در این مطلب، لایحه ورشکستگی را بررسی میکنیم که یکی از انواع لایحه دادگاه است. تاجر شخصی است که شغل معمولی او معاملات تجارتی باشد. تاجر به هدف کسب سود به معاملات تجارتی میپردازد. ممکن است این شخص تاجر، شخص حقیقی یعنی انسان و یا شخص حقوقی یعنی شرکت باشد. گاهی ممکن است تاجر در جریان معاملات خود بدهیهایی به بار آورد. تاجر زمانی که نتواند بدهی خود را بپردازد، متوقف و سپس ورشکسته شناخته میشود.
ورشکستگی به معنی ناتوانی تاجر در پرداخت بدهیهای اوست. وقتی بدهیهای تاجر بیشتر از اموال و دارایی او باشد و نتواند بدهی خود را بپردازد، به این حالت ورشکستگی میگویند. به عبارت دیگر؛ ورشکستگی به معنای پایان حیات تجاری تاجر است. ورشکستگی تاجر به این معنی نیست که او هیچ مالی ندارد، بلکه ممکن است اموالی داشته باشد که در حال حاضر در اختیار او نباشد و به آن اموال دسترسی نداشته باشد. برای مثال: وقتی که اموال تاجر در اختیار صندوق دادگستری یا در رهن دیگری باشد و تاجر نتواند از طریق این اموال بدهی خود را بپردازد.
زمانی که تاجر متوجه میشود توانایی پرداخت دیون خود را ندارد و برای رها شدن از مراجعه مستمر طلبکاران و همچنین برای تعیین تکلیف بدهیها و اموالش، نمونه لایحه دفاعیه ورشکستگی را به دادگاه ارائه میدهد. دادگاه با بررسی دلایل و مدارک و مشاهده صورت حساب دارایی و اموال تاجر و دفاتر تجاری او و سپردن رسیدگی به این اموال به کارشناسان رسمی و دادگستری در امور مالی و حسابداری و حسابرسی و گرفتن گزارش از آنها در صورت احراز توقف تاجر، اقدام به صدور حکم ورشکستگی او میکند. در صورتی که تاجر به حکم دادگاه ورشکسته معرفی شود، اختیار اداره اموالش از او سلب میشود و به مدیر تصفیه یا اداره تصفیه که زیر نظر قوه قضاییه عمل میکند، داده میشود.
ممکن است تاجر با ارائه اسناد جعلی خود را ورشکسته معرفی کند که در صورت احراز این موضوع، محکوم به حبس میشود.
زمانی که تاجر ورشکسته میشود، برای اینکه بتواند مورد حمایت قانون قرار بگیرد، لایحهای تنظیم میکند که در آن لایحه، داراییها و اموال و همچنین بدهیهای خود و نام طلبکاران را مینویسد و از دادگاه تقاضا میکند به ورشکستگی او رسیدگی کند و برای اداره اموال او مدیر تصفیه تعیین کند. تاجر ورشکسته موظف است دفاتر تجاری و اسناد و مدارکی که در خصوص کافی نبودن اموال و دارایی او در مقابل بدهیهایش گواهی میدهد را به دادگاه ارائه دهد. تاجر ورشکسته موظف است با صداقت این کار را انجام دهد و اموال خود را به طور درست و طبق حقیقت معرفی کند. علاوه بر این، تاجر نباید در مدت توقف تا اعلام ورشکستگی از سوی دادگاه، به قصد نپرداختن طلب طلبکاران، معامله صوری انجام دهد، زیرا هرنوع معامله او در این بازه زمانی باطل و بی اثر است.
برای نوشتن نمونه لایحه ورشکستگی لازم است فرد مشخصات خود و میزان بدهی و مشخصات طلبکارانش و میزان طلب هرکدام را بنویسد. در لایحه اعلام ورشکستگی فرد تاجر به مواد قانونی مرتبط و آیات و روایات مناسب و آراء وحدت رویه درباره ورشکستگی استناد میکند. لازم است شخص تاجر تمام مواردی که به اثبات ادعای او کمک میکند را در لایحه بیان کند.
در این قسمت، مادههای قانونی مناسبی که میتوانید در متن لایحه بنویسید را مرور میکنیم:
با توجه به این ماده، قانونگذار تاجر را از مداخله در تمام اموال خود ممنوع کرده است. اگر در زمان ورشکستگی تاجر، مالی به تاجر برسد در این صورت هم تاجر نمیتواند در آن مداخله کند. مدیر تصفیه به عنوان قائم مقام قانونی تاجر، اختیار تمام اموال و رسیدگی به تمام امور مالی او را خواهد داشت.
مطابق این ماده، ورشکستگی تاجر یا شرکت تجارتی در نتیجه توقف از تادیه بدهیهایی که بر عهده او است ایجاد میشود. اگر تاجری در زمان مرگش در حال توقف بوده، ولی هنوز حکم ورشکستگی او توسط دادگاه صادر نشده، تا یک سال بعد از فوت او نیز میتوان صادر کرد.
با توجه به این ماده اگر تاجری ورشکسته شود و از زمان ورشکسته شدن او، هرکس نسبت به این تاجر دعوای منقول یا غیر منقول داشته باشد، باید علیه مدیر تصفیه اقامه کند. طبق این ماده، طلبکاران دیگر کاری به تاجر ندارند و طرف حساب آنها مدیر تصفیه خواهد بود.
با کمک قواعد فقهی، میتوانید منظور خود را به قاضی دادگاه به صورت کامل بیان کنید. قواعد فقهی جملات بسیار کوتاهی هستند که معنای عمیقی به همراه دارد و مبنای آن، فقه است.
معنی این قاعده این است که هرکس غنم و منفعت برای او است، غرم و خسارت نیز بر عهده او خواهد بود.
زمانی که شخص ورشکسته، شخص حقوقی باشد و تا قبل از ورشکستگی به طلبکاران خود سود سهام داده باشد و حالا بر اثر ورشکستگی، همان افراد طلبکار این شرکت شدهاند، میتوانیم از این قاعده در لایحه استفاده کنیم.
این قاعده به معنای آن است که اموال یکدیگر را به نا حق نخورید، مگر اینکه بر اساس تجارتی رضایت آمیز باشد.
در اینجا به بررسی آیات و روایاتی میپردازیم که درباره مهلت دادن به فرد بدهکار سخن گفته است و اگر در
لایحه اعلام ورشکستگی آورده شوند، ممکن است سبب کمک به تاجر ورشکسته شود.
«و اگر (کسی که از او طلبکار هستید) تنگدست شود، به او مهلت دهید تا توانگر گردد و بخشیدن آن (به هنگام تنگدستی او) به رسم صدقه برای شما بهتر است (گر به مصلحت خود دانا هستید)»
«و اگر به خدا قرض نیکو دهید، برای شما چندین برابر کند و هم از گناه شما درگذرد و خدا بر شکر خلق نیکو پاداش دهنده و بردبار است.»
«هر کس میخواهد دعای او مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.»
«همان طور که برای آن کسی که از تو قرض گرفته، جایز نیست که ادای آن را به تاخیر بیندازد، پس برای تو هم جایز نخواهد بود که با اینکه میدانی تنگدست است از او مطالبه کنی.»
شخص تاجر برای اینکه بتواند حکم ورشکستگی خود را از دادگاه بگیرد و خود را از پرداخت دِین به طلبکاران کنار بکشد و اداره امور را به مدیر تصفیه بسپارد، لازم است که با ارائه اسناد و مدارکی که نشان دهنده ناتوانی اموال او در مقابل دیون او است، به دادگاه ادعای خود را ثابت کند. دادگاه با بررسی اسناد مدارک و همچنین درخواست نظر کارشناس امور مالی و حسابداری دادگستری در این مورد حکم خود را صادر میکند.
رای وحدت رویه شماره 561 مورخ 1370.3.28
از این رای متوجه میشویم که تاجر ورشکسته خودش حق ندارد هیچ یک از دیون خود را بپردازد و اگر هر نوع معامله منقول یا غیر منقول هم انجام دهد، به سبب ضرری که به طلبکاران وارد میشود، باطل و بی اثر است. در واقع کلیه عملیات اجرایی و نقل و انتقالات تاجر که ضرر طلبکاران را در پی داشته باشد، باطل و بی اعتبار خواهد بود.
تیم حقوقی رکلا، متشکل از وکلای متخصص حوزه لایحه نویسی است. برای ثبت درخواست تنظیم لایحه روی همین عبارت بزنید و درخواستتان را ثبت کنید.
علاوه براین، اگر تمایل دارید که در خصوص لایحه مورد نظر خود با یک مشاور حقوقی یا وکیل گفتگو کنید، به شما خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را پیشنهاد میکنیم.