لایحه ضرر و زیان پیمانکار چه زمانی به دادگاه داده می‌شود؟
امروزه به علت فشارهای کاری و رقابتی که بین اداره‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌ها وجود دارد کارفرما قسمت عمده‌ای از کار خود را به پیمانکاران واگذار می‌کند. پیمانکار شخصی است که وظیفه محقق کردن اهداف کارفرما را برای پروژه به عهده دارد. پیمانکار می‌تواند شخص حقیقی (انسان) یا شخص حقوقی (شرکت ها وموسسات) باشد. زمانی که پیمانکار مطابق اهداف پروژه، تعهدات خود را انجام نمی‌دهد یا ضرر و زیانی به کارفرما وارد می‌کند، کارفرما در دادگاه صالح علیه او شکایت می‌کند. پس از آن لایحه ضرر و زیان پیمانکار تنظیم می‌شود.
در واقع نمونه لایحه ضرر و زیان پیمانکار در زمانی که پروژه با شکست مواجه شده است یا بیم شکست آن وجود دارد نوشته و به دادگاه تقدیم می‌شود.
تعریف پیمانکار و کارفرما
پیمانکار شخصی حقیقی یا حقوقی است که توانایی و تسلط کامل به موضوع پروژه دارد. ایشان به علت تخصصی که دارد اهداف و نقشه‌های کارفرما را در مسیر پروژه اجرا می‌کند. پیمانکار باید بتواند مطابق زمان‌بندی معین و با توجه به بودجه‌ای که در اختیار دارد، اهداف پروژه را به درستی محقق کند.
کارفرما شخصی است که برای کاهش حجم کارها و مسئولیت‌هایی که به عهده دارد، از پیمانکار دعوت به همکاری می‌کند. کارفرما در ابتدای کار با برنامه‌ریزی دقیق خود، مسیر پروژه و زمان تحویل آن را برای پیمانکار تعیین می‌کند. ایشان موظف است تمام مواردی را که در متن قرارداد تعهد کرده است در اختیار پیمانکار قرار دهد.
قرارداد پیمانکاری
کارفرما و پیمانکار برای تعیین مسیر و عملکرد، مطابق با موضوع پروژه، یک قرارداد پیمانکاری تنظیم می‌کنند. در این قرارداد هر دو طرف، شرایط، تعهدات، بودجه و زمان پروژه را ثبت و امضا می‌کنند. با امضای این قرارداد، طرفین ملزم می‌شوند که مطابق قرارداد عمل کنند. اگر پیمانکار با هدر دادن بودجه، پروژه را به سرانجام نرساند، باعث ورود ضرر و زیان به کارفرما شده است. در مواقعی هم که پروژه در زمان قرارداد تحویل داده نشود، پیمانکار موجب ورود ضرر به کارفرما می‌شود.
صرف مدت بیشتر در پروژه موجب کاهش ارزش بودجه‌ای می‌شود که در اختیار پیمانکار قرار دارد. به عبارت دیگر، هرچه مدت انجام پروژه افزایش پیدا کند، ارزش بودجه آن پروژه کاهش می‌یابد. در این حالت کارفرما با طرح شکایت در دادگاه و تنظیم نمونه لایحه ضرر و زیان پیمانکار و شرح میزان خسارت و ضرر و زیانی که به او وارد شده است، از دادگاه، رسیدگی و صدور حکم عادلانه را تقاضا می‌کند.
تاخیر و معطل ماندن پروژه چه وضعیتی را به همراه دارد؟
یکی از معضل‌هایی که در زمینه قرارداد پیمانکار و کارفرما وجود دارد مسئله تاخیر در تحویل پروژه است. معمولاً بیشتر پروژه‌ها در مدتی که در قرارداد تعیین و امضا شده است آماده نمی‌شوند. همین موضوع موجب ورود ضرر به کارفرما و افرادی می‌شود که از نتیجه این پروژه بهره مند می‌شوند. برای مثال، در مواقعی که موضوع پروژه، ساختن بیمارستان یا مدرسه است، ممکن است پیامدهای ناشی از آماده نشدن این پروژه‌ها جبران ناپذیر باشد. معطل ماندن پروژه می‌تواند باعث بروز مشکلاتی برای مردم شود.
پیمانکاری را در نظر بگیرید که برای ساخت یک پل با کارفرما، قرارداد پیمانکاری تنظیم می‌کند. آن‌ها در قرارداد، مدت تحویل پروژه را یک سال ثبت می‌کنند، در این حالت، به علت افزایش قیمت ابزار و مصالح، بودجه‌ای که در اختیار پیمانکار قرار دارد به اتمام می‌رسد. پیمانکار، موضوع کمبود بودجه را به اطلاع کارفرما می‌رساند. کارفرما به دلیل اینکه میزان بودجه و مدت تحویل آن در قرارداد نوشته شده است و هر دو طرف آن را امضا کرده‌اند، مسئله کمبود بودجه را قبول نمی‌کند. این موضوع موجب بروز اختلاف میان کارفرما و پیمانکار می‌شود. در این حالت، کارفرما از پیمانکار شکایت می‌کند و با تقدیم نمونه لایحه ضرر و زیان پیمانکار از دادگاه تقاضای رسیدگی و برخورد قانونی با پیمانکار را دارد.
گاهی کارفرما از شکایت خودداری می‌کند. در این شرایط معمولاً برای افزایش سرعت کار و تحویل هرچه زودتر پروژه، کارفرما کسری بودجه را برای پیمانکار جبران می‌کند، ولی برای او یک شرط معین می‌کند. برای مثال، کمبود بودجه را جبران می‌کند ولی با پیمانکار شرط می‌کند که اگر پروژه را در مدت تعیین‌شده تحویل ندهد، علیه او در دادگاه صالح شکایت می‌کند.
لایحه ضرر و زیان پیمانکاری
عملکرد پروژه‌ها معمولاً با اهداف مشخصی برای پیمانکار تعریف می‌شود. کارفرما با توجه به سابقه اجرایی پیمانکار در پروژه‌های گذشته، وظایف را به او واگذار می‌کند. گاهی ممکن است پیمانکار با عملکرد خود باعث ورود ضرر و زیان به کارفرما و پروژه شود.
گاهی پیمانکار با فاکتورسازی‌های متقلبانه و عدم صداقت در تنظیم صورت جلسات پروژه نیز موجب ورود ضرر به پروژه و کارفرما می‌شود. کارفرما در صورت اطلاع از هر کدام از این موارد می‌تواند علیه پیمانکار در دادگاه شکایت و سپس لایحه ضرر و زیان پیمانکاری را تنظیم کند. او از دادگاه تقاضا می‌کند با پیمانکار برخورد قانونی شود و خسارت ایشان را جبران کند.
لایحه ضرر و زیان پیمانکاری ، لایحه‌ای است که هم می‌تواند توسط کارفرما و هم توسط مردم تنظیم شود. زمانی که موضوع پروژه، احداث یک مرکز درمانی یا آموزشی باشد علاوه بر کارفرما، مردم نیز می‌توانند از پیمانکار شکایت کنند. اگر به علت عدم تحویل به موقع پروژه مردم ضرر ببینند، در این حالت این حق را دارند که از پیمانکار به علت ضرر و زیان یا تاخیر در تحویل پروژه شکایت کنند.
نمونه لایحه ضرر و زیان پیمانکار چه زمانی تنظیم می‌شود؟
زمانی که پیمانکار با عملکرد خود موجب وارد شدن ضرر و خسارت به پروژه می‌شود، کارفرما از او در دادگاه صالح شکایت می‌کند. سپس کارفرما با تنظیم لایحه ضرر و زیان پروژه در مورد خسارات و زیان‌هایی که به دلیل عدم اجرای تعهدات به پروژه وارد شده است، از دادگاه تقاضای رسیدگی و صدور حکم می‌کند. برای مثال، اگر پیمانکار با پذیرش پروژه‌ای خارج از توان خود و به علت نداشتن مهارت، باعث شده است که خساراتی به پروژه وارد شود، باید خسارت را جبران کند.
همچنین اگر پیمانکار با ارائه فاکتورهای ساختگی و متقلبانه تلاش کند که کارفرما را فریب دهد، در این حالت هم کارفرما می‌تواند با مراجعه به دادگاه و شکایت از پیمانکار، از دادگاه تقاضای رسیدگی کند. کارفرما با تنظیم لایحه ضرر و زیان پروژه و شرح موضوع پروژه، از دادگاه تقاضای رسیدگی عادلانه دارد. درست در همین جا است که موضوع شکایت از پیمانکار بدون قرارداد نیز مطرح می‌شود.
ماده ۱۰ قانون مدنی و ارتباط آن با نمونه لایحه ضرر و زیان پیمانکار
مطابق ماده 10 قانون مدنی ، قراردادهایی که بین پیمانکار و کارفرما امضا می‌شوند، در صورتی که مخالف قانون نباشند، معتبر هستند. با توجه به این ماده اگر کارفرما و پیمانکار با توجه به عرف، توافقی را امضا کنند که با قانون مخالفتی نداشته باشد، این قرارداد معتبر خواهد بود. مثلا اگر پیمانکار به کارفرما بگوید که حضور یک ناظر در پروژه را قبول نمی‌کند و کارفرما نیز بپذیرد، این قرارداد صحیح است زیرا هر دو طرف با رضایت و توافق یکدیگر، قرارداد را امضا کرده‌اند.
حال اگر کارفرما هم در قرارداد شرط کند که در برابر نوسانات قیمت متریال و مصالح در بازار هیچگونه تعهدی ندارد و ما به التفاوت قیمت آن‌ها را به پیمانکار نمی‌پردازد، در صورت پذیرش پیمانکار، این شرط نیز صحیح خواهد بود. یعنی اگر پیمانکار بپذیرد و قرارداد امضا شود، این قرارداد معتبر است و باید به مفاد آن عمل شود. به طور کلی با توجه به قانون مدنی، این قرارداد، یک قرارداد لازم محسوب می‌شود و طرفین نمی‌توانند آن را فسخ کنند و توافقات هر دو طرف تا زمانی که مخالف قانون نباشد صحیح است.
پیشنهاد ما در مورد این لایحه
مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل، یکی از خدمات مهم در مجموعه حقوقی رکلا است. شما می‌توانید از این خدمت و از خدمات تنظیم لایحه استفاده کنید. برای استفاده از این خدمات، روی لینک‌های قبل بزنید و درخواست خود را ثبت کنید. رکلا یک خدمات دهنده حقوقی در بستر اینترنت است. ما تمرکز خود را بر روی قراردادها گذاشته‌ایم و در این راستا، در کنار شما خواهیم بود.
