را به عنوان اجرت المثل به زوجه پرداخت کرده باشد. در این حالت، اگر زن مدعی شود که مرد اجرت المثل پرداخت نکرده است، شوهر می‌تواند با تنظیم لایحه دفاعیه زوج در پرونده اجرت المثل و ارائه دلایل و مدارک مناسب، اثبات کند که اجرت المثل ایام زوجیت را به زن پرداخته‌ است.

بعضی مواقع ممکن است زن انجام امور منزل را به صورت رایگان انجام دهد. یعنی اعلام کند که در مقابل این امور حق الزحمه‌ای از طرف مرد نمی‌خواهد. اگر این زن بعد از طلاق اجرت المثل ایام زوجیت را مطالبه کند، مرد می‌تواند با تنظیم لایحه دفاعیه اجرت المثل از طرف زوج درباره این موضوع به طور کامل توضیح دهد. قاضی پس از بررسی دلایل و مدارک حکم مناسب را صادر می‌کند.

درخواست اعسار از پرداخت اجرت‌المثل از طرف زوج

زمانی که دادگاه مردی را به پرداخت اجرت‌المثل محکوم می‌کند، در این حالت ممکن است این مرد توانایی پرداخت اجرت‌المثل را نداشته باشد. او از دادگاه تقاضا می‌کند که اجرت‌المثل را برای او تقسیط کند. یعنی با توجه به وضعیت مالی او، هر ماه مبلغ معینی را به ‌عنوان اجرت‌المثل به زوجه پرداخت کند. چنانچه برای دادگاه محرز شود که مرد توانایی پرداخت اجرت‌المثل را به‌ طور کامل ندارد، حکم تقسیط را صادر می‌کند.

نکات مهم درباره لایحه اجرت المثل زوجیت

اصل بر این است که کار 1به قصد عدم تبرع انجام شده‌ است. یعنی رایگان نیست. اگر زنی اقرار کند که این امور را بدون انتظار و توقع مالی انجام داده ‌است، اجرت‌المثل به او تعلق نمی‌گیرد. به ‌همین دلیل، زمانی ‌که زن لایحه اجرت المثل را تنظیم می‌کند، باید بیان کند که این کارها را با قصد تبرع و دریافت حق قانونی خود در مقابل این کارها انجام داده‌ است.

اگر زنی از همسر خود تمکین نکند، همچنان می‌تواند اجرت‌المثل خود را از شوهر خود مطالبه کند. یعنی زنی که برای طلاق اقدام کرده است و علیه شوهر در دادگاه خانواده طرح دعوا می‌کند، می‌تواند لایحه اجرت المثل را تنظیم کند و به دادگاه ارائه دهد. به ‌عبارت ‌دیگر عدم تمکین باعث از بین رفتن حق زن نسبت به اجرت‌المثل ایام زوجیت نمی‌شود.

اجرت المثل چگونه حقی است؟

اجرت‌المثل، حقی است که مانند مهریه به وراث زن منتقل می‌شود. یعنی اگر زنی فوت کند وراث او می‌توانند علیه شوهرش طرح دعوا کنند. سپس با تنظیم لایحه، اجرت‌المثل ایام زوجیت را از او دریافت کنند.

اثبات عدم تبرع زن در رسیدگی به امور منزل به عهده‌ مرد است. یعنی این مرد است که باید ثابت کند؛ همسرش امور منزل را مجانی انجام داده ‌است. در این حالت اگر این‌ موضوع اثبات شود، به زن اجرت‌المثل تعلق نمی‌گیرد.

نکته‌ دیگری که در مورد اجرت‌المثل وجود دارد این است که زن می‌تواند اجرت‌المثل ایام زوجیت خود را هر زمان که بخواهد از مرد تقاضا کند. برای این درخواست لازم نیست حتما قصد طلاق وجود داشته باشد. زن می‌تواند اجرت‌المثل دریافت کند و همچنان به زندگی مشترک با شوهر خود ادامه دهد. به‌ عبارت ‌دیگر، دریافت اجرت‌المثل مستلزم وجود گواهی عدم امکان سازش نیست و زن، هم در زمان زندگی مشترک و هم بعد از طلاق، می‌تواند این حق را مطالبه کند. او با تنظیم نمونه لایحه دفاعیه اجرت المثل ایام زوجیت از قاضی تقاضای رسیدگی و صدور حکم می‌کند.

اجرت‌المثل به چه اموری تعلق می‌گیرد؟

در فقه و قانون ما نگهداری و شیر دادن به فرزند، پختن غذا و نظافت منزل از تکالیف زن شمرده نشده‌ است. یعنی او می‌تواند برای انجام این امور از شوهرش حقوق مشخصی را دریافت کند. اگر او در طول زندگی مشترک در مقابل این کارها مبلغی را دریافت نکرده باشد، مطابق قانون می‌تواند با طرح دعوا علیه شوهر و تنظیم لایحه دفاعیه اجرت المثل زوجیت برای دریافت این حق مالی خود از طریق قانون اقدام کند. دادگاه با بررسی شرایط و دلایل حکم خود را صادر می‌کند.

پرداخت اجرت‌المثل چه زمانی برعهده‌ مرد قرار می‌گیرد؟

پرداخت بعضی از حقوق مانند مهریه و نفقه به‌ محض وقوع عقد نکاح بر عهده‌ مرد قرار می‌گیرد. یعنی مرد موظف است بعد از جاری شدن عقد نکاح، هر زمانی‌که زن این حقوق را مطالبه کند، به او بپردازد. اجرت‌المثل یکی از حقوقی است که زن با شروع زندگی مشترک استحقاق دریافت آن را دارد. البته در ایام عقد و پیش ‌از شروع زندگی مشترک که دختر در خانه پدری سکونت دارد، نمی‌تواند اجرت‌المثل را مطالبه کند زیرا هنوز زندگی مشترک آغاز نشده و انجام امور منزل بر عهده‌ او قرار نگرفته ‌است.

البته گاهی امکان دارد که زن و مرد به‌ ‌محض اینکه عقد نکاح بین آن‌ها واقع شد، در منزل مشترک خود سکونت کنند. در این صورت چنانچه رسیدگی به امور منزل و خانه‌داری بر عهده زن قرار بگیرد، او می‌تواند اجرت‌المثل خود را از همان روز اول عقد مطالبه کند. برای این کار لازم است که زن با طرح دعوا علیه شوهرش در دادگاه خانواده و تنظیم نمونه لایحه مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت، از قاضی رسیدگی و صدور حکم مناسب را تقاضا کند. قاضی بعد از بررسی دلایل و مدارک حکم خود را صادر می‌کند.

پیشنهاد ما

تیم حقوقی رکلا با ارائه خدمات تنظیم لایحه و مشاوره حقوقی تلفنی ، شرایطی را ایجاد کرده است که بتوانید در خصوص لایحه مورد نظرتان با مشاور حقوقی گفتگو کنید و راهنمایی بگیرید یا اینکه وظیفه تنظیم این لایحه را به مشاوران حقوقی مجرب بسپارید.